دندانپزشکی به‌خودی‌خود ترسناک است، اما عصبکشی دندان از آن هم ترسناک‌تر است، حتی گاهی ترس عصبکشی، لرزه بر اندام مردان غول‌پیکر می‌اندازد! عوارض عصبکشی نکردن دندان آنقدر سخت است که بر ترس خود غلبه می‌کنید. فراموش نکنید که دندانپزشکی، شتری است که دم خانه همه می‌خوابد. اگر به‌دنبال کلینیک دندانپزشکی در شیراز می‌گردید، به‌جای درستی آمده‌اید.
عصب کشی چیست؟
اول سراغ خود عصب کشی می‌رویم. پالپ بافتی نرم در مرکز دندان است. کانال عصب، پالپ دندان را هم دربرمی‌گیرد، این کانال از تاج دندان تا انتهای ریشه امتداد دارد. عصبکشی یعنی برداشتن پالپ ملتهب یا عفونی، تمیز و ضدعفونی کردن کانال پالپ، و نهایتا پرکردن یا روکش‌کردن دندان.
چه زمانی دندان نیاز به عصب کشی دارد؟
اگر پالپ آلوده شود، نمی‌تواند خودش را درمان کند. اگر عکس دندان نشان دهد پالپ توسط عفونت باکتریایی آسیب‌دیده، احتمالا به عصبکشی نیاز دارید. عکس باید توسط دندانپزشک تفسیر شود تا براساس آن درمان را تجویز کند.
علائم عفونت پالپ عبارتند از:
- درد هنگام خوردن غذا و نوشیدنی سرد یا گرم
- درد هنگام گازگرفتن یا جویدن
- دندان لق
با پیشرفت عفونت، این علائم معمولا با ازبین‌رفتن پالپ ناپدید می‌شوند، اما مشکل پابرجاست. اول تصور می‌کنید دندانتان خودبه‌خود بهبود یافته، اما درواقع عفونت از طریق کانال گسترش پیدا کرده. در مراحل بعدی این علائم بروز می‌کنند:
- بازگشت درد هنگام گاز گرفتن یا جویدن
- تورم لثه نزدیک به دندان آسیب‌دیده
- ترشح چرک از دندان آسیب‌دیده
- گونه یا فک متورم
- تیره‌ترشدن رنگ دندان
چرا نباید عصب کشی دندان را به تعویق انداخت؟
عوارض عصبکشی نکردن دندان هم برای موجودی حسابتان ناگوارند، هم به قیمت سلامتتان تمام می‌شوند.
یکی از جدی‌ترین عوارض عصبکشی نکردن دندان انتشار عفونت به جاهای دیگر است. اگر عفونت وارد خون شود، زندگی شما درخطر خواهد بود. عوارض عصبکشی نکردن دندان عبارتند از:
- انتشار عفونت
- درد غیرقابل‌تحمل
- آبسه حاد
- درمان دشوارتر
- ازدست‌دادن دندان
- خطر سکته یا بیماری قلبی
علائم دندانی، که نیاز به عصب کشی دارد چیست؟
درد یک پستچی است، پیام‌آوری که خبر از مشکل می‌دهد. حتی اگر مشکل دندان شما مقطعی و ناشی از حساسیت به نوشیدنی‌های گرم و سرد باشد، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
معمولا علائم دیگری هم وجود دارند، اما شما به آنها توجه نکرده‌اید. مثل:
جوش روی لثه‌ها
وجود جوش روی لثه غیرطبیعی است. جوش چرکی روی لثه‌ها ممکن است نشانه عفونت باشد. گاهی این جوش‌ها کوچک می‌شوند و به‌نظر می‌رسد که بهبود پیدا کرده‌اند، اما این یک وضعیت مقطعی است. چون عفونت درمان نشده، جوش‌ها دوباره برمی‌گردند. جوش‌های چرکی را تخلیه نکنید و به دندانپزشک مراجعه کنید.
حساسیت و درد
درد دندانی که نیاز به عصبکشی دارد، اغلب نبض‌دار است. دندانی که به عصب رسیده، بیشتر اوقات، بدون هیچ عامل محرک و برخی مواقع هم در اثر جویدن یا تماس درد می‌گیرد. میزان درد این دندان‌ها، با تغییر وضعیت بدن تغییر می‌کند، یعنی با ایستادن، نشستن یا خوابیدن کم و زیاد می‌شود. علامت دیگری که باید به آن توجه کرد درد ارجاعی است. درد ارجاعی دردی است که به نواحی دیگر دهان یا سر سرایت می‌کند. مثلا، اگر یکی از دندان‌های آسیاب شما به عصبکشی نیاز داشته باشد، ممکن است فک یا گوش شما درد داشته باشد!
