به گزارش دکتر مجازی، اغلب افراد نوعی از درد دست را در زندگی خود تجربه می‌کنند. احساس درد در تمامی نواحی شانه، مچ دست، بازو، آرنج، انگشتان و کف دست را به طور کلی درد دست می‌نامند. دست درد می تواند دلایل مختلفی داشته باشد زیرا دست از قسمت های مختلفی تشکیل شده است. استخوان‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها، اعصاب، پوست و سایر ساختارهایی که به دست‌ها در انجام طیف وسیعی از وظایف کمک می‌کنند نیز می‌توانند منبع درد باشند. برخی از علل احتمالی درد در دست عبارتند از:
- حمله قلبی
- درد در مفاصل
- آسیب‌های عروقی
- التهاب یا تحریک پوست
- فعالیت‌های روزمره سنگین
- کشیدگی یا پیچ خوردگی عضلات
- آسیب بیرونی (درد در ماهیچه یا استخوان‌ها)
- درد به دنبال آسیب‌های قسمت‌های دیگر بدن مانند قفسه سینه
درد دست نیز همانند سایر بیماری‌ها از خود علائمی نشان می‌دهد. برخی از علائم درد دست، عبارتند از:
- احساس ضعف و بی‌حالی
- بی‌حسی موضعی در دست
- قرمزی ناحیه درد
- تورم در ناحیه درد
- احساس درد موقع لمس
- احساس سوزن سوزن شدن
- عدم توانایی در حرکت دست‌ها
- تورم غدد لنفاوی زیر بغل
درد دست به نوعی غیر قابل پیش بینی است، این درد ممکن است به طور ناگهانی شروع شود و فورا از بین برود و گاهی این درد به تدریج افزایش پیدا می‌کند. همچنین میزان درد دست نیز در بیماران مختلف، متفاوت است. زیرا شخص گاهی دردی ثابت و گاهی دردی متناوب را تجربه می‌کند. درد دست حتی ممکن است با بروز برخی عوارض مانند خارش، احساس ناراحتی، گزگز کردن دست‌ها و… همراه باشد.
بیماری‌های درد دست که به درمان نیاز دارند کدامند؟
گاهی اوقات درد دست ناشی از خستگی و کار بیش از حد معمول روزانه ایجاد می‌شود که در اغلب اوقات با اندکی استراحت و گذشت زمان این درد بهبود می‌یابد؛ حتی می‌توانید با انجام برخی از درمان های خانگی برای درد دست مانند گذاشتن پارچه داغ بر روی محل درد، آن را تسکین دهید و به بهبودی آن کمک کنید. اما در صورت بروز درد در طولانی مدت و یا شدید تر شدن آن بهتر است به پزشک مراجعه کنید. برخی از مهمترین بیماری هایی که منجر به دست درد می شوند و نیاز به مراجعه پزشک دارند، عبارتند از:
سندروم تونل کارپال
سندروم تونل کارپال که آن را چسبندگی عصب نیز می‌نامند، یکی از مهم ترین عوامل ایجاد کننده درد دست است. عصب میانی (عصب مهمی که تامین حس در دست‌ها را به عهده دارد) در ناحیه مچ دست و از روی استخوان های مچ عبور می‌کند، اگر به هر دلیلی این فضا تنگ شده باشد، فشار وارده بر این عصب مشکلاتی را ایجاد می‌کند. این مشکلات که علائم سندروم تونل کارپال هستند احساس درد، گزگز شدن دست، خواب رفتن و بی حسی دست یا انگشتان دست هستند. انگشتان شست، اشاره و حلقه بیشترین تاثیر را در این عارضه متحمل می‌شوند. افرادی که کارهای روزمره و مداوم سنگینی با دستان و انگشتان خود انجام می‌دهند بیشتر از سایر مردم در معرض این بیماری قرار می‌گیرند.
آرتروز دست
آرتروز دست با ایجاد کردن تورم و ساییدگی در مفاصل مچ یا انگشتان دست التهاب در این مناطق را ایجاد می‌کند که این امر زوال عملکرد مفاصل دست را به دنبال دارد. در موارد حاد این بیماری حتی مفاصل از شکل عادی خود نیز خارج می‌شوند. این بیماری در بین افراد میانسال شایع تر است.
سندروم شانه یخ زده
سندروم شانه یخ زده بیماری مفصلی است و در صورت سفت شدن، ضخیم شدن و خشک شدن بافت درون مفصل شانه یا اطراف آن ایجاد می‌شود. پیشرفت این بیماری فضای مفصلی را محدود تر می‌کند و رفته رفته محدودیت حرکتی و درد بیشتری را به شخص تحمیل می‌کند. این بیماری بین زنان نسبت به مردان، شایع تر است.
