بررسی کلی
بیماری شاگاس بیماری التهابی عفونی ناشی از انگل تریپانوزوما کروزی است که در مدفوع ساسهای تریاتومین ( reduviid ) یافت میشود. بیماری شاگاس در آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی و مکزیک شایع است که محل اصلی زندگی ساسهای تریاتومین است . موارد نادر بیماری شاگاس نیز در جنوب ایالات متحده یافت شده است.
بیماری شاگاس به نام تریپانوزومیازیس آمریکایی نیز شناخته می شود. در صورت عدم درمان ،بیماری شاگاس بعداً می تواند باعث مشکلات جدی قلبی و گوارشی شود.
درمان بیماری شاگاس بر کشتن انگل در عفونت حاد و مدیریت علائم در مراحل بعدی متمرکز است. شما همچنین می توانید برای پیشگیری از عفونت تلاش کنید.
علائم
بیماری شاگاس می تواند یک بیماری ناگهانی و مختصر (حاد) ایجاد کند یا ممکن است یک بیماری طولانی مدت (مزمن) باشد. علائم از خفیف تا شدید متغیراست اگرچه بسیاری از افراد تا مرحله مزمن علائم را تجربه نمی کنند.
مرحله حاد
مرحله حاد بیماری شاگاس که هفته ها یا ماه ها ادامه دارد اغلب عاری از علامت است. علائم و نشانه ها درصورت ظهور معمولاً خفیف و شامل موارد زیر هستند:
- تورم در محل عفونت
- تب
- خستگی
- راش
- درد بدن
- تورم پلک
- سردرد
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع ، اسهال یا استفراغ
- تورم غدد
- بزرگ شدن کبد یا طحال
علائم و نشانه هایی که در مرحله حاد ایجاد می شوند معمولاً به خودی خود از بین می روند. در صورت عدم درمان عفونت همچنان ادامه دارد و در بعضی موارد به مرحله مزمن پیشرفت می کند.
مرحله مزمن
علائم و نشانه های مرحله مزمن بیماری شاگاس ممکن است ۱۰ تا ۲۰ سال پس از عفونت اولیه رخ دهد یا ممکن است هرگز رخ ندهد. اما در موارد شدید علائم و نشانه های بیماری شاگاس شامل موارد زیر است:
- ضربان قلب نامنظم
- نارسایی احتقانی قلب
- ایست قلبی ناگهانی
- بلع مشکل به دلیل بزرگ شدن مری
- درد شکم یا یبوست به دلیل بزرگ شدن روده بزرگ
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
اگر در منطقه در معرض خطر بیماری شاگاس زندگی می کنید یا به آنجا سفر کرده اید و علائم و نشانه هایی از این بیماری دارید مانند تورم در محل عفونت، تب، خستگی ، درد بدن، بثورات و حالت تهوع به پزشک مراجعه کنید.
علل
علت بیماری شاگاس انگل تریپانوزوما کروزی است که با حشره ای به نام تریاتومین منتقل می شود . این حشرات می توانند هنگامی که از خون یک حیوان آلوده با انگل تغذیه میکنند عفونت را بگیرند.
گونه های تریاتومین در مکزیک، آمریکای جنوبی و آمریکای مرکزی در کلبه های خاکی و خشتی زندگی می کنند. آنها در طول روز در شکافهای دیوار یا سقف پنهان می شوند سپس در شب بیرون می آیند و غالباً از انسانهای خوابیده تغذیه می کنند.
گونه های آلوده پس از تغذیه مدفوع خود را دفع میکند و انگل را روی پوست باقی می گذارند. سپس انگل ها می توانند از طریق چشم، دهان، بریدگی یا خراش یا زخم ناشی از نیش وارد بدن شما شوند.
خراشیدن یا مالش محل نیش به انگل ها کمک می کند وارد بدن شما شوند و در آنجا تکثیر و گسترش یابند.
همچنین ممکن است شما بااین راهها به این بیماری آلوده شوید:
- خوردن غذای پخته نشده آلوده به مدفوع از ساسهای آلوده به انگل
- نوزاد متولد شده از مادر مبتلا
- انتقال خون آلوده
- پیوند عضو حاوی انگل زنده
- قرارگرفتن تصادفی در معرض انگل هنگام کار در آزمایشگاه
- گذراندن زمان در جنگلی که حیوانات وحشی آلوده مانند راکونها و اوپوزوم ها آنجا باشند
عوامل خطر
عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به بیماری شاگاس را افزایش دهد:
- زندگی در مناطق روستایی فقیرنشین آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و مکزیک
- زندگی در اقامتگاهی که حاوی گونه های تریاتومین است
- دریافت خون یا پیوند عضو از شخصی که عفونت را دارد
انتقال بیماری هنگام مسافرت به مناطق در معرض خطر در آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی و مکزیک نادر است زیرا مسافران تمایل به ماندن در ساختمانهای با ساخت و ساز خوب مانند هتل دارند. گونه های تریاتومین معمولاً در سازه هایی که با گل یا خشت ساخته شده اند یافت می شود.
