سندرم پس از فلج اطفال به مجموعه ای از علائم بالقوه ناتوان کننده اشاره دارد که دهه های قبل – حدود۳۰ تا ۴۰ سال – پس از ابتلا به بیماری فلج اطفال اولیه آشکار شد. فلج اطفال در نهایت به فلج و مرگ منجر شد. با این حال، واکسن فلج اطفال غیرفعال باعث کاهش سرعت شیوع فلج اطفال شد.
امروزه تعداد کمی از افراد در کشورهای توسعه یافته، در اثر کشف واکسن در سال ۱۹۵۵ به فلج اطفال مبتلا می شوند. با این حال، افرادی که در سن جوانی به فلج اطفال مبتلا شده بودند، ممکن است به سندرم پس از فلج اطفال مبتلا شوند.
علائم سندرم پس از فلج اطفال
علائم و نشانه های سندرم پس از فلج اطفال شامل موارد زیر است:
عضلات پیشرونده و ضعف و درد مفاصل
خستگی عمومی و فرسودگی با حداقل فعالیت
آتروفی عضلانی
مشکلات تنفس یا بلع
اختلالات تنفسی مرتبط با خواب مانند آپنه خواب
تحمل درجات هوای کم کاهش می یابد.
در بیشتر افراد سندرم پس از فلج اطفال به آرامی پیشرفت می کند؛ با علائم و نشانه های جدید و به دنبال آن دوره هایی از ثبات مشاهده می شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر ضعف یا بیش از حد احساس خستگی می کنید، به پزشک مراجعه کنید. مهم است که علائم و نشانه های خود را ارزیابی کرده و مشخص کنید که آیا شما دارای سندرم بعد از فلج اطفال هستید یا خیر.
علل سندرم پولیو
تصویربرداری از سلول عصبی (نورون)، آکسون و دندریت ها را نشان می دهد. تئوری های مختلفی برای علل ایجاد سندرم پس از فلج اطفال وجود دارد اما به طور دقیق نمی توانیم اطمینان یابیم.
هنگامی که پولیو ویروس بدن شما را آلوده می کند، بر سلول های عصبی به نام نورون حرکتی – بخصوص آن هایی که در نخاع وجود دارتد و پیام هایی را بین مغز و عضلات ردوبدل می کنند، تاثیر می گذارد.
هر نورون از سه قسمت مهم تشکیل شده است:
جسم سلولی
فیبر شاخه اصلی (آکسون)
تعداد زیادی فیبر شاخه کوچکتر (دندریت)
درعفونت فلج اطفال، اغلب به بسیاری از این نورون های حرکتی را آسیب می زند یا آن ها را از بین می برد. برای جبران کمبود تورون و ادامه روند پتانسیل عمل، آکسون نورون های باقی مانده جوانه می زند و شاخه های بزرگتری را به وجود می آورند.
این مکانیسم سبب بهبودی در استفاده از ماهیچه های شما می شود(پتانسیل عمل) ، اما به جسم سلول عصبی نیز فشار می آورد تا فیبرهای اضافی را تغذیه کند. با گذشت سال ها، این فشار ممکن است بیشتر ازحدی باشد که نورون از عهده ی آن برآید و منجر به زوال تدریجی فیبرهای جوانه زده و در نهایت خود نورون شود.
عوامل تهدید کننده سندرم پس از فلج اطفال
عواملی که می توانند خطر ابتلا به سندرم پس از فلج اطفال را افزایش دهند عبارت اند از:
شدت عفونت فلج اطفال اولیه هرچه عفونت اولیه شدیدتر باشد، احتمال بروز علائم و نشانه های سندرم بعد از فلج اطفال بیشتر خواهد بود.
سن شروع بیماری اولیه اگر درو بزرگسالی به فلج اطفال مبتلا شدید، احتمال ابتلا به سندرم بعد از فلج اطفال افزایش می یابد.
مدت زمان بهبودی هرچه بهبودی شما بعد از فلج اطفال حاد کوتاه مدت باشد، به احتمال زیاد به نظر می رسد که سندرم پس از فلج اطفال ایجاد می شود. شاید به این دلیل که ریکاوری بیشتر فشار اضافی را بر نورون های حرکتی ایجاد می کند.
فعالیت بدنی بیش از حد اگر اکثرا تا مرز خستگی بیش از حد ورزش می کنید، ممکن است نورون های حرکتی تحت فشار، بیش از حد کار کرده و خطر ابتلا به سندرم بعد از فلج اطفال را افزایش دهد.