تاندونیت
تاندون یا زردپی نوعی بافت پیوندی است که عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کند و سبب حرکت می‌شود. تاندون شانه‌ها، بازوها، مچ‌ها و به طور کلی تمامی تاندون‌های موجود در ناحیه دست می‌توانند در اثر فعالیت سنگین و غیراصولی ممتد دچار التهاب و مشکل شوند. این بیماری در بین ورزشکاران رشته‌هایی که به طور خاص با دست فعالیت می‌کنند زیاد است مانند ورزشکاران رشته‌های بوکس یا تنیس. تاندونیت معمولا با درد در نواحی مختلف دست مانند آرنج، بازو یا مچ‌دست مشخص می‌شود.
روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی نیز نوعی آرتروز است و با ایجاد التهاب و تورم در مفاصل، درد بسیاری را به بیمار تحمیل می‌کند. این بیماری علاوه بر مفاصل ممکن است بر سایر دستگاه‌ها و عضوهای بدن نیز آسیب برساند مانند پوست، چشم، عروق خونی و… افرادی که از بیماری روماتیسم مفصلی رنج می‌برند با خشکی و سفتی و التهاب در مفاصل مواجه می‌شوند.
نقرس
نقرس بیماری است که با افزایش میزان اسید اوریک در خون ایجاد می‌شود. علائم این بیماری، التهاب، تورم در مفاصل، آرتروز شدید، قرمزی و داغ شدن مفاصل، تغییر شکل مفاصل و سنگ کلیه هستند. اسید اوریک در خون تشکیل کریستال می‌دهند و این کریستال، با رسوب کردن در مفاصل بدن و تاندون‌ها خود را نمایان می‌کند.
نرمی استخوان
نرمی استخوان که با نام راشیتیسم نیز رایج است، در اثر کمبود کلسیم و ویتامین D در بدن ایجاد می‌شود. این مواد آلی و معدنی، برای رشد بدن حیاتی هستند در نتیجه کمبود آنها در رشد بدن اختلال ایجاد می‌کند و افراد با این بیماری از کوتاهی قد و پوکی استخوان رنج می‌برند.
زونا
زونا یک بیماری ویروسی است که عامل آن همان عامل بیماری آبله مرغان است. این ویروس ممکن است پس از ابتلا به آبله مرغان در بدن شما به صورت فعال یا غیرفعال باقی بماند و پس از مدتی دوباره شروع به فعالیت کرده و این‌بار بیماری زونا را در بدن شما ایجاد کند. این بیماری در افراد مسن شایع است و تقریبا در سنین پایین رخ نمی‌دهد.
فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا بیماری‌ای است که با درد پراکنده در کل بدن (کل دستگاه حرکتی، هم اسکلت استخوانی و هم عضلات)، بی‌خوابی، خستگی، بدخلقی و اختلالات مغزی (اختلال در تمرکز، تفکر، توجه و حافظه) همراه است. افرادی که به فیبرومیالژیا مبتلا هستند به دلیل پردازش غیرطبیعی درد در مغز، نسبت به سایر افراد بسیار حساس‌تر هستند. این بیماری عموما بین 30 تا 50 سالگی مشاهده می‌شود.
پسوریازیس
پسوریازیس که آن را صدفک نیز می‌نامند نوعی بیماری پوستی است. این بیماری به دلیل اختلال در ارسال سیگنال‌های دستگاه ایمنی ایجاد می شود. این سیگنال‌ها تسریع فرایند رشد سلولی در پوست را به همراه دارند که سبب ایجاد کیست‌های کوچکی در پوست می‌شود که به نوعی به فلس شبیهند. این بیماری خودایمنی است و واگیردار نیست.
بورسیت
بورسیت یک نوع بیماری مفصلی است که بر روی بالشتک‌های مفصلی از جنس خود مفاصل که وظیفه آنها کاهش اصطکاک تاندون‌ها است اثر می‌گذارد. این بالشتک‌ها در کاهش اصطکاک و استهلاک دستگاه حرکتی بدن نقش بسیار مهمی دارند. هنگامی که بنا به هر علتی التهابی در بالشتک‌ها ایجاد می‌شود، در ناحیه مفصل دردهای مزمنی ایجاد می‌شود. این بیماری با اثر بر مفاصل آرنج، انگشتان و مچ دست، یکی از بیماری‌های درد دست محسوب می‌شود.
