اختلال اضطراب بیماری که گاهی اوقات خودبیمارانگاری یا اضطراب سلامتی نامیده میشود، نگرانی افراطی است که ممکن است شما بیمار باشید یا بشدت بیمار شوید. علیرغم اینکه معاینات کامل پزشکی هیچ مشکلی را شناسایی نکنند و شما علائم فیزیکی خاصی نداشته باشید، ممکن است باور داشته باشید که احساسات طبیعی بدن یا علائم کم اهمیت نشانه‌های بیماری سختی هستند.
شما ممکن است اضطراب افراطی را تجربه نمایید که علایم فیزیکی بدن همانند کشیدگی عضلات یا کوفتگی با بیماری خاص و جدی مرتبط باشند. این اضطراب افراطی بعوض علائم جسمی و فیزیکی منجر به پریشانی و رنج میشود که می تواند زندگی طبیعی تان را مختل سازد.
اختلال اضطراب بیماری وضعیتی طولانی مدتی است که میتواند از نظرشدت در نوسان باشد. این وضعیت ممکن است با با بالا رفتن سن یا طی زمان استرس افزایش یابد. اما مشاوره روانشناختی (رواندرمانی) و گاهی اوقات دارودرمانی میتوانند نگرانی‌هایتان را کاهش دهد.
خودبیمار انگاری
کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) که توسط توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است دیگر خودبیمارانگاری که همچنین تحت عنوان “هیپوکوندوریا” شناخته می شود را بعنوان تشخیص در نظر نمی گیرد. در عوض، افرادی که قبلا با خودبیمار انگاری یا هیپوکوندوریا تشخیص داده شده اند را تحت عنوان “اختلال بیمار انگاری” می شناسد، که تمرکز ترس و نگرانی بر احساسات جسمی ناراحت یا غیرمعمول است که نشان از یک وضعیت پزشکی جدی و مهم میباشد.
از سوی دیگر، اختلال علائم جسمی یا somatic symptom disorder که یک اختلال مرتبط است شامل تمرکز بر طبیعت ناتوان کننده علائم جسمی همانند درد یا گیجی بدون داشتن نگرانی خاصی، که این علائم ممکن است نشانگر بیماری خاص باشد، است.
علائم اختلال اضطراب بیماری چیست
علائم اختلال اضطراب بیماری شامل درگیری ذهنی با این ایده است که شما بطور جدی بیمار هستید که مبتنی بر احساسات عادی بدن ( همانند شکم صدا دار) یا نشانه‌های ساده ( همانند بثورات جزئی) است. این نشانه‌ها و علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درگیری ذهنی در خصوص داشتن یا ابتلا به بیماری جدی
- نگرانی در خصوص علائم جزئی یا احساسات فیزیکی بدنی به معنی اینکه که شما بیماری جدی دارید
- نگرانی بیهوده درباره وضعیت سلامتی بدنتان
- عدم اطمینان یا اطمینان خیلی کم از معاینه توسط پزشک یا نتایج منفی آزمایشات
- نگرانی افراطی درباره وضعیت خاص پزشکی یا خطر بوجود آمدن وضعیت پزشکی بخاطر سابقه خانوادگی
- داشتن نگرانی زیاد درباره بیماری‌هایی که ممکن است زندگی را برای شما مشکل سازند
- چک کردن تکراری بدنتان برای نشانه‌های بیماری یا اختلال
- مراجعه مکرر به پزشک برای اطمینان یا اجتناب از مراقبت‌های پزشکی به خاطر ترس از تشخیص بیماری جدی
- دوری جستن و اجتناب از مردم، مکانها یا فعالیت‌ها به خاطر ترس از خطرات سلامتی
- صحبت مداوم درباره سلامتی خودتان و بیماری‌های احتمالی
- جستجوی متناوب در اینترنت برای دلایل علائم یا بیماری‌ها
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
بدلیل اینکه علائم میتوانند مرتبط با مشکلات سلامتی باشند، ارزیابی توسط پزشک دارای اهمیت است. اگر پزشک شما باور دارد که ممکن است شما اختلال اضطراب بیماری داشته باشید، ممکن است شما را به متخصص سلامت روان ارجاع دهد.
مراقبت از عزیزان
اضطراب سلامتی شدید میتواند پریشانی و نارحتی واقعی برای شخص ایجاد نماید، و اطمینان بخشی به او همیشه مفید واقع نمیشود. گاهی اوقات اطمینان بخشی میتواند کارها را بدتر کند. این میتواند ناامیدکننده باشد و منجر به استرس بر خانواده‌ها و روابط شود. فرد عزیزتان را تشویق به مراجعه به متخصص سلامت روان برای یادگیری راه‌های سازگاری با اختلال اضطراب بیماری نمایید.
