هیچ انسانی نمی‌تواند ثانیه‌ای بدون قلب به زندگی خود ادامه دهد. به دلیل مشکلاتی که در سبک زندگی افراد وجود دارد، بسیاری از انسان‌ها در دوره‌ای از زندگی خود با مشکلات قلبی رو به رو می‌شوند. روش‌های گوناگونی برای تشخیص بیماری‌های قلبی وجود دارد که هر کدام از این روش‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند. هر بیماری‌که عملکرد قلب را تحت تأثیر قرار دهد جزء بیماری‌های قلبی محسوب می‌شوند و این بیماری‌ها طیف وسیعی دارند.
انواع بیماری های قلبی
برای تشخیص بیماری های قلبی از روش های گوناگونی همچون سونوگرافی، آزمایش خون، الکتروکاردیوگرام و … استفاده می شود. همانطور که گفتیم هر بیماری که روی عملکرد قلب تأثیر بگذارد و آن را تضعیف کند، جزء بیماری های قلبی محسوب می‌شود. بیماری‌های قلب در دسته بندی‌های گوناگونی قرار می‌گیرند که عبارتند از:
- بیماری‌های قلبی عروقی
- بیماری‌های قلبی که با آن متولد شده‌اید.
- ضربان قلب نامنظم
- بیماری‌های مربوط به عضله قلب
- بیماری‌های مربوط به دریچه قلب
خوشبختانه با تغییر در سبک زندگی و پیروی از یک سبک زندگی سالم، می‌توان از بسیاری بیماری‌های قلبی جلوگیری کرد یا حتی آن‌ها را درمان کرد. بیماری‌های قلبی نشانه خاصی ندارند. در واقع نشانه‌های بیماری قلبی به نوع بیماری بستگی دارد.
علائم بیماری های قلبی عروقی عبارتند از:
- درد قفسه سینه و فشار قفسه سینه
- تنگی نفس
- آنژین صدری
- درد در گردن، فک، گلو، شکم و بالای شکم
- احساس بی‌حسی و ضعف در پاها و بازوها
- سرگیجه
- غش کردن
- احساس سبکی سر
- ضربان تند یا کند قلب
- تغییر رنگ در پوست (کبود شدن لب‌ها)
- تورم در پاها، شکم یا اطراف چشم
- سرفه خشک
معاینه و آزمایش خون
یکی از مهم‌ترین مراحل تشخیص بیماری‌های قلبی، انجام آزمایش خون و معاینه شدن توسط یک پزشک متخصص است. در این معاینه پزشک در مورد سابقه پزشکی و خانواده شما سؤالاتی می‌پرسد. همچنین در این معاینه ضربان قلب و فشار خون شما مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای بررسی میزان چربی خون و کلسترول، نیاز است آزمایش خون را انجام دهید و نتیجه آن را در اختیار پزشک خود قرار دهید.
در آزمایش خون چهار چیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. یکی از این موارد کلسترول است. کلسترول (LDL) که با نام کلسترول بد نیز شناخته می‌شود؛ از دیگر مواردی است که در آزمایش خون مورد بررسی قرار می‌گیرد. میزان بالای کلسترول بد باعث گرفتگی عروق قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی می‌شود.
در کنار کلسترول بد، عدد دیگری تحت عنوان کلسترول خوب یا کلسترول (HDL) گزارش می‌شود. وجود این نوع از کلسترول باعث پاکسازی عروق خونی می‌شود. تری گلیسیرید یکی دیگر از مواردی است که در آزمایش خون مورد بررسی قرار می‌گیرد. ابتلا به دیابت، سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل موجب افزایش سطح تری گلیسیرید خون می‌شود. بعد از معاینه حضوری و انجام آزمایش خون، پزشک یکی از روش‌های تشخیص غیر تهاجمی بیماری قلبی را تجویز می‌کند. برای انجام این آزمایشات وسیله خاصی وارد بدن نمی‌شود، به همین دلیل آزمایشات غیر تهاجمی نامیده می‌شود. در ادامه این آزمایشات غیر تهاجمی را معرفی می‌کنیم.
آزمایش الکتروکاردیوگرام
آزمایش الکتروکاردیوگرام (EKG) یک آزمایش کوتاه است که فعالیت الکتریکی قلب شما را مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتیجه این آزمایش روی یک نوار کاغذی ثبت می‌شود. از این آزمایش برای بررسی ضربان قلب استفاده می‌شود.