دلیل بروز درد دست در نواحی مختلف دست
| ناحیه درد | علت درد |
| دست چپ | بیماری‌های قلبی، آسیب بیرونی به مفصل یا استخوان دست، فشردگی اعصاب دست |
| دست راست | آرتریت (آرتروز)، نقرس، کیست‌ها، سندروم تونل کارپال، لوپوس |
| بازو | آسیب، تحریک یا التهاب دست بر اثر فعالیت بیش از حد مانند کار طولانی |
| انگشتان دست | صدمه‌های بیرونی مانند افتادن روی انگشتان، عفونت ناشی از زخم و بیماری انگشتان ماشه‌ای |
| ساق دست | التهاب یا آسیب بافت‌های نرم تر مانند عضلات، رگ‌های خونی، تاندون‌ها، پوست به همراه رگ به رگ شدن یا شکستگی استخوان‌های ریز و درشت |
| مچ دست | آرتریت (آرتروز)، فعالیت مداوم، استرس و اضطراب، سندروم تونل کارپال، کیست‌ها |
انواع درمان‌های درد دست
درمان های مختلفی برای دست درد وجود دارند. انتخاب گزینه درمانی برای دست درد به علت بیماری و سایر علائم همراه آن بستگی دارد. برای همین، پزشک برای تجویز گزینه درمانی، در مرحله اول باید علت اصلی بروز درد را تشخیص دهد. اما به طور کلی، درمان های درد دست عبارتند از:
درمان پزشکی درد دست
درمان پزشکی درد دست بیشتر به شدت و نوع آسیب وارد شده به دست بستگی دارد. اما در صورت رد دست مرتبط با اعصاب، تاندون‌ها، مفاصل و عضلات بهتر است برای دریافت درمان پزشکی درد دست به مراکز درمانی مراجعه کنید. پزشک ممکن است از گزینه های مختلفی مانند درمان دارویی، فیزیوتراپی و حتی در برخی موارد جراحی برای درمان درد دست استفاده کند. این در حالی است به مصرف داروها احتمال دارد در کوتاه مدت، علائم شما را تسکین دهد اما داروها در طولانی مدت نمی توانند درد دست را درمان کنند.
اما فیزیوتراپی دست تا حدود زیادی می تواند از بروز آسیب های مرتبط با دست در آینده پیشگیری کند. به گزارش مرکز فیزیوتراپی دایان « در فیزیوتراپی دست از روش های مختلف فیزیکی مانند ورزش، مراقبت از زخم و آتل بندی دست ها و سایر قسمت های اندام فوقانی از جمله بازو، شانه ها، مچ دست، ساعد و آرنج استفاده می شود». مبتلایان به درد دست می توانند با استفاده از تکنیک های مختلف فیزیوتراپی در منزل ، علائم دست درد خود را تکسین دهند.
درمان دارویی درد دست (برای درد دست چه دارویی بخوریم)؟
بدون شک بدون تشخیص پزشک نباید از داروها برای درمان و تسکین درد استفاده کرد زیرا مصرف سرخودسرانه داروها ممکن است عوارض و مشکلاتی را ایجاد کند. قرص مناسب برای درد عصب دست به عواملی مانند علت ایجاد آن و میزان شدت درد بستگی دارد اما برخی از مهمترین داروها که ممکن است برای تسکین درد دست موثر باشند، عبارتند از:
- مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی، به‌ویژه پردنیزون برای کاهش التهاب و درد مفاصل توصیه می‌شود.
- داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای مانند Elavi آمی تریپتیلین،Sinequan دوکسپین و Pamelor نورتریپتیلین
- مهارکننده‌های باز جذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs)، مانند سیمبالتا (دولوکستین) و افکسور (ونلافاکسین)، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین (SSRIs) مانند پروزاک (فلوکستین)
- برای کاهش درد و علائم آسیب‌های عصبی محیطی، معمولا چسب‌های لیدوکایین پیشنهاد می‌شوند که نوعی تسکین دهنده موضعی است.
- مصرف داروهای ضد تشنج مانند کاربامازپین،تری لپتال (اکسکاربازپین) و لامیکتال (لاموتریژین) برای برخی از مشکلات عصبی مفید هستند؛ اما هدف اصلی از تولید این داروها مقابله با تشنج است.
- مصرف مسکن‌های اپیوئیدی، مانند اکسی کانتین، پرکوست و … می‌توانند اثربخشی بسیار زیادی برای کاهش درد عصب دست داشته باشند، اما مصرف این نوع مسکن‌ها برای دردهای مزمن ناشی از آرتروز و… توصیه نمی‌شود.
