گلیبورید با یک رژیم غذایی مناسب و برنامه ورزشی برای کنترل قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت نوع دو استفاده می شود. همچنین ممکن است در سایر داروهای دیابتی نیز مورد استفاده قرار گیرد. کنترل میزان قند خون بالا از آسیب کلیوی، نابینایی، مشکلات عصبی، فلج اندام و مشکلات عملکرد جنسی جلوگیری می‌کند. کنترل مناسب دیابت همچنین ممکن است خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش دهد. گلیبورید در گروه داروهایی که به عنوان سولفونیل اوره شناخته می‌شوند، قرار دارد و با تحریک ترشح انسولین طبیعی بدن، قند خون را کاهش می‌دهد.
نحوه مصرف
قبل از شروع مصرف گلیبورید، در صورت امکان از داروساز بروشور اطلاعات بیمار را بخواهید. اگر سوالی داشتید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید. گلیبورید در انواع مختلفی از قرص وجود دارد که مقادیر مختلفی از دارو را تأمین می‌کند. بین شکل‌ها یا برندهای مختلف این دارو جابجا نشوید، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد. این دارو را طبق دستور پزشک، معمولاً یک بار در روز، از طریق دهان همراه با صبحانه یا اولین وعده اصلی غذایی مصرف کنید. برخی از بیماران، به ویژه کسانی که دوزهای بیشتری مصرف می‌کنند، ممکن است طبق دستور پزشک دو بار در روز استفاده کنند.
دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی و پاسخ به درمان است. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی، پزشک ممکن است شما را راهنمایی کند که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید. دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت دنبال کنید. اگر در حال حاضر داروی دیابت دیگری (مانند کلرپروپامید) مصرف می‌کنید، دستورالعمل‌های پزشک خود را برای قطع داروی قبلی و شروع گلیبورید با دقت دنبال کنید. اگر شما هم کلسولام مصرف می‌کنید، حداقل ۴ ساعت قبل از کلسولام، گلیبوراید مصرف کنید. به طور مرتب از این دارو استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، هر روز در همان ساعت از آن استفاده کنید. اگر وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی
حالت تهوع، سوزش معده، سیری معده و افزایش وزن ممکن است رخ دهد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به یاد داشته باشید که پزشک گلیبورید را برای شما تجویز کرده است زیرا تشخیص داده که مزیت دارو برای شما بیش از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید، از جمله: علائم عفونت(مانند گلودرد مداوم، تب)، خونریزی آسان/ کبودی، درد معده، زردی چشم/ پوست، تیره شدن ادرار، خستگی/ ضعف غیرمعمول، افزایش ناگهانی وزن، تغییرات ذهنی/خلقی، تورم دست یا پا، تشنج. این دارو می‌تواند باعث کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) شود. اگر کالری کافی از غذا مصرف نکنید یا ورزش سنگین انجام دهید، این اتفاق می‌افتد.
علائم افت قند خون شامل تعریق ناگهانی، لرزش، ضربان قلب بالا، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه یا سوزن سوزن شدن دست و پا است. داشتن قرص یا ژل گلوکز برای درمان قند خون پایین عادت خوبی است. اگر این اشکال قابل اعتماد گلوکز را ندارید، با خوردن یک منبع سریع قند مانند قند عسل یا آب نبات، سریع قند خون خود را بالا ببرید یا آب میوه یا نوشابه غیر رژیمی بنوشید. در مورد حساسیت به دارو، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. برای کمک به جلوگیری از افت قند خون، وعده‌های غذایی را طبق یک برنامه منظم بخورید و از وعده‌های غذایی صرف نظر نکنید. با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا دریابید که اگر یک وعده غذایی را فراموش کردید چه کاری باید انجام دهید.
علائم قند خون بالا (هایپرگلیسمی) شامل تشنگی، افزایش ادرار، گیجی، خواب آلودگی، گرگرفتگی، تنفس سریع است. در صورت بروز این علائم فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. دوز مصرفی شما ممکن است لازم باشد افزایش یابد. واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش/ تورم(به خصوص صورت/ زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفس، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. این لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیست. در صورت مشاهده سایر عوارض ذکر شده در بالا، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف گلیبورید، اگر به آن یا داروی دیگری حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد، که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید. قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید، به خصوص: بیماری کبدی، بیماری کلیوی، بیماری تیروئید، برخی شرایط هورمونی ، نارسایی غده فوق کلیه، سندرم هورمون ضددیورتیک نامناسبSIADH))، عدم تعادل الکترولیت‌ها(هیپوناترمی)، یک مشکل خاص سیستم عصبی (نوروپاتی خودمختار). به دلیل قند خون بسیار پایین یا زیاد ممکن است دچار تاری دید، سرگیجه یا خواب آلودگی شوید. تا زمانی که مطمئن نشوید می‌توانید چنین فعالیت‌هایی را با خیال راحت انجام دهید، رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید یا فعالیتی را که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارد انجام ندهید. مصرف الکل را در حین مصرف این دارو محدود کنید زیرا می‌تواند خطر ابتلا به قند خون پایین را افزایش دهد.
