انواژیناسیون یا درهم رفتگی روده چیست و درمان آن چگونه است؟

بررسی کلی

درهم رفتگی روده یک بیماری جدی است که در آن بخشی از روده به بخش های مجاور سر خورده است. این در هم رفتگی اغلب عبور مواد غذایی یا مایعات را مسدود می کند. درهم رفتگی روده همچنین خونرسانی به بخشی از روده را که متأثر است قطع می کند  که می تواند منجر به پارگی در روده (سوراخ شدن)، عفونت و مرگ بافت روده شود.

درهم رفتگی روده شایعترین علت انسداد روده در کودکان کمتر از ۳ سال است. علت بیشتر موارد گرفتگی در کودکان ناشناخته است. اگرچه در بزرگسالان نادر است  اما بیشتر موارد درهم رفتگی روده در بزرگسالان نتیجه بیماریهایی مانند تومور است.

در كودكان ، معمولاً با یک پروسه اشعه ایكس  روده ها به حالت طبیعی بازگردانده می شوند. در بزرگسالان  اغلب برای اصلاح مشکل به عمل جراحی نیاز است.

علائم

کودکان

اولین علامت درهم رفتگی روده در یک نوزاد سالم ممکن است گریه های بلند و ناگهانی باشد که ناشی از درد شکم است. نوزادانی که درد شکمی دارند ممکن است هنگام گریه زانوها را به سمت سینه بکشند.

درد درهم رفتگی روده می آید و می رود معمولاً در ابتدا هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه. این بازه های دردناک طولانی تر می شوند و با گذشت زمان بیشتر اتفاق می افتد.

سایر علائم و نشانه های مکرر درهم رفتگی روده عبارتند از:

• مدفوع مخلوط شده با خون و مخاط (بعضا به دلیل ظاهر آن به عنوان مدفوع “ژله کشمشی” خوانده می شود)
• استفراغ
• برآمدگی در شکم
• بی حالی
• اسهال
• تب

همه این علائم را ندارند. برخی از نوزادان درد واضحی ندارند و برخی از کودکان هم خون دفع نمیکنند یا توده ای در شکم ندارند. برخی از کودکان بزرگتر درد دارند اما علائم دیگری ندارند.

بزرگسالان

از آنجا که درهم رفتگی روده در بزرگسالان نادر است و علائم این اختلال غالباً با علائم سایر اختلالات همپوشانی دارد  شناسایی آن دشوارتر است. شایعترین علامت آن  درد شکم است که می آید و می رود. حالت تهوع و استفراغ نیز ممکن است رخ دهد. افراد گاهی اوقات هفته ها قبل از درخواست مراقبت پزشکی علائم خود را نشان می دهند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

درعم رفتگی روده نیاز به مراقبت های اورژانسی پزشکی دارد. اگر شما یا فرزندتان علائم یا علائم ذکر شده در بالا را مشاهده کردید  سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

به یاد داشته باشید که در نوزادان علائم درد شکمی ممکن است شامل دوره های مکرر کشیدن زانوها به سینه و گریه باشد.

علل

روده شما مانند یک لوله طولانی شکل است. در درهم رفتگی روده  یک قسمت از روده شما – معمولاً روده کوچک – درون قسمت مجاور سرازیر می شود. این  بیماری گاهی تلسکوپی شدن نامیده می شود زیرا شبیه به حالتی است که یک تلسکوپ جمع می شود.

در بعضی موارد درهم رفتگی روده  به دلیل رشد غیر طبیعی در روده مانند پولیپ یا تومور (به نام نقطه تقدم) ایجاد می شود. انقباضات موج مانند طبیعی روده این نقطه سرب را گرفته و آن را به سمت بخش مجاور روده می کشد. با این حال  در بیشتر موارد  هیچ علتی را نمی توان شناسایی کرد.

کودکان

در اکثر موارد علت آن ناشناخته است. از آنجا که به نظر می رسد درهم رفتگی روده بیشتر در پاییز و زمستان اتفاق می افتد و از آنجا که بسیاری از کودکان مبتلا به این بیماری علائم شبه آنفولانزا نیز دارند برخی گمان می کنند ممکن است ویروس در این بیماری نقش داشته باشد. گاهی اوقات وجود  یک نقطه تقدم می تواند به عنوان علت این بیماری شناخته شود – در اغلب موارد نقطه تقدم دیورتیکولوم مکل (کیسه ای در آستر روده کوچک) است.

بزرگسالان

در بزرگسالان  درهم رفتگی روده معمولاً نتیجه یک بیماری یا پروسه پزشکی است، از جمله:

• پولیپ یا تومور
• بافت زخم مانند در روده (چسبندگی)
• جراحی کاهش وزن (بای پس معده) یا سایر جراحی های دستگاه گوارش
• التهاب به دلیل بیماری هایی مانند بیماری کرون

عوامل خطر

عوامل خطر برای درهم رفتگی روده شامل موارد زیر است:

سن. كودكان – به خصوص كودكان خردسال – نسبت به بزرگسالان بيشتر در معرض ابتلا قرار دارند. این وضعیت شایع ترین علت انسداد روده در کودکان بین ۶ ماه تا ۳ سال است.

