تب دره نوعی عفونت قارچی است که در اثر ارگانیسم‌های کوکسیدیوئیدها ایجاد می‌شوند. این بیماری می‌تواند علائم و نشانه‌های مختلفی مانند تب، سرفه و خستگی را داشته باشد.
دو گونه از قارچ کوکسیدیوئیدها باعث تب دره می‌شوند. این قارچ‌ها معمولاً در خاک مناطق خاصی یافت می‌شوند. به وسیله هر روش مداخله‌ای بر روی خاک، مانند کشاورزی، ساخت و ساز و حتی باد، اسپورهای قارچ‌ها می‌توانند وارد هوا شوند.
افرادی می‌توانند قارچ‌ها را با تنفس وارد ریه‌های خود کنند. قارچ‌های عامل تب دره همچنین به عنوان کوکسیدیومایکوزیس حاد شناخته می‌شوند. موارد خفیف تب دره معمولاً به تنهایی برطرف می‌شود اما در موارد شدیدتر عفونت با استفاده از داروهای ضد قارچ درمان می‌شود.
علائم تب دره
بیماری تب دره شکل اولیه عفونت کوکسیدیومایکوزیس است. فرم اولیه و حاد بیماری می‌تواند به یک بیماری جدی‌تر مانند کوکسیدیومایکوزیس مزمن و منتشر تبدیل شود.
کوکسیدیومایکوزیس حاد (تب دره)
شکل اولیه یا حاد کوکسیدیومایکوزیس اغلب خفیف بوذده و علائم کمی دارند و یا اصلاً علائمی ندارند. علائم و نشانه‌ها پس از گذشت یک تا سه هفته پس از قرار گرفتن در معرض قارچ رخ می‌دهد و معمولاً شبیه به علائم آنفولانزا است. از جمله علائم بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب
- سرفه
- خستگی
- تنگی نفس
- سردرد
- لرز
- تعریق شبانه
- درد مفاصل و درد عضلانی
- بثورات قرمز، لکه‌ای شکل، که عمدتاً در بخش پایینی پاها و بعضاً بر روی سینه، بازوها و پشت بدن دیده می‌شود
اگر بیماری علائمی بیماری تب دره را نداشته باشد، ممکن است بیماری بعدهاً با نتیجه مثبت آزمایش پوست یا آزمایش خون یا زمانی که نواحی کوچکی از عفونت باقیمانده در ریه‌ها (ندول ها) بر روی تصویر برداری قفسه سینه ظاهر شود، متوجه شود که به این بیماری مبتلا بوده. این ندول‌ها معمول مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند، اما می‌توانند در ایکس ری سینه سرطانی دیده شوند.
در صورت بروز علائم، به ویژه در موارد شدید، سیر بیماری بسیار متغیر است. گاه بهبودی کامل ماه‌ها طول می‌کشد. رفع خستگی و درد مفاصل ممکن است حتی بیشتر نیز طول بکشد. شدت بیماری تب دره به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله سلامت کلی فرد و تعداد اسپورهای قارچ استنشاقی.
کوکسیدیومایکوزیس مزمن
اگر عفونت اولیه کوکسیدیومایکوزیس به طور کامل برطرف نشود، ممکن است به شکل پنومونی مزمن پیش رود. این عارضه بیشتر در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف دیده می‌شود.
علائم و نشانه‌ها عبارتند از:
- تب با درجه پایین
- کاهش وزن
- سرفه
- درد قفسه سینه
- خلط لکه دار خونی
- ندول در ریه‌ها
کوکسیدیومایکوزیس منتشر
شدیدترین شکل بیماری تب دره یعنی کوکسیدیومایکوزیس منتشر، شایع نیست و هنگامی رخ می‌دهد که عفونت به خارج از ریه‌ها و سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. اغلب قسمت‌های درگیر دیگر شامل پوست، استخوان‌ها، کبد، مغز، قلب و غشاهای محافظت مغز و نخاع (مننژها) هستند.
علائم و نشانه‌های بیماری منتشر شده به قسمت‌های درگیر بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ظاهر شدن ندول‌ها، زخم‌ها و ضایعات پوستی جدی‌تر از بثورات که گاهی با اشکال دیگر بیماری ایجاد می‌شوند
- ضایعات دردناک در جمجمه، ستون فقرات یا استخوان‌های دیگر
- درد و تورم مفاصل؛ به ویژه در زانوها یا مچ پا
- مننژیت؛ عفونت غشاها و مایعات اطراف مغز و نخاع
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر بالای ۶۰ سال دارید ، سیستم ایمنی ضعیفی دارید، باردار هستید یا از نژاد فیلیپینی یا آفریقایی دارید، با بروز علائم کوکسیدیومایکوزیس به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید؛ به خصوص در شرایط زیر:
- زندگی سفر اخیر به مناطقی که این بیماری رد آن جا شایع است
- داشتن علائمی که بهبود نمی‌یابد
اگر به مناطق شایع بیماری تب دره سفر کرده‌اید و علائم بیماری را دارید، حتماً پزشک خود را در جریان بگذارید.
