فلج مغزی (Cerebral Palsy) مجموعه‌ای از اختلالات مغز و دستگاه عصبی است که در مهارت‌های حرکتی، یادگیری، شنیدن، دیدن، تفکر اختلال ایجاد می‌کند. فلج مغزی دارای انواع متفاوتی است، از چمله:
- اسپاستیک، شایعترین نوع که ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد را شامل می‌شود در اثر آسیب به نورون‌های حرکتی فوقانی در مسیر پیرامیدال ایجاد می‌شود گاهی دو طرفه‌است حداقل با دو مورد از موارد زیر مشخص می‌شود: الگوی حرکتی غیرطبیعی، افزایش توان عضلات، رفلکس‌های پاتولوژیک مانند بابنکس و هیپررفلکسی
- آتاکسیک، در کمتر از ۵ درصد موارد مشاهده می‌شود به علت آسیب مخچه روی می‌دهد و مشخصات آن عبارت است از وضعیت غیرطبیعی و فقدان هماهنگی منظم عضلات و یا هر دو
- دیس کینتیک،۱۰ تا ۱۵ درصد موارد را تشکیل می‌دهد مشخصه آن الگوهای حرکتی غیر طبیعی و حرکات بدون اراده، کنترل نشده و راجعه‌است
- هیپوتونیک،
- ترکیبی از انواع نامبرده است.
علائم
بیشتر موارد ابتلا به جز موارد خفیف در ۱۸ ماه اول زندگی مشخص می‌شوند. علایم به صورت ناتوانی در رسیدن به استانداردهای حرکتی، وجود اختلالاتی مثل عملکرد حرکتی خشن و نامتقارن و افزایش توان عضلات یا کاهش توان عضله. علایم بسیار متفاوت است علایم ممکن است خفیف یا شدید باشد و تنها یک نیمه بدن یا هر دو نیمه بدن درگیر باشد. با درگیری بیشتر دست‌ها یا پاها و یا هر ۴ اندام همراه باشد. حرکات غیر طبیعی (نظیر پیچشی، پرشی، جرخشی) در دست‌ها، پاها، بازو، ساق با، این حرکات حین استرس تشدید می‌یابد. لرزش، عدم حفظ هماهنگی و تعادل بدن، عضلات شل بخصوص در حالت استراحت، مفاصل بیش از حد متحرک، کاهش ضریب هوشی، کاهش توانایی یادگیری، اختلال در تکلم، مشکلات شنوایی و بینایی، تشنج، درد بخصوص در بالغین، علایم گوارشی (شامل اختلال در مکیدن شیر، یا غذا خوردن، جویدن، بلعیدن، استفراغ و یبوست، افزایش آبریزش دهان)، روند کند رشد، تنفس‌های نامنظم، بی‌اختیاری ادرار.
تعداد و شدت علایم زیر در کودکان دچار فلج مغزی، کاملاً متغیر است:
-
- بروز مشکل در مکیدن نوک پستان یا شیشه شیر در همان اوایل شیرخوارگی
-
- فقدان تون عضلانی طبیعی (در مراحل اولیه)
-
- کندی رشد و نمو (راه رفتن، صحبت کردن)
-
- سفتی و اسپاسم عضلات (در مراحل بعدی)
-
- درجات متغیری از عقب‌ماندگی ذهنی
-
- مشکل در هماهنگی و تعادل بدن
-
- کری
-
- ژست‌های غیرطبیعی بدن
-
- حرکات بی‌هدف بدن
- تشنج
در ادامه به بررسی بیشتر این عارضه می‌پردازیم.