عوارض
اگر بیماری شاگاس به مرحله مزمن پیش رود ممکن است عوارض جدی در قلب یا گوارش ایجاد شود. اینها شامل موارد زیر است:
نارسایی قلبی.
نارسایی قلبی هنگامی رخ می دهد که قلب شما آنقدر ضعیف یا سفت شود که نتواند خون کافی را برای تأمین نیازهای بدن شما پمپ کند.
بزرگ شدن مری ( megaesophagus ).
این وضعیت نادر ناشی از بزرگ شدن غیر عادی (اتساع) مری شما است که می تواند در بلع و هضم مشکل ایجاد کند.
بزرگ شدن روده بزرگ (megacolon )
زمانی اتفاق می افتد که روده بزرگ شما بطور غیرطبیعی متسع شود و باعث درد شکم، کشیدگی دیواره و یبوست شدید شود.
پیشگیری
اگر در منطقه پر خطر برای بیماری شاگاس زندگی می کنید این مراحل می تواند به شما در جلوگیری از عفونت کمک کند:
از خوابیدن در خانه از جنس گل و خشت اجتناب کنید. این نوع اقامتگاه ها به احتمال زیاد دارای گونه های تریاتومین هستند .
هنگام خواب در خانه های خشتی از پشه بندهای آغشته به حشره کش استفاده کنید.
برای جدا کردن حشرات از محل زندگی خود از حشره کشها استفاده کنید.
از مگس کش برای دفع حشرات بر روی پوست در معرض خطر استفاده کنید.
تشخیص
پزشک شما معاینه فیزیکی را انجام می دهد و در مورد علائم و هر گونه عواملی که شما را در معرض بیماری شاگاس قرار می دهد سؤال خواهد کرد.
اگر علائم و نشانه های بیماری شاگاس را داشته باشید آزمایش خون می تواند وجود انگل تریپانوزوما کروزی یا پروتئین هایی که سیستم ایمنی بدن شمابرای مبارزه با انگل موجود در خون ایجاد می کند (آنتی بادی ها) را تأیید کند.
اگر به بیماری شاگاس مبتلا شده باشید به احتمال زیاد تحت آزمایش های اضافی قرار خواهید گرفت تا مشخص شود آیا این بیماری وارد فاز مزمن و باعث عوارض قلبی یا گوارشی شده است یا خیر. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- الکتروکاردیوگرام، روشی که فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت می کند
- رادیوگرافی قفسه سینه، که به پزشک شما اجازه می دهد ببیند قلب شما بزرگ شده است یا خیر
- اکوکاردیوگرام، تستیکه از امواج صوتی برای ضبط تصاویر متحرک قلب شما استفاده می کند و به پزشک شما اجازه می دهد هرگونه تغییر در قلب یا عملکرد آن را ببیند
- رادیوگرافی شکم، روشی که از اشعه برای گرفتن تصاویر معده، روده و روده بزرگ استفاده می کند
آندوسکوپی فوقانی، روشی که در آن می توانید یک لوله نازک و سبک(آندوسکوپ) را وارد حلق کنید که تصاویر مری شما را به صفحه منتقل می کند
درمان
درمان بیماری شاگاس بر کشتن انگل و مدیریت علائم و نشانه ها تمرکز دارد.
در مرحله حاد بیماری شاگاس داروهای بنزنیدازول و نیفورتیموکس می توانند فایده ای داشته باشند.
اگرچه بنزنیدازول توسط سازمان غذا و داروی (FDA) برای استفاده در کودکان ۲ تا ۱۲ ساله تأیید شده است اما هنوز در داروخانه های ایالات متحده موجود نیست
نیفورتیمکس در حال حاضر FDA تأیید نشده است. هر دو دارو در مناطقی که بیماری شاگاس شایع است در دسترس هستند. با این حال در ایالات متحده این داروها فقط از طریق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) قابل دریافت هستند.
پس از رسیدن بیماری شاگاس به مرحله مزمن داروها بیماری را درمان نمی کنند. اما این داروها ممکن است به افراد جوانتر از ۵۰ سال داده شود زیرا ممکن است به کند شدن پیشرفت بیماری و جدی نشدن عوارض آن کمک کند.
درمان اضافی به علائم و نشانه های خاص بستگی دارد:
عوارض مربوط به قلب.
درمان ممکن است شامل داروها، ضربان ساز یا دستگاههای دیگر برای تنظیم ضربان قلب، جراحی یا حتی پیوند قلب باشد.
عوارض مربوط به گوارش.
درمان ممکن است شامل اصلاح رژیم غذایی، داروها، کورتیکواستروئیدها یا در موارد شدید جراحی باشد.