علت تب دره
تب دره با استنشاق اسپور برخی قارچ‌ها ایجاد می‌شود. قارچ‌هایی عامل تب دره اغلب کوکسیدیوئید ایمیتانس (Coccidioides immitis) یا کوکسیدیوئید پوساداسی (Coccidioides posadasii) هستند که در بخش‌هایی از آریزونا، نوادا، یوتا، نیومکزیکو، کالیفرنیا، تگزاس و واشنگتن در خاک زندگی می‌کنند. نام تب دره برگرفته از دره سان جواکوئین (San Joaquin) در کالیفرنیا است. این قارچ‌ها اغلب در شمال مکزیک و آمریکای مرکزی و جنوبی نیز یافت می‌شوند.
مانند بسیاری از قارچ‌های دیگر، گونه‌های کوکسیدیوئیدها چرخه زندگی پیچیده‌ای دارند. در خاک، آن‌ها به صورت کپک با رشته‌های بلند زندگی می‌کنند که هنگام آشفتگی خاک به فرم اسپورهای موجود در هوا شکسته می‌شوند. فرد می‌تواند این فرم اسپور مانند را استنشاق کند.
اسپورها بسیار کم وزن بوده و با باد قابل حمل هستند. هنگامی که داخل ریه‌ها شوند، تولید مثل کرده و چرخه بیماری ادامه می‌یابد.
عوامل خطر تب دره
عوامل خطر بیماری تب دره شامل موارد زیر است:
- قرار گرفتن در معرض قارچ. هرکسی که اسپورهای ایجاد کننده تب دره را استنشاق کند، در معرض خطر عفونت قرار دارد. افرادی که در مناطقی زندگی می‌کنند که قارچ‌ها شیوع دارند، ویژه افرادی که زمان زیادی را در خارج از خانه می‌گذرانند در معرض خطر بیشتر هستند.
همچنین، افرادی که مشاغل دارند که آن‌ها را در معرض گرد و غبار قرار می‌دهد، بیشتر در معرض خطر هستند مانند ساخت و ساز ساختمانی، کارگران راه و کشاورزی، رانندگان، باستان شناسان و پرسنل ارتش در تمرینات میدانی.
- نژاد. به دلایلی نامشخص، افراد با نژاد فیلیپینی و آفریقایی مستعد ابتلا به عفونت‌های جدی قارچی ریوی هستند.
- بارداری. زنان باردار در سه ماهه سوم در معرض عفونت‌های جدی‌تر قرار دارند. مادران تازه زایمان کرده نیز آسیب پذیر هستند.
- سیستم ایمنی ضعیف. هر فردی با سیستم ایمنی ضعیف، در معرض خطر عوارض جدی بیمای می‌باشد. این عوارض شامل افراد مبتلا به ایدز یا افرادی که بعد از عمل پیوند تحت درمان با استروئیدها، شیمی درمانی و داروهای ضد رد پیوند قرار می‌گیرند، می‌باشد. افرادی مبتلا به بیماری‌های خاص خود ایمن، مانند آرتریت روماتوئید یا بیماری کرون، که با داروهای فاکتور نکروز ضد تومور (TNF) تحت درمان قرار می‌گیرند، نیز در خطر ابتلا به عفونت هستند.
- دیابت. افراد دیابتی ممکن است در معرض خطر بیشتری از نظر عفونت شدید ریه باشند.
- سن. احتمال ظهور علائم بیماری در بزرگسالان مسن بیشتر است که علت آن ممکن است به ضغف سیستم ایمنی یا وجود مشکلات پزشکی دیگر تاثیر گذار بر سلامت کلی مربوط باشد.
عوارض تب دره
برخی از افراد، به ویژه زنان باردار، افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند مانند افراد مبتلا به ایدز و نژاد فیلیپینی یا آفریقایی در معرض خطر ابتلا به فرم شدیدتر کوکسیدیومایکوزیس قرار دارند.
عوارض کوکسیدیومایکوزیس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پنومونی شدید. پنومونی ناشی از کوکسیدیومایکوزیس در بیشتر افراد بهبود می‌یابد. ممکن است در افاد فیلیپینی و آفریقایی تبار و کسانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، شدت بیماری بیشتر باشد.