درمان درد دست با اسپلینت
از آنجایی که دستهای انسان ظرافت و پیچیدگی دارد و از 27 استخوان مختلف تشکیل شده است، شکستگی هرکدام از این استخوان‌های ریز و درشت می‌تواند سبب بروز مشکل شود. در این بین یکی از بهترین روش‌های بهبودی این وضعیت استفاده از اسپلینت است. اسپلینت وسیله‌ای است که به شخص کمک می‌کند تا اندام آسیب دیده را بی حرکت نگه دارد. به نوعی می‌توان گفت اسپلینت نوعی از آتل است. کشیدگی‌های شدید، رگ به رگ شدن اندام‌ها و شکستگی اندام‌ها موارد استفاده از اسپلینت هستند.
درمان دست با جراحی
در موارد نادر، مدیریت درد دست به جراحی نیاز دارد. به عنوان مثال، فیوژن مچ دست یکی از گزینه های درمانی جراحی برای دست درد است. فیوژن شامل برداشتن سطوح مفصلی دست می شود که تحت تأثیر التهاب قرار گرفته‌اند، سپس استخوان‌ها با صفحات یا پیچ‌ها به یکدیگر متصل شده و باعث رشد مجدد و همجوشی استخوان ها می شود.
فیوژن مچ دست نیز ممکن است برای جایگزینی مفصل مچ با التهاب یا آسیب شدید تجویز شود. این روش معمولاً در یک محیط سرپایی انجام شود.
روش های فیوژن یا جایگزینی مفصل انگشت یا شست نیز گزینه ای در مدیریت درد دست است. این شبیه فرآیند فیوژن مچ است، اما به جای مچ، مفاصل انگشت را درگیر می کند.
آزادسازی تونل کارپال یکی دیگر از روش های جراحی برای درمان دست درد است که شامل جدا شدن رباط کارپال از عصب میانی می شود. این روش ممکن است برای درد دست ناشی از سندرم تونل کارپال تجویز شود.
انواع روش فیزیوتراپی برای درد دست
فیزیوتراپی دست نقش مهمی در بهبود آسیب های دست یا مچ بدون نیاز به جراحی دارد. از این روش برای کمک به بهبودی بیماران از جراحی های دست استفاده می شود. فیزیوتراپی دست همچنین به تسکین هر گونه درد، چه اخیر و چه طولانی مدت، کمک می کند
تا بر آسیب های عصبی غلبه کنند. از آنجایی که فیزیوتراپی بیشتر مبتنی بر ورزش است، به افراد در حرکت و قدرت مچ دست و سایر قسمت های اندام فوقانی کمک می کند. فیزیوتراپی یعنی درمان بیماری‌های عصبی، عضلانی و اسکلتی با استفاده از برخی ابزارها و تکنیک های خاص. انواع روش های درمانی فیزیوتراپی دست در منزل، می توانند در تسکین درد موثر باشند. برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
درمان دستی
در درمان دستی درمانگر برای بهبود جریان خون و مایعات بدن، کاهش درد و سفتی و آرام سازی اعصاب و ماهیچه‌ها، دست‌ها و مچ پاها را ماساژ می‌دهند. در صورت شکستگی و دررفتگی در مفصل نیز تا چند وقت محدودیت حرکتی در بدن شخص پدیدار می‌شود. در این شرایط یکی از روش‌های درمانی خم کردن مفصل مربوطه با فشار شدید توسط پزشک است. این کار معمولا با بیهوشی یا بی حسی همراه است، چون احتمال دارد با درد کمی همراه باشد.
طب سوزنی
طب سوزنی یکی از روش‌های پزشکی نوین است. در روش طب سوزنی درمانگر برای از بین بردن فشار و کاهش درد سوزن‌های بسیار باریکی را وارد نقاط خاصی از بدن بیمار می‌کند. البته طب سوزنی، بیشتر به عنوان یک گزینه درمانی تکمیلی در کنار سایر روش ها مورد استفاده قرار می گیرد. طب سوزنی باید توسط یک متخصص مجرب و متعلق به یک سازمان حرفه‌ای یا مرکز فیزیوتراپی معتبر انجام شود. از آنجایی که هر فرد و شرایط بدنی متفاوت است، تشخیص و درمان باید بر اساس وضعیت شخص و همچنین در نظر گرفتن همه جنبه‌های مرتبط با سلامت انجام شود.
آب درمانی
آب درمانی یا هیدروتراپی به استفاده از آب به شیوه مناسب و انجام ورزش‌هایی که در آب‌های گرم و کم عمق انجام می‌شوند و… اشاره دارد. آب درمانی شامل طیف وسیعی از رویکردها و روش‌های درمانی می‌شود. بررسی ها نشان می دهد آب تاثیر آرام بخشی بر روی ماهیچه‌ها و مفاصل دارد. همچنین از سایر فواید آب درمانی می‌توان به بهبود عملکرد گردش خون نیز اشاره کرد که تا حدود زیاد درد در دست را کاهش می دهد.
