هنگام نفس کشیدن، بافت نازکی که ریهها و دیوارهی قفسهی سینه را میپوشاند – به نام پردهی جنب یا پلورا – به هم مالیده میشوند. در حالت عادی، این کار مشکلی ایجاد نمیکند؛ چون پردهی جنب، بافتی نرم است و هیچ اصطکاکی ایجاد نمیکند.
اما وقتی این بافت ملتهب یا عفونی شود، دچار حساسیت و آماس میشود و در نتیجه درد میشود. این فرایند، پلورزی یا پلوریت نامیده میشود.
این وضعیت آوازهی بدی دارد و عامل مرگ شخصیتهای تاریخی، شامل Catherine de Medici و Benjamin Franklin.
پلورزی دیگر حالت شایعی نیست. در طول سالها، آنتی بیوتیکها در درمان و پیشگیری از عفونتهای باکتریایی که در طول تاریخ عامل اصلی پلورزی بودند، بسیار موفق بوده اند.
امروزه عامل پلورزی بیشتر عفونتهای ویروسی است و مرگ و میر در اثر این بیماری نادر است.
علایم پلورزی چیست؟
با این حال درد اغلب هنگام عطسه و سرفه یا حرکت، بدتر میشود. بر اساس وضعیتی که باعث پلورزی شده، تب، لرز و از دست دادن اشتها نیز از علایم احتمالی هستند.
دیگر علایم پلورزی شامل:
علامت اصلی مرتبط با پلوریت ریه، درد به صورت تیرکشیدن هنگام تنفس است. این درد ممکن است موقعی که نفستان را نگه میدارید یا بر ناحیهی درد ناک فشار وارد میکنید، از بین برود.
- درد در یک طرف قفسهی سینه
- درد در پشت و شانهها
- تنفس سطحی برای جلوگیری از درد
- سردرد
- درد مفاصل
- درد ماهیچهها
پلورزی ممکن است همراه با تجمع مایعات باشد. این تجمع باعث وارد آمدن فشار بر ریهها و جلوگیری ز عملکرد درست آنها میشود. این مایع ممکن است. این مایع ممکن است در ابتدا همانند بالش عمل کند و باعث از بین رفتن درد شود.
فرد دارای ترشحات پلورال، علایمی مثل کوتاهی تنفس را با افزایش مایعات، تجربه خواهد کرد. فرد مبتلا ممکن است علایمی مثل تب، عطسه و سرفهی خشک را نیز تجربه کند. این علایم ممکن است حاکی از وجود عفونت در مایع باشد که آن را آمپیم (empyema) نیز میخوانند.
چه چیزی باعت پلورزی میشود؟
عفونتهای ویروسی از علل اصلی ایجاد پلوریت ریه هستند. ویروسها میتوانند موجب عفونت در ریه شوند، که میتواند وضعیت را به سمت پلورزی ببرد.
دیگر علل ایجاد پلورزی شامل:
- پنومونی باکتریایی
- برونشیت (bronchitis)
- توبرکلوزیس (tuberculosis)
- جراحات قفسهی سینه
- شکستگی دندهها
- ضربه (blunt trauma یا ترومای غیرنافذ) به دیوارهی قفسهی سینه
- تومورهای قفسهی سینه یا ریه
- لختههای خون در شریانهای ریه که از آنها با عنوان امبولی پولموناری نیز یاد میشود
- اختلالات سیستم ایمنی، مثل لوپوس سیستمیک و روماتوئید آرتریت
- آنمی داسی شکل (sickle cell anemia)
- پیچیدگیهای بعد از جراحی قلب
- سرطان ریه
- لنفوم
- مزوتلیوما که سرطانی است که میتواند در اثر تماس با آزبست ایجاد شود
- عفونتهای قارچی یا انگلی
تشخیص پلورزی
اولین قدم در تشخیص پلورزی، دریافتن محل و عامل ایجاد عفونت یا آماس است. پزشک آزمون فیزیکی انجام خواهد داد و تاریخچه پزشکی شما را بررسی خواهد کرد. پزشک ممکن است یک یا تعدادی از از آزمایشهای زیر را درخواست کند:
رادیوگرافی قفسه سینه
رادیوگرافی قفسه سینه به پزشک اجازه میدهد تا وجود هرگونه عفونت را در ریهها بررسی کند. پزشک ممکن است عکس اشعه ایکس decubitus درخواست کند. روشی که درآن برای تصویربرداری به پهلو دراز میکشند. این کار به مایع آزاد اجازه میدهد تا به صورت یک لایه تجمع یابد. رادیوگرافی دکوبیتوس در صورت وجود هر گونه مایع لازم است.