- پارگی ندول‌های ریوی. در درصد کمی از افراد ندول‌هایی با دیواره نازک (حفره) در ریه‌های ایجاد می‌شود. بسیاری از این‌ها سرانجام بدون ایجاد مشکلی از بین می‌روند، اما برخی ممکن است پارگی داشته باشند باکه عث درد قفسه سینه و مشکلات تنفسی می‌شود. در پارگی ندول ریه ممکن است برای خارج کردن هوا نیاز به قرار دادن یک لوله در فضای اطراف ریه‌ها باشد یا حتی جراحی برای ترمیم آسیب ایجاد شده نیاز باشد.
- بیماری منتشر. این حالت جدی‌ترین عارضه کوکسیدیومایکوزیس است اما شایع نیست. اگر قارچ در سراسر بدن پخش شود می‌تواند زخم‌های پوستی، آبسه، ضایعات استخوانی، درد شدید مفاصل، التهاب قلب، مشکلاتی در دستگاه ادراری و مننژیت ایجاد کند.
پیشگیری از تب دره
هیچ واکسنی برای جلوگیری از تب دره وجود ندارد.
اگر در مناطقی زندگی می‌کنید که تب دره رایج است، به خصوص در ماه‌های تابستان که احتمال عفونت بیشتر است، دستورالعمل‌های توصیه شده را رعایت کنید.
رعایت این نکات را در نظر داشته باشید:
- ماسک بزنید.
- از مناطق پر از گرد و غبار، مانند مناطق در حال ساخت خودداری کنید.
- در هنگام طوفان گرد و غبار در خانه بمانید.
- خاک را قبل از حفر کردن مرطوب کنید یا اگر در معرض خطر آلودگی هستید از تماس با خاک تا حد امکان خودداری کنید.
- درها و پنجره‌ها را محکم ببندید.
- جراحات پوستی را با آب و صابون تمیز کنید.
تشخیص تب دره
برای تشخیص تب دره پزشک تاریخچه پزشکی، علائم و نشانه‌های بیمار را بررسی خواهد کرد. تشخیص بیماری تب دره بر اساس نشانه‌ها و علائم کوکسیدیومایکوزیس دشوار است، زیرا علائم معمولاً مبهم و شبیه به علائم بیماری‌ها دیگر است. حتی تصویر برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه نیز نمی‌تواند به پزشک در افتراق تب دره و سایر بیماری‌های ریوی کمک کننده باشد.
برای تشخیص تب دره، پزشکان ممکن است دستور انجام یک یا چند مورد از آزمایش زیر را دهد:
- اسمیر یا کشت خلط. در این آزمایش نمونه‌ای از خلط تهیه شده و از نظر حضور کوکسیدیوئیدها بررسی می‌شود.
- آزمایش خون. با استفاده از آزمایش خون پزشک می‌تواند آنتی بادی‌های ضد قارچی تب دره را شناسایی کند.
اگر پزشکان به پنومونی ناشی از تب دره شک داشته باشد، ممکن است آزمایشات تصویربرداری مانند سی تی اسکن، MRI یا رادیوگرافی قفسه سینه را نیز درخواست کند.
در صورت نیاز ممکن است نمونه‌ای از بافت ریه نیز برای آزمایش برداشته شود.
در برخی موارد، پزشکان ممکن است آزمایش پوست را به منظور بررسی این که آیا بیمار در گذشته مبتلا به تب دره شده است و مصونیت ایجاد کرده است یا خیر، درخواست کند.
درمان تب دره
درمان تب دره معمولاً با مراقبت‌های حمایتی و گاهی مصرف داروها انجام می‌شود.
استراحت
بیشتر افراد مبتلا به تب دره حاد نیازی به درمان ندارند. حتی در صورت بروز علائم شدید، بهترین درمان برای بزرگسالان سالم اغلب استراحت و مصرف مایعات است. پزشک فرد مبتلا به بیماری تب دره را به دقت تحت نظر خواهد داشت.
داروهای ضد قارچ
اگر علائم بهبود نیافته یا حال بیمار رو به وخامت گذاشت، یا در معرض خطر عوارض جانبی قرار گرفت، پزشک ممکن است داروی ضد قارچ مانند فلوکونازول را تجویز کند. داروهای ضد قارچ در افرادی که بیماری مزمن یا منتشر دارند نیز استفاده می‌شود.