مگنت درمانی
مگنت تراپی یا مگنت درمانی برای برطرف کردن درد، انقباض، ورم و بازسازی بافت‌های عضلانی و پوستی ابداع شد و کاربردهای بسیار گسترده و زیادی دارد. مگنت درمانی با ایجاد تعادل یونی و مغناطیسی و همچنین افزایش اکسیژن رسانی بافت سرعت درمان دست را بالا برده و منجر به ترمیم سریع تر می‌شود.
لیزر درمانی
بررسی ها نشان می دهد که لیزر درمانی با افزایش سطح انرژی بافت‌ها و افزایش چندین برابری سوخت و ساز بافت به کاهش التهاب و ترمیم بافت‌های مچ دست کمک خواهد کرد. همچنین به کمک درستگاه‌های لیزر پرتوان، اولتراسوند، الکتروتراپی و… به بهبود هرچه سریعتر دست کمک می‌کند و منجر به ترمیم سریعتر بافت می‌شود.
فیزیوتراپی دست برای بازگرداندن عملکرد طبیعی دست ها و سایر قسمت های مرتبط حیاتی است. اخیراً، فیزیوتراپی دست در فرآیندهای کلی جراحی دست گنجانده شده و بررسی ها نشان می دهد که در بهبودی پس از آسیب و جراحی بسیار موثر و ضروری است. با تمام تکنیک های مشخص شده فیزیوتراپی دست، بیماران می توانند برای بهبود آسیب به این فرآیند توانبخشی غیرجراحی اعتماد کنند. اما توجه به انتخاب نوع مرکز فیزیوتراپی می تواند تاثیر بهتر و بیشتری در تسکین درد و حتی پیشگیری از آسیب های احتمالی داشته باشد. این در حالی است که در مراکز فیزیوتراپی معتبر مانند دایان، فیزیوتراپیست های باتجربه و مجرب برای کسب رضایتمندی حداکثری مراجعین سعی می کنند از بهترین تکنولوژی های روز دنیا و تکنیک های نوین برای درمان وضعیت بیماران استفاده کنند. ضمن اینکه افراد تحت پوشش بیمه انواع بانک ها و مراکز خصوصی مانند شهرداری و کانون سردفتران می توانند از خدمات فیزیوتراپی تحت پوشش این بیمه ها در مرکز دایان بهره بگیرند.
درمان خانگی درد دست
درمان خانگی برای درد دست می‌تواند به عنوان یک اقدام موقت و در مواردی که درد نیاز به مراجعه به پزشک نداشته باشد، مفید باشد. اما در صورتی که درد شدید و یا به مرور زمان بیشتر شود، حتماً به پزشک مراجعه کنید. چون درمانی خانگی درد دست در اکثر مواقع منجر به تسکین موقت می شود و ممکن است در طولانی مدت، علت اصلی آن را درمان نکند. برخی از مهمترین گزینه های درمان خانگی درد دست، عبارتند از:
استراحت کافی
عضلات دست بعد از فعالیت های روزمره نیاز به استراحت دارند. منظور از استراحت تکان ندادن مطلق دست نیست، بلکه این گزینه شامل کاهش سطح فعالیت‌های روزمره با حرکات تکراری، عدم حمل بارهای دستی سنگین و استفاده نکردن از ابزارهایی است که بر روی شانه، مچ دست و آرنج فشار زیادی ایجاد می‌کند. باید از تمامی فعالیت‌های سنگین و مضر برای دست‌ها خودداری کنید و در پایان روز به دست های خود استراحت دهید.
استفاده از باند مچ دست
استفاده کردن از باند مچ دست باعث می‌شود تا استحکام مچ افزایش پیدا کرده و در نتیجه به کاهش درد دست کمک کند. به همین علت است که بوکسورها همیشه به طور دقیق و محکم مچ دستان خود را باندپیچی می‌کنند تا از آسیب‌های وارده به مچ جلوگیری شود.
الگوی استفاده صحیح
ارگونومی اصل مهمی است که برای هر حرکتی استانداردهای بدنی مشخص می‌کند تا حین انجام هر کاری کمترین آسیب به نقاط مختلف بدن وارد شود. برای بهبود وضعیت دستان خود، الگوی استفاده از مچ دست و دستان خود را به طور دقیق بررسی کنید و سعی کنید در هر کاری کمترین فشار روی دستانتان باشد و تکنیک‌های ارگونومی صحیح را در تمامی حرکات روزمره از جمله استفاده از ابزار آلات مختلف به کار بگیرید.