ناراحتی لثه
اگر دندانی عفونت کرده باشد، معمولا در بافت لثه اطراف آن ناراحتی حس می‌شود. این ناراحتی ممکن است به اشکال مختلف ظاهر شود. در برخی از بیماران، به‌شکل یک گره یا برآمدگی بدون‌درد در لثه بروز می‌کند، در برخی دیگر، تورم آنقدر زیاد می‌شود که از قسمت بیرونی صورت هم قابل‌تشخیص است. ممکن است افرادی که سابقه بیماری‌های لثه دارند، به اشتباه تصور کنند که این تورم ناشی از التهاب لثه است. درحالی‌که عامل اصلی التهاب لثه عفونت دندان بوده.
تیرگی دندان
دندانی که نسبت به سایر دندان‌های اطرافش تیره‌تر شده، نشان می‌دهد که مشکل در عصب دندان است. معمولا این اتفاق وقتی دندان ضربه می‌خورد پیش می‌آید.
درد شدید
اگر درد دندان مداوم و شدید باشد و با فشار دادن یا جویدن بدتر می‌شود، ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل بزرگ‌تر باشد. دندان درد بسیار شدید که گویی قرار نیست از بین برود، ممکن است به این معنی باشد که دندان شما به عصبکشی نیاز دارد.
مراحل عصب کشی دندان
خبر خوب این است که عصبکشی هیچ دردی ندارد، درواقع عصبکشی درد را تسکین می‌دهد. مراحل عصبکشی دندان به‌ترتیب از این قرارند:
- بی‌حس کردن دندان
- استخراج اعصاب
- پاک و ضدعفونی کردن کانال ریشه
- پر کردن و ترمیم دندان آسیب‌دیده
مراقبت بعد از عصب کشی دندان
دندانپزشک مراقبت بعد از عصبکشی را به‌دقت به شما توضیح می‌دهد. به‌طورکلی مراقبت مناسب و حفظ سلامت دهان الزامی است. نکات مراقبت پس از عصبکشی دندان عبارتند از:
- توجه به میزان درد
- تمیز نگه‌داشتن محیط دندان
- اجتناب از غذاهای ترد یا سفت
- مصرف داروها طبق دستور پزشک
- ترمیم و بازسازی تاج دندان
- مراجعه مجدد به دندانپزشک بعد از پایان دوره درمان
درمانها ی جایگزین عصب کشی دندان
اگر به‌موقع به دندانپزشک مراجعه کنید، شاید بشود به‌جای عصبکشی، درمان‌های دیگری انجام داد، مثل:
پوشش پالپ
اگر پالپ یا حفره ریشه دندان در معرض‌دید باشد اما هنوز عفونی نشده باشد، دندانپزشک برای محافظت پالپ سالم از آسیب یا عفونت بیشتر، یک ماده دارویی روی پالپ در معرض‌دید قرار می‌دهد.
کشیدن دندان
کشیدن دندان یعنی کل دندان آسیب‌دیده را در‌می‌آورند. دندانپزشکان در آخرین مرحله چنین چیزی را تجویز می‌کنند. پس از کشیدن دندان، دندانپزشک گزینه‌های جایگزین مثل بریج یا ایمپلنت دندان را توصیه می‌کند.
پالپوتومی جزئی
اگر با وجود پوسیدگی شدید، هنوز به درمان ریشه امیدی بود، پالپوتومی جزئی می‌تواند مناسب باشد. در این روش قسمت پوسیده پالپ دندان برداشته و پالپ باقی‌مانده برای حفظ سلامت و تحریک رشد ریشه با دارو پوشانده می‌شود.
کلام آخر
درد کشیدن برای هیچ‌کس خوشایند نیست. حتی اگر بخشی از ناراحتی‌های دندان از حساسیت به غذاها و نوشیدنی‌های سرد یا گرم باشد، درد نشانه از مشکلی است که به معاینه دندانپزشک نیاز دارد. اگر به عصبکشی نیاز دارید، درمان خود را به‌تاخیر نیندازید. چون لیست ضرر های عصبکشی نکردن دندان روزبه‌روز طولانی‌تر می‌شود. منتظر باشید که با گذشت زمان مشکل پیچیده‌تر و بزرگ‌تر و درمانش سخت‌تر و طولانی‌تر شود. عواقب عصبکشی نکردن دندان را دست‌کم نگیرید، جلوی ضرر را همین الان بگیرید!
