سردرد جنسی معمولا حین رابطه جنسی یا ارضا شدن بوجود می‌آید. سردرد پس از رابطه جنسی به صورت یک درد خام در سر و گردن ظاهر میشود که با افزایش تحریک جنسی این سردرد شدیدتر میشود. فرد همچنین ممکن است قبل یا حین ارگاسم جنسی حس درد ناگهانی و شدیدی در سر خود داشته باشد.
اغلب مواقع، سردرد جنسی مسئله چندان مهمی نمی‌باشد و نیازی به نگرانی نیست. اما در مواردی سردرد پس از ارگاسم ممکن است نشانه‌ای از اختلال در عروقی باشد که به مغز خونرسانی می‌کنند.
علائم سردرد جنسی
می‌توان سردردهای پس از رابطه جنسی را به دو دسته تقسیم بندی کرد:
- درد خام و کندی که سر و گردن را درگیر می‌کند و با افزایش تحریک جنسی شدت می‌گیرد
- درد‌های تپشی، ناگهانی و شدیدی که قبل و یا در لحظه ارگاسم احساس می‌شوند
در بعضی از افراد هر دو این سردردها ممکن است دیده شود.
این سردردها با توجه به نوع و شدتشان گاها در عرض چند دقیقه از بین می‌روند و گاهی اوقات ممکن است تا ساعت‌ها و حتی روز‌ها باقی بمانند.
بسیاری از مردم سردرد مقاربتی را به صورت خوشه‌ای تا چند دقیقه تجربه می‌کنند و سپس ممکن است تا یک سال یا بیشتر هیچ سردرد جنسی نداشته باشند. بیش از نیمی از کسانی که سردرد جنسی دارند این نوع از سردرد را در دوره‌های شش ماهه (۶ماه به ۶ ماه) تجربه می‌کنند. در حالیکه برای برخی افراد این سردرد تنها یکبار در طول زندگی اتفاق می‌افتد.
آیا مراجعه به پزشک ضروری است؟
سردرد پس از رابطه جنسی معمولا مشکل چندان جدی نمی‌باشد. ولی برای اطمینان از سلامت خود می‌توانید بلافاصله پس از احساس سردرد پس از رابطه جنسی به پزشک مراجعه کنید، خصوصا اگر این سردردها به صورت ناگهانی و یا برای اولین بار اتفاق می‌افتند.
علت بروز سردرد بعد از ارگاسم
رسیدن به ارگاسم جنسی از هر طریقی که باشد ممکن است منجر به سردرد جنسی شود. هر کدام از سردردهای ناگهانی یا سردرد‌هایی که به کندی شروع می‌شوند می‌توانند نوعی سردرد اولیه باشند. این دردها ممکن است بدون هیچ بیماری زمینه‌ای رخ دهند.
سردرد جنسی ناگهانی که قبل یا حین ارگاسم پدیدار میشود می‌تواند به موارد زیر مربوط شود:
- انبساط شریانی یا بوجود آمدن حباب در شریان‌های ناحیه مغز (آنوریسم داخل جمجمه‌ای)
- وجود ارتباط و شنتی غیر عادی بین شریان‌ها و ورید‌های مغزی (ناهنجاری شریانی-وریدی مغز) که باعث جریان یافتن خون به داخل مایع نخاعی شده و فضای اطراف مغز را پر می‌کند
- ورود خون به جداره شریان خون دهنده مغز (دایساکشن عروقی)
- سکته مغزی
- اختلالات شریان کروناری
- مصرف داروهای خاص مانند داروهای ضدبارداری
- وجود نوعی عفونت در بدن
سردرد پس از ارگاسم اگر با کاهش هوشیاری، استفراغ، سفتی گردن و دیگر علائم نورولوژیکی همراه باشد و شدت یافته در طول ۲۴ ساعت از بین نرود، احتمال اینکه هرکدام از موارد فوق اتفاق افتاده باشد قوی‌تر میشود.
عوامل خطر سردرد مقاربتی کدامند؟
با اینکه سردرد پس از رابطه جنسی ممکن است برای هر فردی اتفاق بیفتد، اما عواملی وجود دارند که گمان می‌رود جزء عوامل خطر این نوع از سردردها باشد:
جنسیت (!) : مرد‌ها بیشتر از زنان به سردرد جنسی دچار می‌شوند.
سابقه میگرن : داشتن سردردهای میگرنی احتمال بروز این نوع از سردردها را نیز افزایش می‌دهد.
چگونه می‌توان پیشگیری کرد
برای جلوگیری از بروز سردرد جنسی می‌توانید قبل از رسیدن به ارگاسم فعالیت جنسی را متوقف کنید. منفعل بودن و عدم داشتن تحرک زیاد حین رابطه نیز می‌تواند به فردی که معمولا دچار این سردردها میشود کمک کند.