استفاده از کمپرس یا پارچه گرم یا سرد
استفاده کردن از کمپرس یا پارچه گرم یا سرد برای تسکین درد دست و حتی سایر نقاط بدن بسیار رایج است. به عنوان مثال می‌توانید از کیسه آب گرم یا پتو گرم برای تسکین درد خود استفاده کنید، یا یک کمپرس سرد را در محل درد قرار دهید. این روش‌ها می‌توانند به کاهش تورم و تسکین درد دست کمک کند.
قرار دادن دست در آب گرم
همانطور که در مورد آب درمانی گفته شد استفاده از آب گرم می‌تواند تاثیر بسیار مناسبی بر تسکین درد عضلات و مفاصل داشته باشد. در روش خانگی می‌توانید یک تشت آب گرم پر کنید و دستهای خود را در آن قرار دهید و انگشتان خود را باز و بسته کنید. می‌توانید از جکوزی یا وان آب گرم نیز برای تسکین درد دست خود استفاده کنید.
تنفس عمیق
تمرکز داشتن بر روی تنفس می‌تواند احساس آرامش‌بخشی را برای شخص ایجاد کند. در وضعیت های مختلف مناسبی، خوابیده یا نشسته سعی کنید نفس عمیق بکشید و در هنگام تنفس، تمام تمرکز خود را بر روی نفس عمیق منعکس کنید. این تکنیک می‌تواند به کاهش درد دست و میزان اضطراب و استرس کمک کند.
مدیتیشن
مدیتیشن یا مراقبه می‌تواند به شما کمک کند تا به شلوغی افکار خود پایان دهید و ذهن خود را آرام کنید و به سطح مناسبی از آرامش برسید. روش‌های مختلفی برای مدیتیشن وجود دارد که شامل تمرکز بر نقطه، تمرکز بر تنفس، یا استفاده از مدیتیشن هدایت شده با استفاده از راهنمایی صوتی می شود. این تمرین‌ها نیز می‌توانند با کاهش درد دست و افزایش آرامش همراه شوند.
راهنمایی تصویری
با تصور کردن تصاویر آرامش‌بخش و دلپذیر می‌توانید مسیر ذهن خود را از پردازش درد به سوی آرامش کنترل کنید. به عنوان مثال تصویری خاطره انگیز را تصور کنید که به جسم و روح شما آرامش تزریق می‌کند، مانند تصویر طبیعت، دریا، یا هر چیز خاص دیگری برای شما آرامش به ارمغان می‌آورد. در هنگام تصور این صحنه‌های لذت بخش، سعی کنید تا تمام توجه خود را به آن تصویر اختصاص دهید و از آن برای کاهش دادن درد دست و آرامش درونی خود استفاده نمایید.
آرامش تناوبی
اصل این تکنیک بر تنفس عمیق و تمرکز کردن بر طول نفس (طولانی یا کوتاه) می‌شود. برای شروع شما می‌توانید نفس عمیق بکشید و سعی کنید تا آن را برای چندین ثانیه حبس کنید، در ادامه به آرامی نفس را رها کنید. این چرخه را مرتبا تکرار کنید و سعی کنید به تنفس خود حداکثر توجه را داشته باشید. همانند سایر تکنیک‌ها این تکنیک نیز علاوه بر تسکین دادن درد دست موجب آرامش نیز می‌شود.
تمرینات یوگا
یکی از مناسب ترین روش‌های تسکین درد و به آرامش رسیدن یوگا است. برخی از تمرینات یوگا کمک زیادی به کاهش درد دست و افزایش احساس آرامش می‌کنند. تمریناتی مانند بالاسانا (حرکت مچ دست به سمت بالا)، گوش کردن به خود و استراحت دست در نمایش گردان، استراحت مدیتیشنی، موقعیت دستگاه (Hand Stretch)، موقعیت مچ دست (Wrist Stretch)، و موقعیت بالا بردن دست (Raised Hands Pose) از جمله تمیرن‌های مفید برای درد دست هستند. البته قبل از انجام هر گونه تمرینات یوگا، با اساتید یوگا مشورت کرده و از شکل تمرینات صحیح استفاده کنید. زیرا با انجام اشتباه حرکت نه تنها کمکی به بدن و درد دست انجام نمی‌شود بلکه ممکن است آسیب نیز به آن وارد شود.
تمرینات بالا از جمله تمریناتی هستند که به طور تقریبی با هر نوع مشکل دست سازگار هستند. اما موارد زیر تنها در صورتی امکان پذیرند که در خود تا حدی از آمادگی را احساس کنید که به تمرینات زیر بپردازید.
تمرینات کششی و تقویتی دست
تمرینات خاصی مانند خم کردن تدریجی و مداوم انگشتان و مچ دست، مشت کردن و باز کردن دست، چرخش مچ دست و استفاده از دستگاه‌هایی برای مچ دست مچ دست مانند لاستیک مچ می‌توانند تقویت عضلات دست و مچ را به همراه داشته باشند. این تمرینات استحکام و انعطاف بیشتری به عضلات دست می‌بخشند و در نهایت کاهش درد دست را به دنبال دارند.
