تعریف
حصبه یک بیماری حاد است که همراه با تب می‌باشد و توسط باکتری سالمونللا تیفی ایجاد می‌شود. همچنین باکتری سالمونللا پاراتیفی نیز می‌تواند یک بیماری کمتر حاد ایجاد می‌کند. این باکتری توسط فردی در آب یا غذا رسوب می‌کند و سپس به افرادی که از آن مواد استفاده می‌کنند، منتقل می‌شود.
شیوع
هند، پاکستان و مصر بعنوان مناطقی با شیوع بالا برای این بیماری شناخته‌شده‌اند. سالانه ۲۱ میلیون نفر در سراسر جهان به حصبه مبتلا میشوند و ۲۰۰هزارنفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.
چگونه افراد دچار این بیماری میشوند؟
حصبه از طریق خوردن آب و غذای آلوده به باکتری منتقل می‌شود. افرادی که بیماری آن‌ها حاد است، مدفوع آن‌ها می‌تواند آب‌های نواحی اطراف را آلوده کند زیرا حاوی تعداد بسیار زیادی باکتری می‌باشد. آب آلوده نیز می‌تواند به نوبه خود غذا را آلوده کند. باکتری می‌تواند چندین هفته در آب یا فاضلاب خشک زنده بماند.
حدود ۵-۳درصد افرادی که دچار حصبه حاد بوده‌اند، حامل این بیماری اند.
حصبه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پس از دریافت آب یا غذای آلوده، باکتری سالمونللا به روده کوچک حمله می‌کند و فوراً وارد خون می‌شود. باکتری به‌وسیله گلبول‌های سفید خون به کبد، طحال و مغزاستخوان رفته، در آنجا تکثیر یافته و دوباره به خون بازمی‌گردند. بیمار در این زمان علائمی مانند تب را تجربه می‌کند. باکتری کیسه صفرا، سیستم صفراوی و بافت لنفاوی روده را مورد تهاجم قرار می‌دهد. در این مناطق به مقدار زیاد تکثیر می‌یابد. این باکتری از سیستم گوارشی عبور می‌کند و می‌تواند در نمونه‌های مدفوع شناسایی شود. اگر این آزمایش مشخص نباشد، برای تشخیص نمونه خون گرفته می‌شود.
حصبه چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟
دوره کمون بیماری ۱تا۲ هفته می‌باشد و کل دوره بیماری ۳تا۴هفته. علائم شامل:
- کم اشتهایی
- سردرد
- درد عمومی
- تب ۴۰درجه سانتی‌گراد
- اسهال
- سستی
- تنگی سینه
- درد شکمی
- ناراحتی
تب ثابت می‌ماند و بهبودی طی هفته ۳یا۴ در افرادی که عوارض ندارند، حاصل می‌شود. ۱۰ درصد بیماران پس از اینکه ۱تا۲ هفته احساس بهبودی کردند، علائم بازگشتی خواهند داشت.
عود بیماری در افرادی که با آنتی‌بیوتیک درمان شده‌اند، بیشتر است.
نحوه درمان حصبه چگونه است؟
حصبه با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود که موجب از بین رفتن می‌شود. قبل از استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها میزان مرگ و میر ۲۰درصد بود. مرگ ناشی از عفونت‌های قریب به اتفاق، ذات الریه، خونریزی روده یا سوراخ‌شدگی روده است. به لطف آنتی‌بیوتیک‌ها و مراقبت‌های پزشکی، میزان مرگ و میر به ۱الی۲ درصد کاهش یافته است. با آنتی‌بیوتیک درمانی مناسب، بیماری طی ۱الی۲ روز بهتر می‌شود و بهبودی کامل پس بین ۷تا۱۰ روز به عمل می‌آید.
چندین آنتی‌بیوتیک برای درمان حصبه موثر هستند. سال‌ها داروی انتخابی اصلی برای حصبه بود. به خاطر عوارض جانبی نادر اما جدی، کلرامفنیکل با دیگر آنتی‌بیوتیک‌های موثر جایگزین شد. انتخاب آنتی‌بیوتیک وابسته به ناحیه‌ای است که بیماری در آن وجود دارد. اگر بیماری عود کند، بیماران با آنتی‌بیوتیک درمان میشوند.
افرادی که دچار حصبه مزمن میشوند(حدود ۳الی۵ درصد مبتلایان) با آنتی‌بیوتیک‌های طولانی اثر درمان میشوند. غالب اوقات، یکی از درمان‌های که ارائه می‌شود خارج کردن کیسه صفرا می‌باشد که منبع عفونت مزمن است.
هم اکنون برای افرادی که به نواحی پرخطر سفر می‌کنند، واکسن‌هایی وجود دارد.