تشخیص
تصویربرداری از مغزی
پزشکی که به او مراجعه کرده‌اید احتمالا از شما خواهد خواست تصویربرداری مغزی انجام دهید.
- تصویربرداری رزونانس مغزی (MRI): گرفتن MRI از مغز می‌تواند علت نورولوژیکی سردرد شما را (در صورت وجود) آشکار کند. در طول آزمایش MRI ، از میدان‌های مغناطیسی و امواج رادیویی برای تهیه عکس‌های مقطعی از ساختارهای مغزی استفاده میشود.
- توموگرافی کامپیوتری (CT): در مواردی که سردرد شما کمتر از ۴۸ الی ۷۲ ساعت پیش رخ داده باشد، CT اسکن می‌تواند پروسه مناسبی برای تصویربرداری از مغز باشد.
در سی تی اسکن از واحدهای X-ray استفاده میشود. این امواج بدن را دور زده و با استفاده از یک کامپیوتر، تصویرهایی از مقطع مغز و سر فرد تهیه می‌کند.
- آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA) و آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CT): با استفاده از این تست‌ها می‌توان عروق ورودی و خوندهنده داخل مغزی و گردنی را مشاهده کرد.
آنژیوگرافی
یکی از توصیه‌های پزشک شما همچنین می‌تواند آنژیوگرافی باشد: آزمایشی برای تصویربرداری از شریان‌های مغزی و گردنی. در این نوع از آزمایش‌ها تیوبی باریک و انعطاف پذیر را به یکی از رگ‌های بدن (معمولا در ناحیه کشاله ران) وارد می‌کنند و آن را به سمت شریانی در گردن هدایت می‌کنند. ماده‌ی کنتراستی که در داخل تیوب تعبیه شده است این امکان را برای دستگاه X-ray فراهم می‌کند که از شریان‌های ناحیه سر و گردن تصویربرداری کند.
پونکسیون کمری
اسپاینال تپ یا پونکسیون لومبار یکی از پروسه‌های مفید برای شرایطی است که فرد اخیرا دچار سردردهای ناگهانی شده و اسکن مغزی او نرمال بوده است.
طی این پروسه پزشک اقدام به برداشتن بخشی از مایع اطراف مغز و نخاع می‌کنند. با آزمایش مایع مغزی-نخاعی می‌توان به وجود هرگونه خونریزی یا عفونت پی برد.
درمان
در اکثر مواقع اولین تجربه سردرد جنسی، احتمالا آخری هم خواهد بود. برخی از سردردهای پس از رابطه جنسی نیز به مرور زمان بهبود پیدا می‌کنند و نیازی به مسکن نیست.
با این حال در مواردی نیز ممکن است این سردردها از یک مشکل حاد پزشکی ناشی شوند، که اگر با مشکلات نورولوژیکی مانند سفتی گردن و استفراغ همراه باشند کمی نگران کننده خواهد بود. علت بروز این مشکلات می‌تواند موارد زیر باشد:
- خونریزی مغزی
- تومور مغزی
- سکته مغزی
- ورود خون به مایع مغزی-نخاعی
- آنوریسم
- اختلالات شریان کروناری
- التهاب
- عوارض دارویی
پزشک پس از بررسی‌های کامل، بهترین پروسه‌های پزشکی و دارویی را توصیه خواهد کرد . این پروسه‌ها می‌توانند شامل شروع یا قطع مصرف برخی داروها، عمل جراحی، درناژ مایع مغزی و یا رادیوتراپی شوند.
پیشگیری دارویی
اگر سابقه سردرد پس از ارگاسم دارید و پس از طی کردن پروسه‌های لازم علتی برای این سردردها یافت نشد، راه بعدی تجویز دارو برای جلوگیری از بروز مجدد سردرد جنسی خواهد بود. این داروها عبارتند از:
- داروهای روزانه: بتا بلاکرهایی مثل پروپرانولول ( ایندرال و اینوپران ایکس ال) یا متوپرولول (لوپرسور و توپرول ایکس ال) که برای درمان فشار خون بالا ، اختلالات شریان کروناری و میگرن استفاده می‌شوند نیز برای درمان سردرد جنسی مفید می‌باشند. این داروها تنها زمانی تجویز می‌شوند که سردردهای ناگهانی فرد به صورت مکرر و مزمن مدت اتفاق بیفتد.
- داروهای برهه‌ای و اوکاسیونال: داروهایی مانند ایندومتاسین (ایندوسین و Tivorbex) ، جزء داروهای ضد التهاب می‌باشند. این داروها جزء تریپتان‌ها کلاسبندی می‌شوند و در درمان میگرن کاربرد دارند. توصیه میشود این داروها یک ساعت قبل از رابطه جنسی مصرف شوند تا از بروز سردرد جلوگیری کنند.
