نگاهی کوتاه
تب دانگ نوعی بیماری منتقله از پشه است که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان بروز می‌کند. فرم تب دانگ خفیف باعث بروز تب شدید، بثورات جلدی و درد عضلانی و مفاصل می‌شود. فرم شدید تب دانگ، که به آن تب دانگ هموراژیک نیز گفته می‌شود، می‌تواند باعث خونریزی شدید، افت ناگهانی فشار خون (شوک) و حتی مرگ شود.
میلیون‌ها مورد از عفونت دانگ هر ساله در سراسر جهان رخ می‌دهد. تب دانگو بیشتر در جنوب شرقی آسیا و جزایر غربی اقیانوس آرام شایع است، اما‌این بیماری در آمریکای لاتین و کارائیب نیز به سرعت در حال افزایش است.
محققان در حال تحقیق بر روی واکسن‌های تب دانگ هستند. در حال حاضر بهترین پیشگیری، کاهش و از بین بردن زیستگاه‌های پشه در مناطقی است که تب دانگ شیوع دارد.
علائم تب دانگ
بسیاری از افراد، به ویژه کودکان و نوجوانان، ممکن است در موارد خفیف ابتلا به تب دانگ، هیچ علائمی‌را تجربه نکنند. معمولاً چهار تا هفت روز پس از گزیده شدن توسط پشه آلوده، علائم بروز می‌کنند.
تب دانگ سبب بروز تب بالای ۱۰۴ درجه فارنهایت و حداقل دو مورد از علائم زیر می‌شود:
- سردرد
- درد عضلانی، استخوانی و درد مفاصل
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد در پشت چشم
- تورم غدد
- راش
بیشتر افراد طی یک هفته بهبود می‌یابند. در برخی موارد، علائم بدتر شده و می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. در‌این شرایط رگ‌های خونی اغلب آسیب دیده و نشت می‌کنند.
تعداد پلاکت‌ها در جریان خون کاهش می‌یابد.این حالت می‌تواند یک شکل شدید از تب دانگ به نام تب هموراژیک دانگ، تب حاد دنگ یا سندرم شوک دانگ باشد.
علائم و نشانه‌های تب هموراژیک دانگ یا دانگ حاد – یک وضعیت تهدیدکننده زندگی – شامل موارد زیر است:
- درد شدید شکم
- استفراغ مداوم
- خونریزی از لثه یا بینی
- وجود خون در ادرار، مدفوع یا استفراغ
- خونریزی زیر پوست، که ممکن است شبیه کبودی باشد
- تنفس دشوار یا سریع
- پوست سرد یا مرطوب (شوک)
- خستگی
- تحریک پذیری یا بی قرار بودن
زمان مناسب مراجعه به پزشک
اگر به تازگی به منطقه‌ای مسافرت کرده‌اید که در آن تب دانگ شیوع دارد و دارای علائم اضطراری مانند درد شدید شکم، استفراغ، مشکل در تنفس یا وجود خون در بینی، لثه‌ها، استفراغ یا مدفوع را دارید، به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید..
اگر تب و علائم خفیف‌تری دارید و حدس میزنید در ارتباط با تب دانگ است، با پزشک خود تماس بگیرید.
علل ابتلا به تب دانگ
تب دانگ می‌تواند توسط چهار نوع ویروس مختلف دانگ بروز کند که توسط پشه‌هایی که در اطراف مناطق سکونت انسان‌ها رشد می‌کنند، منتقل می‌شود. هنگامی‌که یک پشه شخص آلوده به ویروس دانگ را می‌گزد، ویروس وارد بدن پشه می‌شود. هنگامی‌که پشه آلوده سپس شخص دیگری را نیش می‌زند، ویروس وارد جریان خون آن شخص می‌شود.
فرد بعد از بهبودی، نسبت به همان نوع ویروسی که او را آلوده کرده است مصونیت دارد اما نسبت به سه نوع دیگر ویروس تب دانگ خیر. خطر ابتلا به تب شدید دانگ، که به عنوان تب خونریزی‌دهنده دانگ نیز شناخته می‌شود، در صورتی که برای بار دوم، سوم یا چهارم ابتلا باشد، افزایش می‌یابد.