علل بروز اختلال اضطراب بیماری چیست
علت دقیق و واقعی اختلال اضطراب بیماری آشکار نیست، اما عوامل زیر ممکن است نقش داشته باشند:
- باورها: شما ممکن است در مدارا کردن با عدم اطمینان در خصوص احساسات و تظاهرات غیر متعارف بدنی مشکل داشته باشید. این میتواند منجر به سوءتعبیر اینکه همه احساسات/تظاهرات بدنی جدی هستند گردد. پس شما بدنبال شواهدی برای تائید اینکه اختلال جدی دارید می گردید.
- خانواده: اگر والدینی داشتید که درباره سلامتی خود یا سلامتی شما بسیار نگران بودند، به احتمال زیاد ممکن است شما اضطراب سلامتی داشته باشید.
- تجربیات گذشته: ممکن است که شما تجربه بیماری جدی در دوران کودکی داشته باشید، پس امکان دارد احساسات/تظاهرات فیزیکی برای شما ترسناک باشند.
عوامل خطر اختلال اضطراب بیماری چیست
اختلال اضطراب بیماری معمولا در اوایل یا اواسط بزرگسالی آغاز میشود و ممکن است با افزایش سن بدتر شود. اغلب اضطراب مرتبط با سلامتی برای افراد مسن ممکن است بر ترس از از دست دادن حافظه متمرکز شود.
عوامل خطر برای اختلال اضطراب بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- در زمان استرس عمده و جدی زندگی
- تهدید و خطربیماری جدی که بعدا معلوم میشود جدی نیست
- تاریخچه وتجربه سوءاستفاده در کودکی
- بیماری جدی دوران کودکی یا پدر/مادر با بیماری جدی
- صفات شخصیتی همانند داشتن تمایل به نگران بودن
- استفاده افراطی ازاینترنت در خصوص موضوعات سلامتی
عوارض اختلال اضطراب بیماری چیست
اختلال اضطراب بیماری ممکن است با موارد زیر مرتبط باشد:
- مشکلات خانوادگی یا مشکلات روابط بدلیل نگرانی افراطی میتواند موجب ناامیدی وبدبینی دیگران گردد
- مشکلات مرتبط با عملکرد شغلی یا غیبت‌های بیش از حد
- مشکلات عملکردی در زندگی روزمره که احتمالا می تواند حتی منجر به ناتوانی گردد
- مشکلات مالی ناشی از مراجعه بیش از حد به مراکز پزشکی و بار مالی مربوطه
- داشتن اختلالات روانی دیگرهمانند اختلال علائم جسمی، اختلالات اضطرابی، اختلال افسردگی یا اختلال شخصیتی
راه پیشگیری از اختلال اضطراب بیماری چیست
اطلاعات کمی درباره اینکه چگونه از اختلال اضطراب بیماری پیشگیری کنیم وجود دارد، اما این پیشنهادات ممکن است کمک کننده باشند:
- اگر مشکل اضطراب دارید، هر چه سریعتر در جستجوی کمک تخصصی برای کمک به متوقف ساختن وخیم‌تر شدن علائم و مختل نمودن کیفیت زندگی‌تان باشید.
- یاد بگیرید که بفهمید چه زمانی دچار استرس میشوید و این استرس چگونه بر بدنتان اثر میگذارد و مرتبا مدیریت استرس و تکنیک‌های آرام سازی را تمرین نمایید.
- رعایت و عمل به برنامه درمانی خود برای پیشگیری از عود کردن یا بدتر شدن علائم.
راه تشخیص اختلال اضطراب بیماری چیست
برای تشخیص شما احتمالا معاینه فیزیکی و آزمایشات پیشنهاد شده توسط پزشکتان را خواهید داشت. پزشک معالج شما می تواند در تعیین مشکلات پزشکی که مستلزم درمان می‌باشند کمک کننده باشد و حد و حدود آزمايشات، تصویربرداری و ارجاعات به متخصص را تعیین نماید.
پزشک شما ممكن است شما را به متخصص سلامت روان نيز ارجاع دهد. متخصص سلامت روان ممكن است:
- ارزيابي روانشناختي را براي صحبت درباره علائم، موقعیت‌های استرس زا، تاريخچه خانوادگي، ترس‌ها يا نگراني‌ها، و راه‌هايي كه اضطراب بطور منفي زندگي‌تان را تحت تاثير قرار ميدهد انجام دهد.
