بیشتر بیماران مبتلا چربی خون و بیماری‌های متابولیک، می‌توانند از طریق متعادل کردن رژیم غذایی و افزایش فعالیت فیزیکی، به زندگی عادی خود ادامه دهند. در کنار این راهکارها دارودرمانی نیز وجود دارد. ولی در این مقاله، با یکی از گیاهان دارویی موثر در کاهش چربی خون آشنا می‌شویم و به سوالاتی از جمله مکانیزم درمانی شنبلیله چیست پاسخ می‌دهیم.
شنبلیله چیست ؟
شنبلیله با نام علمی Trigonella foenum-graecum، گیاهی یک ساله و بومی آسیای غربی و جنوب شرقی است. امروزه این گیاه در حاشیه مدیترانه کشت می‌شود.
از زمان‌های کهن، دانه‌های این گیاه به عنوان مکمل غذایی و چاشنی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. بخش دارویی مورد استفاده‌ی گیاه نیز، دانه‌های آن است.
ترکیبات موجود در دانه‌های گیاه عبارت اند از:
- فیبر (%۴۸)
- پروتئین‌ها (%۳۰)
- لیپیدها (%۷)
- فلاونوئیدها
- ساپونین‌ها
ساپونین‌های گیاه به صورت گلیکوزیدها، از جمله diosgenin و fenugreekine وجود دارند.
مکانیزم شنبلیله چیست ؟
مکانیزم‌های متعددی برای اثر کاهنده‌ی کلسترول شنبلیله مطرح شده است.
شنبلیله باعث افزایش دفع اسیدهای صفراوی و در نتیجه کاهش ذخایر کلسترول در کبد می‌شود. به علاوه، ساپونین‌های این گیاه با کلسترول موجود در روده کمپلکس تشکیل می‌دهند که باعث کاهش جذب کلسترول می‌شود.
هم‌چنین محتوای فیبر موجود در گیاه، باعث کاهش سرعت انتشار مواد از غشای مخاطی و در نتیجه کاهش جذب کلسترول می‌شود.
کاربردهای بالینی شنبلیله چیست ؟
شواهد خوبی مبنی بر اثربخشی بالینی شنبلیله وجود دارد. یک مرور سیستماتیک در این زمینه وجود دارد که ۶ کارآزمایی بالینی را مورد بررسی قرار داده است.
نتایج هر ۶ کارآزمایی، نشان دهنده‌ی کاهش سطح کلسترول پلاسما بوده است.
عوارض جانبی و موارد منع مصرف شنبلیله چیست ؟
عوارض جانبی زیادی در ارتباط با مصرف شنبلیله وجود ندارد؛ ولی در کارآزمایی‌های بالینی، در مواردی عوارض زیر گزارش شده است:
- نفخ
- حالت تهوع
- احساس سیری
- اسهال
- کاهش میزان پتاسیم خون
- واکنش‌های حساسیتی
این گیاه برای خانم‌های حامله منع مصرف دارد.
مصرف هم‌زمان شنبلیله با داروهای کاهنده‌ی قند خون، باعث افزایش اثر این داروها می‌شود.
دوز و نحوه مصرف شنبلیله چیست ؟
دوز خوراکی روزانه‌ی این گیاه، معادل ۶ گرم پودر دانه‌ی آن است.
دانه‌ی گیاه به شکل کامل یا پودر شده و در قالب چای یا فرآورده‌های خوراکی در دسترس است.
در مطالعات بالینی از عصاره‌ی مایع گیاه یا پودر بدون چربی آن استفاده شده است.
