پوکی استخوان یکی از رایج‌ترین مشکلات امروز ایران است. این مشکل به دلایل بسیاری از ژنتیک تا کمبود برخی ویتامین‌ها و املاح معدنی همچون کلسیم و منیزیم ایجاد می‌شود.
اگر نیاز روزانه بدن شما به املاح معدنی مانند کلسیم، منیزیم، ویتامین d و… برآورده نشود؛ بعد از مدتی به دردهای استخوانی (گاها شدید) دچار می‌شوید که از نشانه‌های پوکی استخوان است. اگر به پزشک مراجعه کنید او برای درمان قطعی پوکی استخوان شدید شما مکمل‌های استخوان‌ساز را توصیه خواهد کرد.
اگر از داروهایی که تاکنون مصرف کرده‌اید نتیجه مثبتی نگرفتید جای نگرانی نیست، چراکه در این مطلب مکمل‌هایی را به شما معرفی خواهیم کرد که به‌عنوان دشمن پوکی استخوان شناخته می‌شوند. به نظر شما درمان قطعی پوکی استخوان فقط با دارو میسر است یا با اصلاح رژیم غذایی هم می‌توان این کار را انجام داد؟
درمان قطعی پوکی استخوان شدید
درمان قطعی پوکی استخوان شدید با دارو و همراه با اصلاح رژیم غذایی میسر خواهد شد. شما باید از مکمل‌هایی استفاده کنید که املاح معدنی موردنیاز بدنتان را تأمین کنند. در واقع سبک زندگی سالم می‌تواند بزرگ‌ترین دشمن پوکی استخوان باشد.
چند مورد از راه های درمان قطعی پوکی استخوان شدید بدون دارو و با داروهای مکمل در بخش زیر آورده شده است:
افزایش منیزیم | دشمن پوکی استخوان
عموماً مردم فکر می‌کنند که بزرگ‌ترین دشمن پوکی استخوان تنها کلسیم است، درحالی‌که منیزیم هم نقشی بسیار مهم در این باره ایفا می‌کند. در واقع منیزیم ماده‌ای است که موجب جذب ویتامین D و کلسیم به استخوان‌ها می‌شود. منیزیم مورد نیاز بدن می‌تواند از طریق مصرف مکمل‌های دارویی همچون قرص مگنیفورت (مکمل دشمن پوکی استخوان) و یا مواد غذایی غنی مانند بادام، برنج قهوه‌ای و… تأمین شود.
افزایش کلسیم
کلسیم یکی از منابع مهم به عنوان دشمن پوکی استخوان محسوب می‌شود. هر بزرگسال روزانه باید ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم مصرف کند و این عدد در افراد مسن به ۱۲۰۰ میلی گرم می‌رسد. این کلسیم می‌تواند با خوردن مواد غذایی حاوی کلسیم مانند لبنیات و یا مصرف مکمل‌های دارویی تأمین شود.
ورزش‌های قدرتی
به‌طورکلی تحرک باعث حفظ تراکم استخوان‌ها و عدم تحرک سبب تحلیل تراکم استخوان‌ها می‌شود؛ بنابراین یکی از دشمنان قدر پوکی استخوان می‌تواند ورزش باشد و برترین نوع ورزش برای مبارزه با پوکی‌استخوان ورزش‌های قدرتی همچون پیاده‌روی، دویدن، تنیس و… هستند.
مصرف ویتامین‌های D ، K و اسید چرب امگا ۳
ویتامین دی باعث جذب بهتر کلسیم به استخوان می‌شود. بهترین منبع ویتامین دی علاوه بر نور آفتاب و مصرف مکمل‌ها مواد غذایی همچون ماهی‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ همچون ساردین و سالمون است. علاوه‌برآن گوشت قرمز، جگر و زرده تخم‌مرغ از منابع غنی ویتامین دی و دشمن پوکی استخوان محسوب می‌شوند.
لازم به ذکر است که کپسول مگنیفورت هولیستیکا علاوه بر منیزیم حاوی ویتامین D3 نیز می‌باشد. این مکمل در داروخانه آنلاین درمانگیاهقابل سفارش است.
بالابردن مصرف سبزیجات
کلم‌پیچ، آووکادو، لوبیاسبز و.. سرشار از ویتامین k هستند. افزایش این ویتامین در بدن به بالارفتن تولید پروتئین استئوکلسین و در نتیجه به تشکیل بافت‌های استخوانی کمک‌های شایانی می‌کند.