- او ممكن است ازشما بخواهد پرسشنامه خودارزيابي روانشناختي را پر کنید.
- از شما درباره مصرف الكل، داروها يا سوء مصرف مواد سوال نمايد.
- ممكن است تعيين كند که آيا نگرانی بيماري‌تان توسط ديگر اختلالات رواني، همانند اختلال علائم جسمي يا اختلال اضطراب فراگير بهتر توصيف ميشود يا خیر.
روش درمان اختلال اضطراب بیماری چیست
هدف درمان كمك به شما در مديريت اضطراب برای تقویت سلامتي و توانايي عملكرد روزمره است، که به صحبت درمانی نیز معروف است. صحبت درمانی ميتواند براي اختلال اضطراب بيماري موثر باشد. ممكن است گاهي اوقات دارودرماني نیز مورد نیاز باشد.
بخاطر اينكه احساسات/تظاهرات فيزيكي يا جسمي ميتوانند با رنج هيجاني و اضطراب سلامتي مرتبط باشند، روان درماني، بويژه درمان شناختي-رفتاری (cognitive behavioral therapy (CBT)) ميتواند درمان موثری باشد. CBT به شما در يادگيري مهارت‌ها براي مديريت اختلال اضطراب بيماري و يافتن راه‌هاي مختلف براي مديريت نگراني‌هایتان به عوض آزمايشات پزشكي يا مراقبت‌های پزشكي خسته کننده كمك ميكند.
روان درماني
درمان شناختي-رفتاري می تواند در موارد زیر به شما كمك نمايد:
- شناسايي ترس‌ها و باورها درباره داشتن بيماري جدي
- يادگيري راه‌هايي براي مشاهده احساسات/تظاهرات بدني از طریق مشغولیت براي تغيير افكار ناكارآمد و منفی
- آگاه‌تر شدن در خصوص چگونگی تاثیر نگراني‌ها بر شما و رفتار شما
- تغيير روش پاسخ شما به احساسات/تظاهرات و علایم بدني
- يادگيري مهارت‌هايي براي سازگاري با و تحمل اضطراب و استرس
- کمک به عدم اجتناب از موقعيت‌ها و فعاليت‌ها بخاطر احساسات/تظاهرات جسمي
- كاهش بررسي معاینه تمامی ناپذیر بدنتان براي یافتن نشانه‌هاي بيماري
- تقويت عملكرد روزمره در خانه، در كار، در روابط و در موقعيت‌هاي اجتماعي
- پرداختن به يا شناسايي ديگر اختلالات رواني همانند افسردگي
ديگر درمان‌ها همانند مديريت رفتاري استرس و مواجه درماني نيز ممكن است كمك كننده باشند.
دارودرماني
داروهای ضدافسردگي همانند بازدارنده‌های انتخابی بازجذب سروتونين(SSRIs) ممكن است در درمان اختلال اضطراب بيماري مفید باشند. دارودرماني براي درمان اختلالات خلقي يا اضطرابي، در صورت مصرف، نیز ممكن است كمك كننده باشد.
درباره گزينه‌هاي دارودرماني و عوارض احتمالي و خطرها با پزشکتان مشورت نماييد.
درمان های خانگي و سبک زندگی
علاوه بر درمان تخصصي براي اختلال اضطراب بيماري موارد خودمراقبتي‌هاي زير نیزميتوانند مفید واقع شوند:
- با پزشکتان همکاری كنيد. با پزشک خود يا متخصص سلامت روان براي تعيين برنامه منظم ويزيت‌ها براي بحث درباره نگراني‌هايتان و ایجاد رابطه اعتمادآفرین همكاری كنيد. درباره تنظيم محدوديت‌هاي معقول در خصوص آزمايشات، ارزيابي‌ها و ارجاعات به متخصصین بحث و مذاکره نماييد. از تلاش برای دریافت نظر دوم و سوم و توصیه پزشکان مختلف يا مراجعه به اورژانس پزشکی که ممکن است هماهنگي درمان شما را سخت‌تر كند و ممكن است شما را تحت آزمايش‌هاي چندباره قرار دهد، اجتناب كنيد.
- مديريت استرس و فنون آرام سازي را تمرين كنيد. يادگيري مديريت استرس و روش‌هاي آرام سازي، همانند آرام سازي عضلاني پيشرونده، ممكن است اضطراب را كاهش دهد.
- از لحاظ فيزيكي فعال شويد. يك برنامه فعاليت تدريجي ممكن است تاثير آرام كننده‌ای بر خلق‌تان داشته باشد، اضطراب‌تان را كاهش دهد و به تقويت عملكرد فيزيكي شما كمك نمايد.
