هرنی مغزی
فتق مغزی به حالتی گفته می شود؛ که بافت مغزی مایعات مغزی نخاعی و خون دور تر محل مقرر خود باشند. این بیماری معمولا براثر آسیب دیدن سر، سکته ی مغزی، تومور یا خونریزی ایجاد می شود. هرنی مغزی حالت اضطراری پزشکی است؛ که نیازمند فوریت های پزشکی می باشد. در صورت عدم درمان به موقع اغلب کشنده است.
انواع فتق مغزی
هرنی مغزی را می توان بر اساس تغییرات محل بافت مغز طبقه بندی کرد. سه نوع اصلی هرنی مغزی وجود دارد.
● Subfalcine: بافت مغزی در زیر غشای داس مغزی در نیمه ی میانی مغز در حال حرکت است. بافت مغزی به سمت مقابل حرکت می کند. این حالت شایع ترین نوع هرنی مغزی می باشد.
●Transtentorial herniation: این نوع فتق مغزی خود به دو دسته تقسیم می شود:
●Descending transtentorial or uncal: بخشی از لوب تمپورال به سمت پایین ناحیه ای که حفره ی عقبی گفته می شود، حرکت می کند. این حالت دومین نوع متداول هرنی مغزی است.
●Ascending transtentorial herniation: در این حالت مخچه و ساقه ی مغز از طریق شکافی به نام چادرینه ی مخچه به سمت بالا حرکت کند.
●Cerebellar tonsillar: در این نوع هرنی، لوزه های مخچه به سمت پایین سوراخ بزرگ پس سری حرکت می کنند. foramen magnum حفره ای در جمجمه است که در آن نخاع به مغز متصل می شود.
فتق مغزی می تواند از طریق سوراخی که قبلا به وجود آمده نیز ایجاد شود.
علائم فتق مغز
فتق مغزی یک وضعیت اضطراری تلقی می شود. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
●گشادی مردمک
●سردرد
●خواب آلودگی
●مشکلات تمرکزی
●فشار خون بالا
●از دست دادن رفلکس ها
●تشنج
●وضعیت غیر عادی بدن، حرکات سفت و سخت بدن
●ایست قلبی
●از دست دادن هوشیاری
●کما
علل هرنی مغزی
فتق مغزی به طور معمول نتیجه ی تورم در مغز است. تورم بر بافت های مغزی فشار می آورد (فشار داخل جمجمه افزایش می یابد.) و باعث می شود بافت از حالت طبیعی خود خارج شود.
شایع ترین علل فتق مغزی عبارتند از:
●صدمه به سر که منجر به هماتوم Subdoral (تجمع خون در زیر جمجمه) یا تورم (ادم مغزی)
●سکته مغزی
●خونریزی مغزی
●تومور مغزی
دلایل دیگر افزایش فشار در جمجمه شامل موارد زیر است:
●آبسه (مجموعه چرک) از یک عفونت باکتریایی یا قارچی
●تجمع مایعات در مغز (هیدروسفالی)
●جراحی مغز
●نقص در ساختار مغز به نام ناهنجاری چیاری
افرادی که دارای تومور مغزی یا مشکلات رگ های خونی مانند آنوریسم هستند؛ بیشتر در معرض خطر فتق مغزی هستند. علاوه بر این، هر فعالیت و یا انتخاب شیوه زندگی که شما را در معرض آسیب دیدگی سر قرار دهد، نیز می تواند؛ خطر ابتلا به فتق مغزی را افزایش دهد.
درمان فتق مغزی
درمان با هدف تسکین تورم و فشار داخل مغز انجام می شود؛ که باعث هرنی مغزی از یک قسمت به قسمت دیگر می شود. پروسه درمان برای نجات جان فرد ضروری می باشد.
برای کاهش تورم و فشار، ممکن است درمان شامل موارد زیر باشد:
●جراحی برای برداشتن تومور، هماتوم (لخته خون) یا آبسه
●عمل جراحی برای تخلیه مایعات از طریق سوراخ در جمجمه، که به آن ونتریکلوستومی می گویند.
●درمان اسمزی یا دیورتیک ها (داروهایی که مایعات را از بدن خارج می کنند) برای بیرون کشیدن مایعات از بافت مغز مانند مانیتول یا نمکی هیپرتونیک
●کورتیکواستروئیدها برای کاهش تورم
●جراحی برای برداشتن بخشی از جمجمه برای ایجاد فضای بیشتر (کرانیکتومی)
هنگامی که علت فتق مغزی مطرح می شود، فرد تحت
درمان نیز ممکن است موارد زیر رادریافت کند:
●اکسیژن
●لوله ای که برای پشتیبانی از تنفس در مجاری هوایی آن ها قرار دارد
●آرام بخش
●دارو برای کنترل تشنج
●آنتی بیوتیک ها برای درمان آبسه یا جلوگیری از عفونت
علاوه بر این، فرد مبتلا به فتق مغزی نیاز مند انجام آزمایش
های زیر برای نظارت دقیق می باشد؛که عبارت اند از:
●اشعه ایکس جمجمه و گردن
●سی تی اسکن
●اسکن ام آر آی
●آزمایش خون
عوارض فتق مغزی
اگر بلافاصله درمان نشود، حرکت بافت مغز می تواند اعمال ساختارهای حیاتی بدن را مختل کند.
عوارض فتق مغزی عبارت اند از:
●مرگ مغزی
●تنفس یا ایست قلبی
●آسیب دائمی مغز
●کما
●مرگ
چشم انداز فتق مغزی
هرنی مغزی بستگی به نوع و شدت آسیب دیدگی ناشی از فتق و مکانی که در مغز به وجود آمده، دارد. به همین دلیل در صورت عدم درمان سریع، امکان دارد فتق مغزی باعث قطع جریان خون در بافت مغزی شود. حتی با درمان نیز می تواند منجر به بروز مشکلات جدی و دائمی و حتی مرگ در بافت مغزی شود.
هرنی مغزی یک وضعیت اضطراری پزشکی محسوب می شود. اگر فردی جراحت یا آسیب دیدگی سر، تومور دارد ، ناهشیار است و به دنبال آن تشنج می کند یا بیهوش می شود؛ فورا بایستی با ۹۱۱ تماس گرفته شود.