عوارض
سندرم پس از فلج اطفال به ندرت تهدید کننده زندگی است، اما ضعف شدید عضلات می تواند منجر به عوارض شود.
از دست دادن تعادل و افتادن! ضعف در عضلات ساق پا باعث می شود، تعادلتان را از دست داده و به راحتی بیافتید. ممکن است استخوان باسن را در اثر افتادن، بشکند و منجر به عوارض دیگری شود.
سوء تغذیه، کم آبی و ذات الریه افرادی که مبتلا به فلج اطفال هستند، که بر اعصاب منتهی به عضلات درگیر در جویدن و بلع تأثیر می گذارد، غالباً با این فعالیت ها مشکل دارند و علائم دیگری از سندرم پس از فلج اطفال دارند. مشکلات جویدن و بلع می تواند منجر به تغذیه ناکافی و کم آبی بدن و همچنین پنومونی آسپیراسیون شود که در اثر استنشاق ذرات غذایی به ریه های شما (آسپیراسیون) ایجاد می شود.
نارسایی مزمن تنفسی ضعف در دیافراگم و ماهیچه های قفسه سینه شما، نفس کشیدن عمیق و سرفه را سخت تر می کند که می تواند باعث ایجاد مایعات و مخاط ها در ریه های شما شود.
چاقی، سیگار کشیدن، انحنای ستون فقرات، بی حسی، بی تحرکی طولانی مدت و برخی داروهای خاص می توانند توانایی تنفس شما را بیشتر کاهش دهند، احتمالاً منجر به افت شدید سطح اکسیژن خون (نارسایی حاد تنفسی) می شود. شما برای تنفس، نیازمند ونتیلیشن خواهید بود.
پوکی استخوان عدم تحرک طولانی مدت و عدم تحرک اغلب با از دست دادن تراکم استخوان و پوکی استخوان در مردان و خانم ها همراه است. اگر مبتلا به سندرم پس از فلج اطفال هستید، در مورد غربالگری تراکم استخوان با پزشک خود مشورت کنید.
تشخیص سندرم پس از فلج اطفال
هیچ آزمایش تشخیصی برای سندرم بعد از فلج اطفال وجود ندارد. تشخیص بیماری بر اساس تاریخچه پزشکی و معاینه جسمی و عدم وجود سایر بیماری ها انجام می شود.
شاخص های سندرم پس از فلج اطفال
برای تشخیص سندرم بعد از فلج اطفال، پزشکان به دنبال سه شاخص هستند:
تشخیص قبلی فلج اطفال این ممکن است نیاز به یافتن سوابق پزشکی قدیمی یا کسب اطلاعات از اعضای خانواده بزرگتر داشته باشد.
فاصله طولانی بعد از بهبودی افرادی که از حمله اولیه فلج اطفال بهبود می یابند، اغلب سال ها بدون علائم و نشانه های دیگر زندگی می کنند. شروع اثرات دیررس متفاوت است اما معمولاً حداقل ۱۵ سال پس از تشخیص اولیه شروع می شود.
شروع تدریجی ضعف شروع بعدی به طور معمول در عضلات رخ می دهد که در زمان ابتلا به بیماری فلج اطفال تحت تأثیر قرار گرفته اند. ضعف اغلب تا زمانی که در فعالیت های روزانه تداخلی ایجاد نکند، قابل توجه نیست. ممکن است صبح زود از خواب بیدار شوید و احساس خستگی کنید و بعد از فعالیت هایی که یکبار آسان بود، خسته شوید.
علاوه بر این، از آن جا که علائم و نشانه های سندرم پس از فلج اطفال شبیه به سایر اختلالات است، پزشک شما سعی خواهد کرد علل احتمالی دیگر مانند آرتریت، فیبرومیالژیا، سندرم خستگی مزمن و اسکولیوز را از بین ببرد.
آزمایش برای رد شرایط دیگر
از آنجا که هیچ آزمایشی وجود ندارد که تشخیص سندرم بعد از فلج اطفال را تأیید کند، ممکن است پزشک شما برای رد سایر شرایط از آزمایش های خاصی استفاده کند، از جمله:
مطالعات الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصب الکترومیوگرافی میزان ترشحات الکتریکی ریز در عضلات را اندازه گیری می کند. یک الکترود سوزن نازک در ماهیچه ها قرار می گیرد تا پتانسیل عمل مورد بررسی قرار گیرد. یک ابزار فعالیت الکتریکی در عضله را در حالت استراحت ثبت می کند و هنگام عضله منقبض می شود.