عوامل خطر
عواملی که فرد را بیشتر در معرض ابتلا به تب دانگ یا شکل شدیدتر بیماری قرار می‌دهند عبارتند از:
زندگی یا مسافرت به مناطق گرمسیری: قرار گرفتن در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری خطر قرار گرفتن در معرض ویروس را افزایش می‌دهد. مخصوصاً مناطق پرخطر آسیای جنوب شرقی، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و کارائیب.
ابتلای قبلی به تب دانگ: در صورت آلوده شدن دوباره خطر بروز علائم شدید را افزایش می‌دهد.
عوارض تب دانگ
اگر تب دانگ شدید باشد، می‌تواند به ریه‌ها، کبد یا قلب آسیب برساند. ممکن است فشار خون تا حدی خطرناک پایین بیاید و باعث بروز شوک و در بعضی موارد مرگ شود.
پیشگیری
یک واکسن برای تب دانگ به نام Dengvaxia موجود است که در حال حاضر برای استفاده در افرادی است در دامنه سنی ۹ تا ۴۵ سالگی هستند و در مناطق با شیوع بالای تب دانگ زندگی می‌کنند. واکسن در طی ۱۲ ماه در سه مرحبه تجویز می‌شود. Dengvaxia می‌تواند برای مدت کمی‌بیش‌تر از ۶ ماه مصونیت‌ایجاد کند.
این واکسن فقط برای کودکان در سنین بالاتر تأیید می‌شود زیرا به نظر می‌رسد کودکان خردسال واکسینه شده، دو سال پس از دریافت واکسن در معرض خطر ابتلا به تب شدید دانگ و بستری هستند.
سازمان بهداشت جهانی تأکید می‌کند که واکسن به خودی خود ابزاری مؤثر برای کاهش تب دانگ در مناطق شیوع، نیست. کنترل جمعیت پشه‌ها و در معرض گزش قرار نگرفتن انسان‌ها همچنان مهمترین بخش اقدامات پیشگیرانه است.
بنابراین در حال حاضر، اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید یا قرار است به منطقه‌ای مسافرت کنید که تب انگ شایع است، بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا، جلوگیری از گزیده شدن توسط پشه‌های ناقل بیماری است.
اگر در مناطق گرمسیری زندگی می‌کنید که در آن تب دانگ شیوع دارد،این نکات ممکن است به کاهش خطر گزش پشه کمک کند:
محل اقامتتان حتما دارای سیستم تهویه مناسب باشد: پشه ناقل ویروس دانگ، از زمان سحر تا غروب بیش‌ترین فعالیت را دارند، اما می‌توانند در شب هم فعالیت داشته باشند.
لباس محافظت‌کننده بپوشید: در‌این مناطق بهتر است پیراهن آستین بلند، شلوار بلند، جوراب و کفش بپوشید.
از مواد دافع پشه‌ها استفاده کنید: می‌توان پوشاک، کفش، وسایل کمپینگ و تور پشه‌گیر تخت را به پرمترین آغشه کرد. همچنین می‌توانید لباس‌های آماده‌ای که دارای پرمترین هستند را تهیه کنید. برای پوست از دافع حاوی حداقل ۱۰ درصد DEET استفاده کنید.
کاهش زیستگاه پشه‌ها: پشه‌هایی که ناقل ویروس دانگ هستند معمولاً در خانه‌ها و اطراف آن زندگی می‌کنند و در آب‌های راکد پرورش می‌یابند. می‌توانید با از بین بردن زیستگاه‌هایی که محل نگهداری تخم‌های‌این پشه‌ها هستند، به کاهش جمعیت پشه‌ها کمک کنید. حداقل هفته‌ای یک بار، ظروفی که محتوی آب راکد هستند، ظروف آب و غذای حیوانات و گلدان‌ها را بشورید. ظروف دارای آّب ساکن را پوشانده و محفوظ نگه دارید.
تشخیص تب دانگ
تشخیص تب دانگ می‌تواند دشوار باشد، زیرا علائم و نشانه‌های آن به راحتی با علائم سایر بیماری‌ها از جمله مالاریا، لپتوسپیروز یا تب شالیزار و حصبه قابل اشتباه گرفتن است.