تمرینات با کش پیلاتس
تمرینات با کش پیلاتس همانند یوگا می‌توانند عضلات بدن را تقویت کرده و انعطاف پذیری بدن را افزایش دهند. با افزایش استحکام و قدرت و انعطاف پذیری عضلات دستان، درد دست کاهش پیدا می‌کند.
شنا
از شنا از قدیم الایام با عنوان یکی از بهترین روش‌های تقویت عضلات و مفاصل یاد می‌شود. شنا به تقویت عضلات دست و مچ، انعطاف پذیری آنها و همچنین تقویت و تسکین مفاصل بدن کمک زیادی می‌کند. علت کمک فراوان شنا به مفاصل این است که در آب وزن کمتری به مفاصل فشار می‌آورد در نتیجه فرایند بهبودی مفاصل تسریع می‌شود.
بدنسازی
برخی تمرینات بدنسازی نیز می‌توانند بدون آسیب ظاهر شده و باعث تقویت عضلات دست و کاهش درد دست شوند. با انجام برخی تمرینات مانند آرنج زدن، فشار دادن دست به وزن‌ها، بالا بردن وزن‌ها و استفاده از دستگاه‌های بدنسازی، علاوه بر تقویت عضلات دست باعث کاهش درد نیز می‌شوند. همانند یوگا، توصیه می‌شود قبل از شروع بدنسازی و استفاده کردن از وزنه‌های سنگین به اشکال مختلف، با یک مربی ورزشی مجرب مشورت کنید تا احتمال آسیب دیدگی را به حداقل برسانید.
برای درد دست چی بخوریم؟
رژیم غذایی مناسب می‌تواند در تسکین درد دست موثر باشد و به بهبود وضعیت التهابی، کاهش درد و افزایش سلامت عمومی دست کمک کند. چون برخی مواد غذایی دارای ویژگی‌های ضد التهابی هستند که می‌توانند در کاهش درد و التهاب مرتبط با دست موثر باشند. از طرفی هم، مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها می توانند از خطرات اکسیداسیون (اکسیده شدن سلول‌ها) جلوگیری می‌کنند. اما تاثیر رژیم غذایی برای تسکین درد دست به همین چند موارد ختم نمی شود. برخی از مهمترین مواد غذایی برای درد دست عبارتند از:
مواد غذایی ضد التهاب
دستهای از مواد غذایی، خاصیت ضد التهابی دارند که می‌توانند در کاهش التهاب و درد دست تاثیر بسیار زیادی داشته باشند. برخی از مواد غذایی ضد التهاب ماهی‌های چرب (مانند ماهی سالمون، ماهی ماکرل و تن ماهی)، سبزیجات و میوه‌های تازه (مانند انواع سبزیجات برگی، گیلاس، توت‌های قرمز و سبز و زنجبیل)، آجیل (مانند بادام و گردو)، زیره، آفتابگردان و چای سبز هستند.
از طرفی هم، برخی مواد غذایی با حجم بالایی از مواد مغذی (آلی و معدنی و ویتامین‌ها) همواره می‌توانند برای سلامتی مثمر ثمر باشند. برخی از این مواد غذایی عبارتند از ماهی چرب، پنیر، ماست، بادام، تخم مرغ و گوشت سفید. این مواد غذایی منابع سرشاری از کلسیم، منیزیم و ویتامین D هستند که کمک شایانی به سلامت عضلات و استخوان‌ها و دستگاه حرکتی بدن می‌کنند.
روغن‌های سالم
روغن‌هایی مانند روغن کانولا، روغن زیتون و روغن بادام که منابعی از اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 هستند، اثرات بسیاری بر بهبود و کاهش درد و التهاب دست دارند. البته مصرف حجم بالا از هر ماده غذایی توصیه نمی‌شود اما می توانید از این روغن ها به عنوان مکمل سالاد یا روغن پخت و پز می‌توانید از این روغن‌ها استفاده کنید.
مصرف آب کافی
مصرف آب کافی همیشه توصیه می شود، چون علاوه بر افزایش میزان آب رسانی به کل بدن و افزایش کیفیت عملکرد مفاصل، باعث هیدراته و سرحال شدن بدن می شود. مصرف روزانه 8-10 لیوان آب می تواند آب مورد نیاز بدن را تامین کند.