محدودکردن مصرف سیگار و الکل
متأسفانه، در مواردی پوکی استخوان‌ها تا حدی پیش می‌رود که تغییر سبک زندگی و این قبیل موارد کافی نیست و پزشکان به‌ناچار داروهایی تجویز می‌کنند که تا حد ممکن این فرایند را آهسته‌تر کنند. همان‌طور که در جمله قبلی گفتیم و از آن استنباط می‌شود درمان قطعی پوکی استخوان وجود ندارد و در بهترین حالت تنها می‌شود این فرایند را کندتر کرد. اصولاً برای این کند کردن پزشکان داروهایی شامل بیس فسفونات‌ها، کلسی استروژن و انواع مسدودکننده‌ها و داروهایی که نحوه عملکرد استروژن زا در بدن تغییر می‌دهند را تجویز می‌کنند.
از طرفی داروهایی برای بازسازی استخوان‌ها وجود دارند که می‌توانند مکملی برای دسته بالایی باشند این داروها شامل نسخه مصنوعی هورمون پاراتیروئید و داروهای هستند که پروتئینی به نام اسکلروستین را مهار می‌کند.
توجه داشته باشید که مصرف این گونه داروها تنها پس از آزمایشاتی مانند آزمایش تراکم استخوان و با دستور پزشک باید انجام شود.
در ادامه به این می‌پردازیم که علائم پوکی استخوان چیست و چگونه متوجه شویم که مبتلا به پوکی استخوان هستیم.
علائم پوکی استخوان
از آن جایی که پوکی استخوان علائم واضح و مبرهنی ندارند، بعضاً آن را یک بیماری خاموش می‌دانند. پوکی استخوان به طور طبیعی خیلی آرام و بی‌سروصدا استخوان‌های شما را تضعیف می‌کند. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که خیلی سریع دچار شکستگی‌های استخوانی می‌شوید؛ متأسفانه زنگ خطر پوکی استخوان برای شما به صدا درآمده است. در واقع در پوکی استخوان تراکم استخوان‌های شما کمتر از چیزی است که باید باشد و همین باعث می‌شود با کمترین فشار تحمل استخوان‌ها در برابر ضربه از بین برود. این عارضه می‌تواند به علت بالارفتن سن باشد چرا که در طی سالیان عموماً استخوان‌ها تحلیل رفته و نازک‌تر می‌شوند.
تمام استخوان‌ها ممکن است دچار شکستگی شوند؛ اما مهم‌ترین قسمت‌هایی که با پوکی استخوان دچار شکستگی می‌شوند، شامل موارد زیرند:
۱- استخوان لگن
۲- مچ دست
۳- ستون فقرات و مهره‌ها
مطالعات نشان می‌دهند از هر ۳ بزرگسال بالای ۵۰ سال که هنوز پوکی استخوان ندارند، حداقل یک نفر با درجاتی از کاهش تراکم استخوان مواجه می‌شود.
همان‌طور که گفتیم نمود واضحی برای پوکی‌استخوان وجود ندارد؛ ولی به‌طورکلی عوامل زیر می‌تواند نشان‌دهنده پوکی استخوان باشد:
۱- کم شدن یک اینچ یا بیشتر از قد. اگر توجه کرده باشید گاها افراد مسن ممکن است کوتاه‌تر از قبل به نظر بیایند که این نکته می‌تواند مهر تأییدی بر نازک شدن و کوتاه‌شدن قطر استخوان‌ها باشد.
۲- تغییر وضعیت بدن (خمیدگی به سمت جلو)
۳- تنگی نفس (اگر دیسک‌ها در حدی به هم فشرده شوند که ظرفیت جا برای قرارگیری ریه را کم کنند)
جالب است بدانید که طبق تحقیقات انستیتو ملی سالمندی آمریکا ، از هر ۵ زن بالای ۵۰ سال یک نفر به پوکی استخوان مبتلا می‌شود درحالی‌که در بین مردان از هر ۲۰ مرد تنها یک نفر به پوکی استخوان مبتلا می‌شود.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند؟
درحالی‌که همه افراد در هر نژاد و جنسیتی ممکن است به پوکی استخوان مبتلا شوند تعدادی از گروه‌ها بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند. به‌طورکلی مهم‌ترین عوامل خطر پوکی استخوان به شرح زیر است:
- به‌طورکلی افرادی که سابقه خانوادگی شکستگی و یا پوکی استخوان دارند.
- عادات غذایی ضعیف از جمله مقادیر کم پروتئین، کلسیم، منیزیم و…
- عدم تحرک و یا دوره‌های طولانی استراحت در رختخواب
- مصرف الکل و سیگار
- استفاده طولانی‌مدت از داروهای مهارکننده مانند ضد صرع‌ها، کورتیکواستروئیدها و…
- شاخص توده بدنی پایین یا کمبود وزن
متأسفانه، زنان در زمان یائسگی ممکن است به‌سرعت توده استخوانی را از دست بدهند این یکی از دلایل منطقی برای بالابودن نرخ پوکی استخوان در میان زنان به نسبت آقایان است. اما جالب است که بدانید در سن ۶۵ تا ۷۰ سالگی سرعت تحلیل توده استخوانی در هر دو جنس با یک سرعت اتفاق می‌افتد.