جنسیت. درهم رفتگی روده بیشتر بر پسران تأثیر می گذارد.

تشکیل غیر طبیعی روده در بدو تولد. ناهنجاری روده وضعیتی است که در آن روده به درستی تشکیل نشده یا نمی چرخد ​​و خطر ابتلا به گرفتگی را افزایش می دهد.

سابقه درهم رفتگی روده. پس از یک بار مبتلا شدن بیشتر در معرض خطر هستید.

سابقه خانوادگی. خواهر و برادر کسی که  درهم رفتگی روده داشته است  در معرض خطر بسیار بیشتری از این اختلال قرار دارند.

عوارض

تلسکوپی شدن می تواند جریان خون  به قسمت آسیب دیده روده را قطع کند. در صورت عدم درمان نبود خون باعث از بین رفتن بافت دیواره روده می شود. مرگ بافت می تواند منجر به پارگی (سوراخ شدن) در دیواره روده شود  که می تواند باعث عفونت پوشش حفره شکمی (پریتونیت) شود.

پریتونیت یک بیماری تهدیدکننده حیات است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. علائم و نشانه های پریتونیت شامل موارد زیر است:

• درد شکم
• تورم شکم
• تب

پریتونیت ممکن است باعث شوک در کودک شما شود. علائم و نشانه های شوک عبارتند از:

• پوست سرد که ممکن است رنگ پریده یا خاکستری باشد
• نبض ضعیف و سریع
• تنفس غیر طبیعی که ممکن است کند و سطحی باشد یا خیلی سریع باشد
• اضطراب یا عصبی شدن
• بی میلی عمیق

کودکی که در شوک باشد ممکن است هوشیار یا بیهوش باشد. اگر گمان می کنید کودکتان دچار شوک شده است فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی  باشید.

تشخیص

پزشک شما یا فرزندتان با گرفتن سابقه علائم مشکل شروع می کند. او ممکن است بتواند یک توده سوسیسی شکل  را در شکم احساس کند. برای تأیید تشخیص  پزشک ممکن است دستور دهد:

سونوگرافی یا تصویربرداری شکمی دیگر. اسکن سونوگراف ، اشعه ایکس یا توموگرافی کامپیوتری (CT) ممکن است انسداد روده ناشی از درهم رفتگی روده را آشکار کند. تصویربرداری به طور معمول نمای “چشم گاو نر” را نشان می دهد  که تصویر روده ای  كه درون روده پیچیده می شود را نشان می دهد. تصویربرداری شکمی همچنین می تواند نشان دهد که روده پاره شده است.

انما هوا یا باریم. یک انما هوایی یا باریم در اصل تصویربرداری از روده بزرگ است. در طی  این روش  پزشک از طریق رکتوم  هوای یا باریم را مایع وارد روده بزرگ می کند.

علاوه بر این انما ​​هوایی یا باریم در واقع می تواند ۹۰ درصد درهم رفتگی های روده را در کودکان برطرف کند و به درمان بیشتری نیاز نیست. در صورت پاره شدن روده از انما باریم استفاده نمی شود.

درمان

درمان درهم رفتگی روده به طور معمول به عنوان یک فوریت پزشکی انجام میشود. مراقبت های اضطراری پزشکی برای جلوگیری از کم آبی شدید و شوک و همچنین جلوگیری از عفونت که می تواند در هنگام مرگ بخشی از روده به دلیل کمبود خون ایجاد شود لازم است.

مراقبت اولیه

هنگامی که فرزند شما به بیمارستان می آید پزشکان ابتدا وضعیت پزشکی وی را تثبیت می کنند. این شامل:

تزریق مایعات ازمسیر داخل وریدی (IV)به فرزندتان

کمک به کاهش فشار هوا در روده با قرار دادن لوله از طریق بینی کودک به سمت معده (لوله نازوگاستریک)

اصلاح درهم رفتگی روده

برای درمان مشکل  پزشک ممکن است توصیه کند:

انما باریم یا هوا. هم یک روش تشخیصی و هم یک روش درمانی است. اگر انما عمل کند معمولاً درمان بیشتر لازم نیست. این روش درمانی در کودکان بسیار مؤثر است  اما بندرت در بزرگسالان استفاده می شود.

در ۱۰% موارد درهم رفتگی روده عود میکند و درمان باید مجدداً تکرار شود.

عمل جراحی. اگر روده پاره شود، انما در اصلاح وضعیت ناموفق باشد یا علت اصلی آن نقطه تقدم باشد  عمل جراحی ضروری است. جراح قسمتی از روده را که به دام افتاده آزاد می کند، انسداد را برطرف میکند و در صورت لزوم  هر یک از بافت های روده را که مرده است خارج می کند. جراحی اصلی ترین روش درمانی در بزرگسالان و افرادی است که به نوع شدید مبتلا هستند.

در بعضی موارد درگیری ممکن است موقتی باشد و بدون درمان از بین برود.