خوردن غذاهای تازه و سالم
برای جلوگیری از بروز درد دست و التهابی که منجر به درد می شود بهتر است از مصرف مواد غذایی ناسالم مانند فست فود، مواد غذایی تراریخته، مواد غذایی حاوی مواد نگهدارنده و مواد افزودنی پرهیز کنید. در مقابل آن تمرکز خود را بر روی استفاده از مواد غذایی طبیعی و تازه مانند سبزیجات، میوه‌ها، غلات، ماهی، گوشت سفید و در کل مواد غذایی سالم قرار دهید تا در هر زمینه سلامتی خود را ارتقا دهید.
مصرف غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها
از خواص سرشار آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توان به کاهش التهابات و آسیب‌های اکسیداتیو در تمامی بافت‌های بدن مخصوصا دست اشاره کرد. از جمله مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان شامل خانواده توت‌ها (مانند توت سیاه و توت سفید)، شاهدانه، خرما، سبزیجات (مانند برگ‌های سبز، کلم بروکلی، اسفناج و کاهو)، کاکائو تلخ و گردو هستند. استفاده از این مواد در برنامه غذایی روزانه به صورت منظم به بدن امکان استفاده از تمامی فواید آنتی‌اکسیدان‌ها در زمینه‌های مختلف سلامتی را می‌دهد.
کنترل وزن
ضرب المثلی قدیمی می‌گوید چاقی مادر تمام مریضی هاست. اگر از اضافه وزن رنج می‌برید، کاهش وزن می‌تواند عاملی موثر بر کاهش فشار و استرس بر روی مفاصل کل بدن از جمله دست و کاهش درد آن کمک کند. در این مورد هم سعی کنید اول با متخصص تغذیه یا پزشک خود در مورد جزئیات رژیم غذایی مناسب شما و برنامه ورزشی شخصی خود مشورت کنید.
مصرف مواد غذایی غنی از منیزیم
منیزیم یکی از مواد آلی مفید برای درد دست است و می‌تواند به کاهش درد و افزایش کیفیت عملکرد عضلات کمک بسیاری کند. مواد غذایی حاوی منیزیم عبارتند از بادام، برنج قهوه‌ای، آووکادو، سبزیجات برگی تاریک (مانند اسفناج و کلم بروکلی) و دانه‌های کامل (مانند گندم کامل و جو).
مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم
کلسیم نیز یکی از مهم ترین عوامل موثر بر تقویت عضلات، استخوان‌ها و مفاصل بدن از جمله دست است. منابع غذایی دارای کلسیم عبارتند از محصولات لبنی (مانند شیر، پنیر و ماست)، سبزیجات برگی تاریک (مانند کلم بروکلی و اسفناج)، آجیل (مانند بادام و بادام زمینی) و ماهی. در هرم غذایی نیز توجه ویژه‌ای به لبنیات و محصولات لبنی شده است پس سعی کنید همواره از این مواد در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کافی را ببرید.
سخن آخر
دست یکی از مهم ترین و کاربردی ترین اندام‌های بدن به شمار می‌رود که سبب می‌شود ایجاد آسیب یا درد در آن بیشتر از سایر اعضا به چشم بیاید و تحمل آن سخت تر شود. اما در صورت ابتلا به درد دست می‌توانید با انجام برخی تمرینات ذهنی (تنفس عمیفق و…)، تمرینات بدنی (یوگا و بدنسازی) و برنامه غذایی مناسب می‌توانید به روند بهبودی دست خود کمک کنید.
پزشک گزینه های درمانی مختلفی مانند مصرف دارو، تکنیک های فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی و در نهایت جراحی را برای تسکین درد دست تجویز کند. اما مهمترین فاکتور برای بهبود درد دست، توجه به دوره درمانی و انجام کلیه روند درمان تا پایان فرایند است. برای جلوگیری از بروز آسیب های بیشتر، بهتر است به دستورالعمل های پزشک خود توجه کنید. به خصوص اگر تکنیک های فیزیوتراپی در منزل برای شما تجویز شده، باید کلیه تمرینات را با دقت یادبگیرید و طبق دستور فیزیوتراپیست خود آنها را در منزل انجام دهید.
اما برای نتیجه گیری موثر و بهتر از روند فیزیوتراپی، مراجعه به مراکز فیزیوتراپی معتبر و مجهز به تکنولوژی های روز دنیا بسیار مهم است. چرا که کیفیت خدمات درمانی و فیزیوتراپی می تواند تاثیر زیادی در بهبود بیماری و تسکین روند درمان شما داشته باشد. اگر پزشک برای درمان دست شما، فیزیوتراپی را تجویز کرده، می توانید برای کسب جزئیات بیشتر از دوره درمان و مدت زمان آن با شماره (۰۲۱۲۲۷۸۶۰۴۹) تماس بگیرید.