سونوگرافی قلب یا اکوکاردیوگرافی
امواج صوتی کاربرد زیادی در پزشکی دارند. امواج صوتی برخلاف امواج اشعه ایکس خطری برای بدن ندارند، به همین دلیل در بسیاری از موارد برای تشخیص بیماری‌ها از آن استفاده می‌شود. نام دیگر سونوگرافی قلب، آزمایش اکوکاردیوگرافی است. از سونوگرافی برای تصویر برداری از عضلۀ قلب و دریچه‌های استفاده می‌شود. همانطور که گفتیم، سونوگرافی کاربرد زیادی در پزشکی دارد. برای مثال سونوگرافی برای تشخیص عفونت نیز کاربرد دارد. همچنین تشخیص نارسایی کلیه با سونوگرافی امکان پذیر بوده و شما می توانید برای مطالعه در این خصوص به بهداشت نیوز مراجعه کنید.
سونوگرافی کاروتید
در این آزمایش از امواج صوتی برای تصویر برداری از شریان‌های کاروتید در اطراف گردن استفاده می‌شود. تصاویر سونوگرافی کاروتید به پزشک اجازه می‌دهد گرفتگی عروق را بررسی کند تا خطر سکته کاهش پیدا کند.
سی تی اسکن
انواع مختلفی از سی تی اسکن برای تشخیص بیماری‌های قلبی به کار برده می‌شود. برای مثال برای بررسی میزان رسوبات کلسیم در رگ‌های خونی، از اسکن قلب استفاده می‌شود.
تست ورزش یا تست استرس
یکی از روش‌های تشخیص بیماری‌های قلبی، تست استرس است. برای انجام این تست نیاز است مدتی روی دوچرخه ثابت رکاب بزنید یا روی تردمیل بدوید. در حین فعالیت، فشار خون و ضربان قلب شما بررسی می‌شود و در آخر میانگینی از مقدارهای آن‌ها گزارش می‌شود.
اشعه ایکس
در بیشتر موارد برای تشخیص علت تنگی نفس و درد قفسه سینه از اشعه ایکس استفاده می‌شود.
ام آر آی
یکی از روش‌هایی که پزشک برای تشخیص بیماری‌های مرتبط با عضله قلب و بیماری‌های عروقی کرونر به کار می‌گیرد، ام آر آی (MRI) است.
هولتر مانیتورنیگ
یکی از آزمایش‌هایی که برای تشخیص بیماری‌های قلبی کاربرد دارد، آزمایش هولتر مانیتورینگ است. برای انجام این آزمایش نوار قلب بیمار برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت ضبط می‌شود. پزشک برای تشخیص علت درد قفسه سینه، ایسکمی و کاهش جریان خون از هولتر مانتورینگ استفاده می‌کند.
آزمایش های تهاجمی برای تشخیص بیماری های قلبی
در برخی شرایط، آزمایش‌های غیر تهاجمی برای تشخیص علت بیماری کافی نیست. در چنین شرایطی پزشک برخی از آزمایشات تهاجمی را تجویز می‌کند. در این آزمایش‌ها، برخی از ابزارهای پزشکی مانند لوله یا اسکوپ وارد بدن می‌شود. در ادامه در مورد آزمایش‌های تهاجمی توضیحات بیشتری در اختیار شما می‌گذاریم.
آنژیوگرافی عروق کرونر و کاتتریزاسیون قلب
در طول کاتتریزاسیون قلبی، یک لوله مخصوص از طریق رگ‌های خونی کشاله ران وارد بدن می‌شود و در نهایت به سمت قلب حرکت می‌کند. از این آزمایش برای بررسی مشکلات رگ‌های خونی و ناهنجاری‌های قلبی استفاده می‌شود. در کاتتریزاسیون قلب، رنگ مخصوصی وارد خون شما می‌شود که این رنگ با تاباندن اشعه ایکس قابل دیدن است. این کار برای شناسایی رگ‌های مسدود شده یا باریک انجام می‌شود.
الکتروفیزیولوژی
اگر ضربان قلب نامنظمی داشته باشید، پزشک انجام الکتروفیزیولوژی را به شما توصیه می‌کند. در طول این آزمایش، یک الکترود مخصوص وارد رگ‌های خونی شما می‌شود و سیگنال‌های الکتریکی خاصی را به سمت قلب شما می‌فرستد. بعد از بررسی نتیجه این آزمایش، پزشک داروهای خاصی را برای منظم کردن ضربان قلب تجویز می‌کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر احساس می‌کنید به یکی از بیماری‌های قلبی مبتلا شده‌اید، بهتر است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. اگر هر یک از نشانه‌های زیر را داشتید، نسبت به دیگران شانس بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی دارید:
- سابقه خانوادگی
- سیگار کشیدن
- اضافه وزن
- رژیم غذایی نادرست
- سن بالا
پزشکان می توانند از انواع دستگاه سونوگرافی هندهلد نیز برای تشخیص بیماری های قلبی استفاده کنند. به خصوص برای کسانی که دچار اختلالات حرکتی هستند، استفاده از دستگاه های پرتابل، راه بسیار مناسبی برای تشخیص سریع است. پیشنهاد می کنیم اینجا حتما در خصوص این موضوع مطالعه کنید.