در یک نوع EMG موسوم به مطالعات هدایت عصب، دو الکترود به پوست شما، بالای یک عصب چسبانده می شوند تا مورد بررسی قرار گیرند. برای اندازه گیری سرعت سیگنال های عصبی، شوک کوچکی از عصب عبور می کند. این آزمایشات به شناسایی و حذف شرایطی مانند وضعیت غیرطبیعی اعصاب شما (نوروپاتی) و یک اختلال در بافت عضلانی (نزدیک بینی) کمک می کند.
تصویربرداری پزشک شما ممکن است MRI یا سی تی اسکن را برای دیدن تصاویر مغز و نخاع شما توصیه کند. این آزمایشات می تواند به از بین بردن اختلالات ستون فقرات، مانند حالت انحطاطی ستون فقرات اسپوندیلوز یا تنگ شدن ستون ستون فقرات شما که باعث فشار بر اعصاب شما می شود (تنگی نخاع).
بیوپسی عضلات بیوپسی عضلانی ممکن است برای کمک به پزشک شما در جستجوی شواهدی از وضعیت دیگری که می تواند باعث ایجاد ضعف باشد، انجام شود.
آزمایش خون افراد مبتلا به سندرم پس از فلج اطفال معمولاً نتایج تست خون طبیعی دارند. نتایج آزمایش خون غیر طبیعی می تواند مشکل اساسی دیگری باشد که باعث ایجاد علائم شما می شود.
آزمایش غیر تهاجمی، ارزیابی شدت سندرم پس از فلج اطفال را نشان می دهد و بر پیشرفت آن سونوگرافی عضلات است که از موج های صوتی برای ایجاد تصاویر از ماهیچه ها استفاده می کند. مطالعه بیشتری لازم است.
درمان سندرم پولیو
هیچ درمانی برای علائم و نشانه های مختلف سندرم پس از فلج اطفال وجود ندارد. هدف از درمان این است که علائم خود را مدیریت کنید و کمک کنید تا شما در حد امکان راحت و مستقل باشید:
حفظ انرژی این امر شامل قدم زدن، داشتن فعالیت بدنی و استراحت مكرر برای كاهش خستگی است. وسایل کمکی – مانند عصا، واکر، صندلی چرخدار یا اسکوتر موتوری – می توانند در بالانس انرژی به شما کمک کنند. همچنین نصب نوار گرفتن دوش یا صندلی توالت فرنگی نصب شده نیز می تواند کمک کننده باشد. یک درمانگر می تواند راه هایی برای تنفس به شما نشان دهد که به مصرف انرژی کمک می کند.
فیزیوتراپی پزشک شما ممکن است تمریناتی را برای شما توصیه کند که عضلاتتان را بدون خستگی، تقویت کند. این ها معمولاً شامل فعالیت های کم تحرکی، مانند شنا یا ایروبیک آب است که هر روز دیگر با سرعتی آرام انجام می دهید.
ورزش برای حفظ تناسب اندام بسیار مهم است، اما از استفاده بیش از حد از عضلات و مفاصل خود و ورزش تا حد درد یا خستگی خودداری کنید.
گفتار درمانی متخصص گفتاردرمانی می تواند راه های جبران مشکلات بلع را به شما نشان دهد. تمرینات تقویت صدا نیز می تواند مفید باشد.
درمان آپنه خواب ممکن است شما نیاز به تغییر الگوهای خواب خود داشته باشید، مانند اجتناب از خوابیدن روی پشت، یا از وسیله ای استفاده کنید که به هنگام باز کردن راه هوایی شما کمک می کند.
داروها تسکین دهنده درد – مانند آسپرین، استامینوفن (تیلنول) و ایبوپروفن (Advil Motrin IB) – ممکن است درد عضلات و مفاصل را کاهش دهند.
سایر گزینه های درمانی ممکن است شامل داروی ضد تشنج گاباپنتین (نورنتین، گریلیز) باشد که اغلب برای درمان درد عصبی استفاده می شود. داروهای مزمن درد افیونی به دلیل خطرات طولانی مدت آن ها نباید استفاده شوند. شما و پزشک باید در مورد برنامه درمانی مناسب برای مدیریت درد و علائم خود صحبت کنید.
سبک زندگی و داروهای خانگی
مواجهه مجدد با بیماری که قبلاً تصور می کردید می تواند در بعضی مواقع دلسرد کننده یا حتی ناامید کننده باشد. بهبودی از ابتلا به بیماری اولیه نیاز به رانندگی و عزم و اراده دارد، اما اکنون تأثیرات دیررس فلج اطفال شما را به استراحت و صرفه جویی در مصرف انرژی می طلبد.
