مچ پا از دو مفصل تالوکرورال و سالاب تالار تشکیل شده است. مفصل تالوکرورال که از استخوان درشت نی، نازک نی و تالوس تشکیل شده، مچ پا را قادر به حرکت رو به بالا و پایین می‌کند. مفصل سالاب تالار که از تالوس و کالکانه تشکیل شده، مچ پا را قادر به حرکت به طرفین می‌کند. درد مچ پا به دلیل پیچیده بودن این مفصل علت‌های مختلفی دارد و به دلیل پرکاربرد بودن آن، احتمال آسیب دیدگی آن نیز بسیار زیاد است. در این مقاله از دکتر بابک اتوکش، فوق تخصص و جراح مچ پا به علل شایع درد مچ پا و راه‌های درمان آن می‌پردازیم.
آدرس وب سایت دکتر بابک اتوکش: https://drbotoukesh.ir
شماره تماس جهت رزرو نوبت: ۰۹۱۰۷۲۱۴۱۳۵
علل شایع درد مچ پا
درد مچ پا شامل هر نوع درد یا مشکلی است که مچ پا را تحت تأثیر قرار دهد. بسته به علت آسیب مچ پا، ممکن است بیمار در قسمت‌های مختلف اطراف مچ پا احساس درد و سفتی داشته باشد و پای آسیب دیده قادر به تحمل وزن بدن نباشد. شایع‌ترین علت درد مچ پا شامل شکستگی مچ پا، سندرم تونل تارسال، آرتروز مفصلی، روماتیسم و پیچ خوردن مچ پا است که در این بخش از مقاله به هرکدام از آن‌ها به صورت جداگانه می‌پردازیم.
شکستگی مچ پا
به طور کلی پا دارای ۲۶ استخوان است و مچ پا از ۳ استخوان اصلی تشکیل می‌شود. شکستگی مچ پا به شکستگی بسیار کوچک و بزرگ در هریک از این استخوان‌ها گفته می‌شود که معمولاً در اثر زمین خوردن، وارد شدن ضربه شدید یا چرخاندن ناگهانی و با سرعت مچ پا ایجاد می‌شود.
سندرم تونل تارسال
تونل تارسال، کانال یا فضایی است که عصب تیبیال از آن عبور می‌کند و سندرم تونل تارسال زمانی رخ می‌دهد که درون این کانال تورمی رخ دهد و به عصب تیبیال فشار وارد شود. این سندرم موجب درد مچ پا و احساس سوزش و گزگز در داخل مچ پا، پاشنه و کف پا می‌شود.
آرتروز مفصلی
آرتروز مفصلی یا استئوآرتریت، نوعی بیماری فرسایشی است که باعث تحلیل و تخریب غضروف بین مفصلی می‌شود. در این بیماری، غضروفی که در سطح استخوان تیبیا قرار دارد و فشارهای جاذبه را دفع می‌کند، تخریب می‌شود؛ بنابراین با تخریب غضروف، استخوان‌ها روی هم کشیده می‌شوند و شخص هنگام راه رفتن در مچ پا احساس درد می‌کند.
روماتیسم
روماتیسم یک بیماری خود ایمن است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غشای مفصلی بدن که همان غشای سینوویال است حمله می‌کند و موجب التهاب و درد مزمن می‌گردد. در این بیماری، غشای سینوویال ضخیم و ملتهب شده و ماع سینوویال به میزان بیش از حد تولید می‌شود. این تولید بیش از حد، باعث التهاب، آسیب به ساختارهای مفصلی، تخریب غضروف، خشکی مفصل و درد مچ پا می‌شود.
پیچ خوردن مچ پا
پیچ خوردگی که گاهی با شکستگی مچ پا نیز همراه است در اثر پارگی یک یا چند رباط مچ پا اتفاق می‌افتد. این پارگی‌ها از نظر اندازه بسیار متنوع هستند و پارگی‌های بسیار کوچک میکروسکوپی تا پارگی‌های کامل را شامل می‌شود. رباط‌های بیرونی یا جانبی بیشتر از دیگر رباط‌ها در خطر پارگی هستند و پارگی و پیچ خوردگی آن‌ها معمولاً ناشی از غلتیدن روی بیرون مچ پا است. کبودی، ورم، ناتوانی در تحمل وزن و درد مچ پا از شایع‌ترین علائم پیچ خوردگی مچ پا است. معمولاً پارگی رباط مچ پا بین ۶ تا ۸ هفته بهبود می‌یابد، اما در صورتی که علائم بیشتر از ۸ هفته طول بکشد باید سریعاً به فوق تخصص مچ پا مراجعه کرد.
درد مچ پا را چگونه درمان کنیم؟
در این بخش از مقاله به رایج‌ترین روش‌های درمانی که دکتر بابک اتوکش برای بیماران خود با توجه به میزان و علت درد تعیین می‌کند، می‌پردازیم:
- استراحت و عدم فشار بر روی پای آسیب دیده
- استفاده از یخ یا کمپرس سرد به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به منظور کاهش تورم
- فشرده کردن و باند پیچی مچ پا برای کاهش التهاب
- قرار دادن پا بالاتر از سطح بدن برای کاهش تورم
- مصرف داروهای مسکن و ضدالتهاب غیر استروئیدی به موقع و درست
- پوشیدن کفش مناسب به منظور حمایت از مچ پای آسیب دیده
- استفاده از بریس و آتل
- آسپیراسیون و خارج کردن مایع اضافی مفصل با سوزن برای کاهش درد و تورم
- فیزیوتراپی برای بهبود انعطاف پذیری و تقویت ماهیچه‌ها
- ماساژ درمانی
- انجام ورزش‌های مخصوص مچ پا
- استفاده از نمک اپسوم
- تزریق کورتیزون
- تزریق استروئید
- تزریق پی آر پی
- اوزون تراپی
- در مرحله آخر زمانی که بیمار با روش‌های غیر جراحی درمان نشود، جراح مچ پا، عمل جراحی انجام می‌دهد.
جهت آشنایی با انواع درمان پارگی تاندون مچ پا به این لینک مراجعه کنید.
جمع بندیدرد مچ پا یکی از شایع‌ترین درد هاست که برای هر فردی در طول دوران زندگی ممکن است اتفاق بیوفتد. این درد که به دلایل مختلفی از جمله شکستگی مچ پا، آرتروز مفصلی، پیچ خوردگی و… ایجاد می‌شود، روش‌های درمانی متفاوتی دارد. شایع‌ترین روش‌های درمانی درد مچ پا که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم شامل استراحت، مصرف داروهای مسکن درد، کمپرس سرد، فیزیوتراپی و ماساژ درمانی می‌شود. در هنگام آسیب دیدگی بهتر است در اسرع وقت به فوق تخصص مچ پا مراجعه کنید و از خود درمانی بپرهیزید.