داروهای ضد قارچ فلوکونازول (Diflucan) یا ایتراکونازول به طور کلی در درمان همه انواع تب دره به جز جدی‌ترین فرم کوکسیدیومایکوزیس استفاده می‌شود.
تمامی داروهای ضد قارچ می‌توانند عوارض جانبی جدی را به همراه داشته باشند. اما این عوارض معمولاً پس از قطع مصرف دارو از بین می‌روند. عوارض جانبی احتمالی فلوکونازول و ایتراکونازول تهوع، استفراغ، درد معده و اسهال می‌باشد.
عفونت‌های جدی‌تر ممکن است ابتدا با یک داروی ضد قارچ داخل وریدی مانند آمفوتریسین B درمان شود.
سه داروی جدیدتر ووریکونازول، پوزاکونازول و ایزووکونازونیوم سولفات نیز ممکن است در درمان تب دره در موارد شدیدتر استفاده شود.
داروهای ضد قارچ رشد قارچ را كنترل می‌كنند، اما گاهی آن را از بين نمی‌برند و بیماری دوباره عود می‌كنند. برای بسیاری از افراد، یک دوره تب دره منجر به مصونیت مادام العمر می‌شود. اما بیماری می‌تواند دوباره فعال شود، یا اگر سیستم ایمنی بدن به طور قابل توجهی تضعیف شود، احتمال عفونت مجدد وجود دارد.
آمادگی برای قرار ملاقات با پزشک
اگر نشانه‌ها یا علائم تب دره را در خود مشاهده کردید یا به تازگی به من منطقه شایع این بیماری سفر کرده‌اید، به ملاقات پزشک خود ملاقات بروید.
در ادامه برخی از اطلاعاتی به شما کمک می‌کند تا بریا ویزیت با پزشک آماده‌تر باشید، آورده شده است.
جمع آوری اظلاعات بیشتر
- محدودیت‌های قبل از قرار ملاقات. در زمان تعیین وقت ویزیت با پزشک، در مورد محدودیت‌ها و دستورالعمل‌هایی که باید پیش از ملاقات رعایت کنید، با پزشک صحبت کنید.
- سابقه ظهور علائم. علائمی که تجربه کرده‌اید و مدت زمان آن‌ها را به یاد داشته باشید.
- سابقه قرار گرفتن در معرض منابع عفونت. پزشک به خصوص در مورد سفر‌ها اخیر بیمار خواهد پرسید.
- تاریخچه پزشکی. لیستی از اطلاعات اصلی پزشکی خود، از جمله بیماری‌ها دیگری که تحت درمان آن‌ها هستید و داروهای مصرفی از جمله ویتامین‌ها یا مکمل‌ها تهیه کنید.
- پرسیدن سوالات خود از پزشک. سوالات خود را از قبل بنویسید تا بتوانید از ویزیت خود را با پزشک نهایت استفاده را ببرید.
لیست زیر شامل سوالاتی است که باید در مورد تب دره با پزشک خود مطرح کنید. در هنگام ویزیت از پرسیدن سوالات بیشتر ابایی نداشته باشید.
- علت احتمالی علائم من چیست؟
- به انجام چه نوع تست‌هایی نیاز دارم؟
- چه روش درمانی را پیشنهاد می‌کنید؟
- مشکل دیگری نیز دارد.. چگونه می‌توانم به بهترین شکل هر دو این شرایط را با هم مدیریت کنم؟
- آیا داروهای تجویز شده عوارض جانبی خاصی دارند؟
- مدت زمان بهبودی کامل چقدر است و آیا به ویزیت‌های پیگیری بیشتر نیاز دارم؟
- آیا در معرض عوارض طولانی مدت بیماری هستم؟
چه انتظاری از پزشک می‌رود؟
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از بیمار خواهد پرسید. با آمادگی برای پاسخگویی به این سوالات می‌توان از وقت ویزیت با پزشک نهایت استفاده کرد. پزشک ممکن است سوالات زیر را از بیمار بپرسد:
- چه علائم دارید؟
- علائم از چه زمانی ظاهر شدند؟
- آیا با گذشت زمان علائم تشدید یافته است؟
- آیا اخیراً مسافرتی داشته‌اید؟ کجا و چه زمانی؟
- آیا کار یا فعالیت‌های تفریحی در محیط بیرون و در ارتباط با خاک است؟
- آیا باردار هستید؟
- آیا بیماری پزشکی دیگری نیز برای شما تشخیص داده شده است؟
- آیا در حال حاضر هیچ دارویی از جمله داروهای بدون نسخه و داورهایی که به نسخه پزشک نیاز دارند و همچنین هر نوع ویتامین و مکمل خاصی مصرف می‌کنید؟
