ایمپلنت دندان یا کاشت دندان روشی برای جایگزینی ریشه دندان افتاده یا کشیده شده است. ایمپلنت پایه فلزی محکمی از جنس تیتانیوم است که از آن به جای ریشه طبیعی، برای پشتیبانی دندان مصنوعی ثابت استفاده می شود و با بدن سازگاری بسیاری دارد. هنگامی که این پیچ تیتانیومی، درون استخوان فک جاسازی می شود، با آن جوش می خورد و هیچگونه واکنش حساسیتی ایجاد نمی کند، و تا زمانی که به درستی از آن مراقبت شود و استخوانی که در آن قرار گرفته قوی و سالم باشد، ماندگار است.
بخش اصلی ایمپلنت یک پایه فلزی تیتانیومی است که به جای ریشه دندان طبیعی قرار می گیرد
مزایای ایمپلنت دندان چیست؟
برای کاشت دندان یا دندان مصنوعی ثابت، مزایای زیادی وجود دارد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ظاهر طبیعی، قابل قبول و با دوام: ایمپلنت های دندانی درست مانند دندانهای طبیعی به نظر می رسند و احساس می شوند، و از آنجا که برای جوش خوردن به استخوان طراحی شده اند، دائمی می شوند.
- حفظ سلامت دهان و دندان: کاشت دندان نیازی به تراشیدن یا کشیدن دندان های دیگر ندارد. همچنین دسترسی به دندان ها و رعایت بهداشت دهان و دندان با آن راحت است.
- بهبود کیفیت سخن گفتن و غذا خوردن: عملکرد کاشت دندان درست مانند دندان طبیعی است و امکان صحبت کردن و جویدن بدون نگرانی از لغزش دندان ها را فراهم می کند.
- راحتی و دوام: ایمپلنت ها بخشی از دندان می شوند و از فک جدا نمی شوند. بنابراین، بسیار بادوام هستند و با مراقبت خوب، مادام العمر باقی می مانند.
- بهبود عزت نفس: کاشت دندان لبخند طبیعی فرد را برمی گرداند و به وی کمک کند احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد.
انواع روش های ایمپلنت
کاشت های دندانی در اندازه ها، بلندی ها و انواع مختلفی صورت می گیرد. دندانپزشک می تواند با توجه به نیازهای خاص هر فرد در تعیین بهترین گزینه برای وی کمک کند.
دو نوع اصلی کاشت وجود دارد:
اندوستیل (Endosteal)
در این روش، که رایج ترین نوع کاشت است، ایمپلنت دندان معمولا از تیتانیوم ساخته می شود و مانند پیچ های کوچک در داخل استخوان فک قرار می گیرد.
روش Subperiosteal
در این روش، ایمپلنت های دندانی در زیر لثه، اما بر روی استخوان فک و یا بالاتر قرار می گیرند. این نوع کاشت ممکن است در بیمارانی که استخوان فک طبیعی کافی ندارند و نمی توانند، یا نمی خواهند برای بازسازی آن از یک روش تقویت استخوان (نظیر Bone augmentation، Sinus lift یا Ridge expansion) استفاده کنند، انجام می شود.
دندانپزشک می تواند با توجه به نیازهای خاص هر فرد در تعیین بهترین گزینه کاشت دندان به وی کمک کند.
ایمپلنت دندان چگونه انجام می شود؟
انتخاب مورد مناسب برای کاشت دندان
هر کسی که به اندازه کافی سالم باشد و دندان او توسط کشیدن یا جراحی دهان از بین رفته باشد، می تواند مورد مناسبی برای کاشت دندان باشد. بعلاوه، بیمار باید از لثه سالم و استخوان کافی برای نگه داشتن دندان مصنوعی ثابت برخوردار باشد، و بتواند به رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک متعهد باشد. دندانپزشک با انجام آزمایش های خاص می تواند به میزان استخوان موجود پی ببرد. اگر میزان استخوان کافی نباشد، یا اگر استخوان به اندازه کافی سالم نباشد، ممکن است در مرحله اول نیاز به پیوند استخوان باشد.
افرادی که زیاد سیگار می کشند، مبتلایان به اختلالات مزمن کنترل نشده، مانند دیابت یا بیماری های قلبی، یا بیمارانی که تحت پرتونگاری سر و گردن قرار گرفته اند، باید قبل از انجام کاشت دندان به صورت فردی توسط دندانپزشک ارزیابی شوند.
