کمک های اولیه؛ آسیب نخاعی

آسیب نخاعی

آسیب نخاعی نوعی آسیب شایع در تصادفات به شمار می‌رود که درصورت برخورد نامناسب با آن می‌توان به مصدوم آسیب‌های جبران ناپذیری وارد کرد.

درصورت شک به آسیب نخاعی (آسیب به گردن یا کمر)، از حرکت دادن مصدوم، اکیداً خودداری کنید. درصورت حرکت دادن مصدوم بدون داشتن دانش لازم، ممکن است مصدوم فلج شود یا حتی بمیرد. درصورت وجود حالات زیر، باید به آسیب نخاعی شک کرد:

• شواهدی مبنی بر آسیب به سر وجود داشته باشد و سطح هوشیاری مصدوم رفته رفته کاهش یابد
• شکایت بیمار از درد شدید در گردن یا کمر
• فشار قابل توجه ناشی از آسیب روی گردن یا پشت مصدوم
• شکایت مصدوم از ضعف، بی‌حسی و کرختی، فلج و یا کنترل ضعیف بر دست‌ها یا پاها، مثانه (بی‌اختیاری ادراری) یا روده (بی‌اختیاری مدفوعی)
• گردن یا بدن مصدوم پیچ خورده و یا به صورت نامعمول قرار گرفته باشد

بیشتر بخوانید: بهبودی آسیب‌های نخاعی قابل پیش‌بینی است

اقدامات لازم

درصورت شک به آسیب نخاعی، مراحل ذیل را انجام دهید:

• درخواست کمک. با ۱۱۵ یا بیمارستان تماس گرفته و مراتب را اطلاع دهید.
• مصدوم را ثابت نگه دارید. حوله‌، پتوهای سنگین و یا ملافه‌های تا شده و محکم در کنار گردن مصدوم قرار داده و از حرکت دادن گردن مصدوم خودداری کنید.
• درصورت وجود کلار گردنی (گردن بند طبی)، می‌توانید گردن مصدوم را با استفاده از آن به خوبی ثابت کنید.
• درصورت نیاز به جابجایی مصدوم، پس از فیکس کردن گردن مصدوم، با کمک چند نفر دیگر، مصدوم را کمی از زمین بلند کنید و از زیر او یک پتو رد کنید. سپس پتو را گرفته و مصدوم را جابجا کنید. در حین انجام این مراحل، ثابت بودن سر و گردن بسیار مهم می‌باشد.

اقدامات اجتنابی

• از حرکت دادن گردن یا سر مصدوم اکیداً خودداری کنید. تا جایی که می‌توانید مصدوم را حرکت نداده و امدادرسانی را در وضعیت ثابت برای مصدوم انجام دهید. درصورت وجود نداشتن علائم حیاتی (تنفس، حرکت، ضربان)، احیای قلبی ریوی (CPR) را آغاز کنید اما همچنان گردن مصدوم را ثابت نگه دارید و بیکار را حرکت ندهید.
• از برداشتن کلاه کاسکت مصدوم خودداری کنید. درصورتی که نحوه صحیح خارج کردن کلاه کاسکت را بلد نیستید، از خارج کردن کلاه کاسکت از سر مصدوم اکیداً خودداری کنید. قسمت محافظ (معمولاً شیشه‌ای) کلاه را می‌توانید با ثابت نگه داشتن کلاه و گردن، باز کنید تا مصدوم بنواند راحت‌تر نفس بکشد.
• از چرخاندن مصدوم بپرهیزید. درصورت نیاز به چرخاندن مصدوم (برای رفع استفراغ، پریدگی موارد مختلف به گلو، سرفه حاوی خون و…)، ابتدا مطمئن شوید مصدوم هنوز می‌تواند نفس بکشد و سپس با کمک افراد دیگر، با ثابن نگه داشتن سر نسبت به بدن (سر  همگام با بدن حرکت کند) اقدام به چرخاندن مصدوم به پهلوی چپ کنید. سپس گردن مصدوم را مجدداً به صورت کامل ثابت کنید.