به ندرت، الکل می‌تواند با گلیبورید تداخل داشته باشد و با علائمی مانند برافروختگی صورت، حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه یا درد معده واکنش جدی ایجاد کند (واکنشی شبیه دی سولفیرام). در مورد استفاده بی خطر از الکل با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. هنگامی که بدن تحت فشار است(مثلاً به دلیل تب، عفونت، آسیب یا جراحی)، کنترل قند خون ممکن است دشوارتر باشد. با پزشک خود مشورت کنید زیرا این امر ممکن است نیاز به تغییر در برنامه درمانی، داروها یا آزمایش قند خون داشته باشد.
این دارو ممکن است حساسیت شما را نسبت به آفتاب بیشتر کند. کمتر در مرض آفتاب قرار گیرید. در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول‌های پوستی یا قرمزی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. قبل از عمل جراحی، تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید. افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به خصوص قند خون پایین حساسیت بیشتری نشان دهند.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در مواردی که به وضوح مورد نیاز است استفاده شود. بارداری ممکن است باعث دیابت شود یا آن را بدتر کند. در مورد برنامه کنترل قند خون در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما ممکن است در دوران بارداری انسولین را جایگزین این دارو کند. در صورت استفاده از گلیبورید، ممکن است حداقل ۲ هفته قبل از موعد زایمان مورد انتظار با انسولین جایگزین شود. مزایا و مضرات دارو را با پزشک خود در میان بگذارید. مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود یا خیر. با این حال، داروهای مشابه آن به شیر مادر منتقل می‌شوند. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این مقاله شامل همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. لیستی از تمام کالاهایی که استفاده می‌کنید (شامل داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک، دوز داروها را شروع، متوقف یا تغییر ندهید. بسیاری از داروها می‌توانند بر قند خون شما تأثیر بگذارند و کنترل آن را دشوار کنند. قبل از شروع، قطع یا تغییر هر دارویی، با پزشک یا داروساز خود در مورد چگونگی تأثیر دارو بر قند خون صحبت کنید. قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر علائمی از قند خون بالا یا پایین دارید سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.
ممکن است لازم باشد پزشک داروی دیابتی، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی شما را تنظیم کند. داروهای مسدود کننده بتا (از جمله متوپرولول، پروپرانولول، قطره‌های چشمی گلوکوم مانند تیمولول) ممکن است از ضربان قلب سریع/ تپنده‌ای که معمولاً هنگام پایین آمدن قند خون (هیپوگلیسمی) احساس می‌کنید، جلوگیری کند. سایر علائم کاهش قند خون مانند سرگیجه، گرسنگی یا تعریق تحت تأثیر این داروها نیستند.
برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید، زیرا ممکن است حاوی موادی باشند که می‌توانند بر قند خون شما تأثیر گذارند. از داروساز نحوه استفاده مطمئن داروها را سوال کنید.
اگر کسی بیش از حد گلیبورید مصرف کرده و علائم جدی مانند از دست دادن یا مشکل تنفس دارد، با اورژانس تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل: لرزش، ضربان قلب سریع، تعریق، کاهش هوشیاری باشد.
این دارو را با دیگران به اشتراک نگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه کنترل دیابت با داروها، رژیم غذایی، ورزش و معاینات منظم پزشکی، در یک برنامه آموزش دیابت شرکت کنید. علائم قند خون بالا و پایین و نحوه درمان قند خون پایین را بیاموزید. قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید. تمام ویزیت‌های منظم پزشکی و آزمایشگاهی را حفظ کنید. آزمایشات مانند تست‌های عملکرد کبد و کلیه، گلوکز خون ناشتا، هموگلوبین A1c، شمارش کامل خون باید بطور دوره‌ای انجام شود تا پیشرفت شما کنترل شود یا عوارض جانبی بررسی شود. اگر دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان دوز بعدی است، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. دوز بعدی را در زمان معین مصرف کنید. مقدار دارو را برای جبران دو برابر نکنید. در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. در حمام نگهداری نکنید. همه داروها را از کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