در اینجا چند پیشنهاد وجود دارد:
فعالیت هایی که باعث درد یا خستگی می شوند را محدود کنید اعتدال مهم است. زیاده روی در روز خوب می تواند منجر به چندین روز بد بعدی شود.
باهوش باشید صرفه جویی در انرژی خود از طریق اصلاح شیوه زندگی و وسایل کمکی به معنای تسلیم شدن در بیماری نیست. این بدان معناست که شما یک روش هوشمندانه برای مقابله با آن پیدا کرده اید.
سعی کنید تعدال گرمایی را حفظ کنید سرما باعث افزایش خستگی ماهیچه ها می شود. خانه خود را در دمای مناسب نگه دارید و به لایه هایی بپوشید، مخصوصاً هنگام بیرون رفتن.
از عواملی که منجر به افتادن شما می شود خلاص شوید از فرش های لیز و درهم و برهمی شل شده روی زمین خلاص شوید، کفش های مناسب بپوشید و از سطح لغزنده یا یخی خودداری کنید.
سبک زندگی سالم را حفظ کنید با یک رژیم متعادل بخورید، سیگارنکشید و مصرف کافئین را کاهش دهید تا دوز مناسب باشد، نفس بکشید و بهتر بخوابید.
از ریه های خود محافظت کنید اگر تنفس شما دچار اختلال شده است، به دنبال علائم عفونت تنفسی در حال توسعه باشید و سریعاً تحت درمان قرار بگیرید. سیگار نکشید و با واکسن های آنفلوآنزا و ذات الریه جان خود را نجات دهید.
مقابله و پشتیبانی
مقابله با خستگی و ضعف سندرم بعد از فلج اطفال می تواند از نظر جسمی و روانی دشوار باشد. شاید لازم باشد به دوستان و خانواده خود اعتماد کنید. دریغ نکنید به آن ها بگویید که به چه نوع کمکی نیاز دارید.
در گروه های پشتیبانی از فلج اطفال عضو شوید. بعضی اوقات صحبت کردن با افرادی که مشکلات مشابهی دارند می تواند به شما کمک کند تا مقابله کنید. در مورد گروه های پشتیبانی در منطقه خود از پزشک خود سؤال کنید.
آماده شدن برای قرار ملاقات
احتمالاً با دیدن پزشک خانواده خود شروع به سوال پرسیدن کنید. با این حال، شما به احتمال زیاد به پزشک متخصص در اختلالات سیستم عصبی (عصب شناس) ارجاع خواهید شد.
در اینجا برخی از اطلاعات به شما کمک می کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شوید.
آنچه شما می توانید انجام دهید
لیستی ازکارها:
علائم شما، از جمله مواردی که ممکن است در زمان مراجعه ارتباطی به سندروم نداشته باشد.
اطلاعات شخصی اصلی، از جمله استرس های اساسی یا تغییرات اخیر در زندگی، تاریخچه پزشکی و سابقه پزشکی خانواده
تمام داروهایی که مصرف می کنید، ویتامین ها یا سایر مکمل های مصرفی از جمله دوزمصرفی
سؤالاتی که باید از پزشک خود بپرسید
در مورد سندرم پس از فلج اطفال، سوالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
چه عاملی باعث ایجاد علائم من می شود؟
آیا علل احتمالی دیگری وجود دارد؟
به چه تست هایی نیاز دارم؟
آیا وضعیت من موقتی است یا دایمی؟
آیا قابل درمان است؟ کدام یک را پیشنهاد می کنید؟
شرایط پزشکی دیگری دارم. چگونه می توانم به بهترین وجه آن ها را مدیریت کنم؟
آیا محدودیت های فعالیتی که باید دنبال کنم وجود دارد؟
آیا من ناتوان خواهم شد؟
آیا بروشوری وجود دارد که من بیشتر مطالعه کنم؟ چه وب سایتهایی را پیشنهاد می کنید؟
در پرسیدن سوالات دیگر دریغ نکنید.
سوالاتی که احتمالا پزشک از شما بپرسد….
احتمالاً پزشک از شما سؤالاتی می کند، از جمله:
آیا تا به حال فلج اطفال داشته اید؟ اگرمبتلا شده اید ، چه زمانی؟
عفونت فلج اطفال شما چقدر شدید بود؟
چه مناطقی از بدن شما تحت تأثیر فلج اطفال قرار گرفته است؟
بعد از عفونت فلج اطفال، آیا ضعف مداوم باقی مانده بود؟
آیا علائم شما مداوم بوده یا گاه به گاه؟
آیا علام شما بهبود یافته است؟
به نظر شما چه چیزی سبب تشدید بیماری شما می شود؟