برنامه درمانی
اولین قدم در فرایند کاشت دندان، تهیه یک برنامه درمانی اختصاصی است. این برنامه که توسط دندانپزشک متخصص آموزش دیده و مجرب تهیه می شود، نیازهای هر فرد را سنجیده و بهترین روش کاشت دندان مصنوعی ثابت را برای او در نظر می گیرد. امروزه، تصویربرداری دیجیتال سه بعدی و نرم افزار های برنامه ریزی جراحی کاشت دندان به کمک دندانپزشک آمده، عمل کاشت را سریعتر و بسیار قابل پیش بینی تر ساخته اند.
نحوه انجام عمل
ایمپلنت دندانی دو قسمت اصلی دارد:
- فیکسچر (Fixture): همان بخش تیتانیومی است که در استخوان فک قرار می گیرد.
- اباتمنت (Abutment): در محل تاج دندان در بالای لثه قرار می گیرد و روی آن پروتز یا روکش کشیده می شود.
انجام کار به این نحو است که ابتدا فیکسچر تیتانیوم در سوکت استخوان فک دندانی که از دست رفته است، قرار می گیرد (حدود ۱۲ هفته طول می کشد تا فیکسچر به استخوان فک جوش بخورد و به عنوان لنگر محکمی در داخل آن ثابت شود).
پس از جایگذاری ایمپلنت به داخل استخوان فک، اباتمنت که یک اتصال دهنده کوچک است به آن وصل می شود تا بتواند تاج دندان جدید را نگه دارد. برای ساختن تاج دندان یا دندان های جدید، دندانپزشک الگوی بایت دندان های فرد را تقلید می کند و به عنوان مدلی برای دندان مصنوعی ثابت جدید در نظر می گیرد. سپس پروتز دندان جایگزین که تاج نامیده می شود، و می تواند ثابت یا متحرک باشد به اباتمنت وصل می شود.
دندانپزشک تلاش می کند که رنگ دندانهای جدید با دندانهای طبیعی فرد مطابقت داشته باشد. از آنجا که ایمپلنت در داخل استخوان لنگر می شود، ظاهر، احساس و عملکرد دندانهای جایگزین دقیقاً مانند دندانهای طبیعی است.
برای ساختن تاج دندان مصنوعی ثابت جدید، از شکل، رنگ، و آرایش دندان های طبیعی فرد به عنوان الگو استفاده می شود
درد کاشت دندان
در طی فرایند کاشت دندان از بی حسی موضعی استفاده می شود و بیشتر بیماران گزارش می دهند که درد کاشت از درد کشیدن دندان کمتر است. البته، همانطور که در کشیدن دندان نیز اتفاق می افتد، ممکن است در طول هفته بعد از عمل درد خفیفی احساس شود، که می تواند با داروهای ضد درد بدون نسخه تسکین یابد.
موفقیت عمل کاشت دندان
میزان موفقیت در کاشت های دندانی بسته به محل دندان در فک، متفاوت است اما به طور کلی، کاشت های دندانی تا ۹۸٪ موفقیت آمیز هستند و با مراقبت مناسب، می توانند یک عمر دوام بیاورند.
مراقبت از ایمپلنت دندان
مراقبت از دندانهای ترمیم شده با کاشت دندان دقیقاً مانند مراقبت از دندانهای طبیعی و شامل مسواک زدن، نخ کشیدن، شستشو با دهانشویه ضد باکتری و معاینه مرتب دندان توسط دندانپزشک است.
آیا برای همه دندان های از دست رفته می توان ایمپلنت گذاشت؟
اگر فقط یک دندان فرد از دست رفته باشد، برای پشتیبانی از آن به ایمپلنت نیاز خواهد داشت. اگر تعداد دندان های از دست رفته بیش از یکی باشد و در کنار هم واقع شده باشند، باز هم می توان برای هر دندان یک ایمپلنت گذاشت. البته، در صورتی که دو یا بیشتر ایمپلنت در دهان باشد، ممکن است هر کدام بتواند بیش از یک دندان را پشتیبانی کند. دندانپزشک متخصص ایمپلنت می تواند در مورد بهترین گزینه، بیمار را راهنمایی کند.