اقدامات لازم برای مراجعه به پزشک
در صورت نیاز می‌توانید به پزشک خانوادگی خود یا یک پزشک عمومی مراجعه کنید. به توصیه این افراد ممکن است به یک نورولوژیست ارجاع داده شوید. چه مواردی را باید در صورت رفتن به پزشک رعایت کنید و چه انتظاراتی باید از پزشکتان داشته باشید؟
مواردی که باید انجام دهید
ممکن است نیاز باشد قبل از مراجعه به پزشک کارهایی انجام دهید. هنگام تماس و هماهنگی برای قرار ملاقات با پزشکتان، در مورد اقداماتی که لازم است قبل از مراجعه به پزشک انجام دهید، مانند نوع تغذیه و … تحقیق کنید.
علائم و ناراحتی‌هایی که تجربه می‌کنید را یادداشت کنید. سعی کنید مواردی که حتی ممکن است ربطی به مشکل شما نداشته باشد را نیز از قلم نیندازید.
در برگه‌ای که تهیه کریده‌اید در مورد اطلاعات پزشکی مهم خود نیز بنویسید؛ بیماری‌ها و عمل‌های جراحی که در گذشته داشتید، استرس‌های شدید یا هرگونه تغییر بزرگ در زندگی، و هرگونه سابقه پزشکی که در خانواده شما وجود دارد.
لیستی از داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌هایی را که مصرف می‌کنید را نیز به این موارد اضافه کنید.
در صورت امکان و رضایت ، از یکی از اعضای خانوادتان یا فردی از دوستان نزدیکتان بخواهید شما را در ملاقات با پزشک همراهی کنند. در این صورت اگر مواردی مهم وجود داشته باشد که شما فراموش کرده باشید، این افراد می‌توانند آن‌ها را گوشزد کنند.
چه سوالاتی از پزشکتان دارید؟ آن‌ها را یادداشت کنید.
نوشتن پرسش‌هایی که از پزشکتان خواهید پرسید و مواردی که می خواهید بدانید در پیشبرد بهتر ملاقات و استفاده درست از زمانی که دارید بسیار مفید خواهد بود. چند مورد از سوالاتی که معمولا در مورد سردرد جنسی می‌توانید از پزشک داشته باشید به شرح زیر هستند:
- علت و زمینه بروز سردرد پس از رابطه جنسی چیست؟
- جز این موارد، دیگر چه عللی ممکن است باعث سردرد جنسی بشوند؟
- چه آزمایشات و تست‌هایی نیاز است؟
- مشکل سردرد من اختلالی گذراست یا مزمن؟
- بهترین اقدامی که می توانیم انجام دهیم چیست؟
- آیا جایگزین دیگری برای توصیه‌های اولیه پزشکی وجود دارد؟
- در صورت داشتن زمینه بیماری یا سایر مشکلات پزشکی، چگونه باید هردو این اختلالات را یکجا مدیریت کنم؟
- آیا محدودیت‌های نیز وجود دارد که نیاز باشد رعایت کنم؟
- آیا نیاز میبینید به یک متخصص مراجعه کنم؟
- آیا جاگزین کلی‌تری برای دارویی که تجویز می‌کنید وجود دارد؟
- چه بروشور‌ها و وب‌سایت‌هایی را برای مطالعه و اطلاعات بیشتر در این زمینه توصیه می‌کنید؟
اگر هر سوال دیگری داشتید بدون درنگ از پزشک خود بپرسید.
پزشکتان چه سوالاتی از شما خواهد پرسید؟
تعدادی از این سوال‌ها عبارتند از:
- اولین باری که سردرد جنسی را تجربه کردید کی بود؟
- سردردهای شما آرام شروع می‌شوند یا ناگهانی؟
- در حین رابطه، تا رسیدن به ارگاسم، در چه مرحله‌ای این سردردها خود را نشان می‌دهند؟
- سردردهای جنسی شما به صورت متناوب اتفاق می‌افتند یا مداوم؟
- علاوه بر سردرد، علائم دیگری را نیز تجربه می‌کنید؟
- آیا علاوه بر سردرد جنسی، سردردهای دیگری نیز داشتید؟ این سردردها دقیقا چگونه بودند؟
- آیا در اقوام نزدیکتان کسانی را دارید که آن‌ها نیز سردرد جنسی یا سردرد میگرنی را تجربه کرده باشند؟
- چه مواردی معمولا سردرد شما را بهبود می‌بخشند و چه مواردی آن را شدیدتر می‌کنند؟