- در فعاليت‌ها شركت نماييد. درگير بودن در كارتان، و همچنين فعاليت‌هاي اجتماعي و خانوادگي ميتوانند به شما کمک لازم را بنمایند.
- از مصرف الكل و مواد افیونی تفريحي اجتناب کنید. مصرف مواد افیونی ميتواند درمان را سخت‌تر كند. اگر برای ترک مصرف نیاز به کمک دارید با پزشکتان مشورت كنيد.
- از جستجو در اينترنت براي بيماري‌هاي محتمل اجتناب كنيد. مقدار وسيعي از اطلاعات سلامتي يا بهداشتي كه ممكن است با موقعيت و وضعیت شما مرتبط باشد يا نباشد ميتواند منجر به اضطراب و سردرگمی شود. اگر داراي علائمي هستيد كه نگران‌تان ميكنند، در قرار ملاقات برنامه ريزي شده بعدي با پزشک خود صحبت نماييد.
آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشک
علاوه بر ارزیابی پزشکی، ممکن است پزشکتان، شما را برای ارزیابی و درمان به متخصص سلامت روان همانند روانپزشک یا روانشناس ارجاع دهد.
در ذیل برخی اطلاعات برای کمک به شما جهت آماده شدن برای جلسه درمان و اینکه چه انتظاری می‌توانید از پزشک خود یا متخصص سلامت روان داشته باشید، آورده شده است:
کارهایی که می توانید انجام دهید
- علائم فیزیکی شما، شامل اینکه چه زمانی برای اولین بار رخ دادند، چگونه زندگی روزمره‌تان را تحت تاثیر قرارمیدهند و چه کارهایی برای مدیریت آنها انجام میدهید
- اطلاعات شخصی کلیدی، شامل رخدادهای تروماتیک و هرگونه رخداد عمده استرس زا در گذشته
- اطلاعات پزشکی، شامل دیگر وضعیت‌های فیزیکی یا سلامت روانی که دارید
- داروها، ویتامین‌ها، گیاهان دارویی و دیگر مکمل‌هایی که مصرف میکنید و دوز آنها
- سوالاتی برای پرسیدن از پزشک
در صورت امکان از یک عضو خانواده یا دوست معتمد برای همراهی شما در قرار ملاقات‌تان برای حمایت و کمک به شما در یادآوری اطلاعات درخواست نمایید.
سوالاتی برای پرسیدن از متخصص سلامت روان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آیا من اختلال اضطراب بیماری دارم؟
- شما چه رویکرد درمانی را توصیه میکنید؟
- آیا درمان در مورد من موثر خواهد بود؟
- اگر تراپی (درمان) را توصیه میکنید، هر چند وقت یکبار به آن نیاز خواهم داشت و چه مقدار طول خواهد کشید؟
- اگر دارودرمانی را توصیه میکنید، آیا عوارض جانبی محتملی دارد؟
- چه مدت نیاز به مصرف دارو خواهم داشت؟
- چگونه اثرگذاری درمان من را نظارت و کنترل خواهید کرد؟
- آیا روش های خودمراقبتی وجود دارد که بتوانم برای کمک به مدیریت وضعیت خود از آنها استفاده کنم؟
- آیا جزوه یا کتابی وجود دارد که بتوانم داشته باشم؟ چه وبسایت‌هایی را توصیه میکنید؟
از پرسیدن هیچ سوالی درطول ملاقات‌تان تردید نکنید.
چه انتظاری از دکترتان داشته باشید
پزشک یا متخصص سلامت روان شما ممکن است موارد زیر را از شما بپرسد:
- علائم‌تان چیست، و کی برای اولین بار رخ دادند؟
- علائم‌تان چگونه زندگی‌تان را همانند مدرسه، در کار و در روابط شخصی تحت تاثیر قرار میدهد؟
- آیا شما یا دیگر خویشاوندان نزدیک‌تان با اختلال سلامت روان تشخیص داده شده‌اید؟
- آیا دارای تشخیص دیگروضعیت‌های پزشکی می باشید؟
- آیا الکل یا مواد افیونی تفننی مصرف میکنید؟ از کی به کی؟
- آیا فعالیت فیزیکی منظمی دارید؟
پزشک یا متخصص سلامت روان شما سوالات اضافی بر اساس پاسخ‌ها، علائم و نیازهایتان خواهد پرسید. آماده شدن و پیش بینی سوالات به شما کمک خواهد کرد تا از جلسه ملاقات خود بیشترین بهره و نتیجه را ببرید.