تست خون
در صورت وجود عفونت، تستهای خون به کشف عفونت و علت بروز آن کمک میکنند. بعلاوه، تستهای خون وجود اختلالات سیستم ایمنی را آشکار میکنند.
توراسنتز (thoracentesis)
در طول توراسنتز، پزشک یک سوزن را وارد فضای سینه، به محل مایع که با تصویربرداری مشخص شده، وارد میکند. سپس پزشک مقداری از مایع را برای آنالیز، برمیدارد.
به علت حالت تهاجمی این روش و ریسکهای مرتبط با آن، این تست به ندرت برای پلورزیهای معمول، انجام میشود.
سی تی اسکن
برای بررسی بیشتر هر گونه ناهنجاری مشاهده شده در عکس رادیولوژی قفسه سینه، پزشک ممکن است تعدادی تصویر مقطعی با جزئیات دقیق از شما به وسیلهی سی تی اسکن بگیرد.
تصاویر تهیه شده با سی تی اسکن یک عکس با جزئیات دقیق از درون قفسهی سینه ارائه میدهد. این به پزشک اجازه میدهد که نگاه عمیق تری بره بافت درگیر داشته باشد.
سونوگرافی
در سونوگرافی امواج صوتی با فرکانسهای بالا، از حفرهی درون قفسهی سینه تصویر تشکیل میدهند. این کار به پزشک اجازه میدهد تا بافت درگیر را بهتر بررسی کند.
بیوپسی
یک بیوپسی پلورال برای پیدا کردن علت پلورازی بسیار کارآمد است. پردهی جنب (pleura) لایه از یک غشا است که ریههای را میپوشاند.
در طول فرایند، پزشک برشهای کوچکی در پوست قفسهی سینه میزند. سپس پزشک از یک سوزن برای جدا کردن یک نمونه بافتی کوچک از پرده جنب استفاده میکند.
توراکوسکوپی
در طول توراکوسکوپی، پزشک یک برش در قفسهی سینه شما ایجاد خواهد کرد. سپس یک دوربین کوچک که به یک تیوب وصل است، وارد فضای پلورال (جنب) میشود. پزشک از دوربین برای پیدا کردن محل درگیر وتهیهی نمونه از بافت برای آنالیز استفاده خواهد کرد.
پلورزی چگونه درمان میشود؟
زمانی که پزشک عامل ایجاد التهاب یا عفونت را یافت، میتواند دربارهه درمان درست، تصمیم بگیرد. استراحت کافی برای کمک به بدن برای گذراندن پروسهی بهبود، بخش مهمی از روند درمان است.
بعلاوه، دراز کششیدن بر روی قسمتی که درد دارید، میتواند فشار کافی برای از بین بردن درد فراهم کند
دیگر روشهای درمان شامل:
- آنتی بیوتیک برای عفونتهای باکتریایی
- داروهای بدون نسخه، شامل آسپرین، ایبوپروفن، یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
- داروهای نسخه ای برای درمان درد و سرفه شامل کدئین
- داروهایی برای شکستن هرگونه لختهی خون یا تجمعات بزرگ چرک و موکوس
- گشادکنندههای برونش از طریق دستگاههای استنشاقی با دوز اندازه گیری شده، مثل آنهایی برای درمان آسم به کار میروند
افراد با حجم زیادی مایع در درون ریههایشان (pleural effusions)، ممکن است در بیمارستان بستری شوند تا به وسیله درن تیوب (drain tube) جاگذاری شده در ریههایشان، مایع خارج شود.
چشم انداز بلند مدت
پلورزی میتواند درگیری شدید بلند مدت داشته باشد، اما دنبال کردن برنامه درمانی دارویی و متعهد بودن به برنامه درمانی میتواند اثار مثبتی به دنبال داشته باشد. شما و پزشکتان برای کمک به بهبودی باید عامل اصلی پلورزی را بیابید.