احتمالاً پزشک در مورد تاریخچه پزشکی و مسافرت از شما سؤال خواهد کرد. حتما سفرهای بین المللی را با جزئیات شرح دهید، از جمله کشورهایی که رفته‌اید و تاریخ سفر و همچنین هر تماسی که ممکن است با پشه داشته باشید.
برخی از آزمایشگاه‌های آزمایشگاهی می‌توانند حضور ویروس‌های دانگ را تشخیص دهند، اما نتایج آزمایشات معمولاً خیلی دیر آماده می‌گردند و کارآمد نیستند.
درمان تب دانگ
هیچ درمان خاصی برای تب دانگو وجود ندارد. به‌دلیل استفراغ و تب شدید و همچنین برای جلوگیری از کم آب شدن بدن، پزشک نوشیدن مایعات زیاد را توصیه می‌کند.
هنگام بهبودی از تب دنگی، مراقب علائم کم آبی باشید. در صورت بروز هر یک از موارد زیر، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- کاهش ادرار
- عدم تولید اشک یا تولید به میزان کم
- خشکی دهان یا لب‌ها
- بی حالی یا سردرگمی
- اندام‌های سرد یا مرطوب
استامینوفن می‌تواند درد و تب را کاهش دهد. از مصرف داروهای مسکن‌هایی که می‌توانند عوارض خونریزی را افزایش دهند مانند آسپرین،ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم خودداری کنید.
اگر تب شدید دانگ دارید، ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشید:
- مراقبت‌های حمایتی در بیمارستان
- جایگزینی آب و الکترولیت‌های از دست رفته
- کنترل فشار خون
- انتقال خون
آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشک
احتمالاً ابتدا به یک مرکز ارائه دهنده مراقبت‌های اولیه مراجعه خواهید کرد. اما ممکن است شما به پزشک متخصص بیماری‌های عفونی ارجاع داده شوید.
از آنجا که زمان ملاقات می‌تواند بسیار کوتاه باشد، و از آنجا که اغلب مسائل زیادی برای پوشش وجود دارد، بهتر است برای ملاقات با پزشک به خوبی آماده شوید.
در‌اینجا اطلاعاتی برای کمک به شما آورده شده تا بدانید چه انتظاراتی باید از پزشک داشته باشید.
آنچه که شما باید انجام دهید
تمام علائم خود را بنویسید، از جمله مواردی که ممکن است با دلیل مراجعه ارتباطی نداشته باشند.
اطلاعات شخصی مهم را بنویسید. تاریخ سفر بین المللی خود را با تاریخ و نام تمام کشورهایی سفر کرده‌اید را بنویسید همچنین داروهای مصرفی در هنگام مسافرت و پیش‌گیری‌های انجام شده قبل از سفر از جمله واکسن را نیز ذکر کنید.
لیستی از تمام داروهای خود از جمله ویتامین‌ها یا مکمل‌هایی را که به طور مرتب مصرف می‌کنید، تهیه کنید.
سوالات خود را بنویسید
تهیه لیستی از سوالات می‌تواند در استفاده بهینه از وقت ملاقات با پزشک کمک کند. سوالات خود را با اولویت‌بندی از مهمترین مطرح کنید.
در مورد تب دانگ ، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- محتمل‌ترین علت علائم من چیست؟
- به چه نوع تست‌هایی نیاز دارم؟
- چه درمانی وجود دارد ؟
- چه مدت طول خواهد کشید تا من احساس بهتری پیدا کنم؟
- آیا‌این بیماری دارای اثرات طولانی مدتی خواهد بود؟
- آیا بروشوری وجود دارد که بتوانم با خودم به خانه ببرم؟ از چه وب سایت‌هایی می‌توانم کمک بگیرم؟
چه انتظاراتی باید از پزشک داشته باشید
آماده پاسخگویی به سوالات پزشک خود را داشته باشید،این سوالات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- چه زمانی علائم شما شروع شد؟
- آیا علائم مداوم و دائمی‌بوده‌اند یا‌اینکه موقتی و گذرا هستند؟
- علائم شما چقدر شدید هستند؟
- چه چیزی علائم شما را یهتر یا بدتر می‌کند؟
- در یک ماه گذشته به کجا سفر کرده‌اید؟
- آیا هنگام مسافرت از توسط پشه گزیده شده بودید؟
- آیا اخیراً با کسی که مریض بوده است در تماس بوده‌اید؟
