حاملگی پوچ به نوعی از حاملگی اطلاق می شود که در آن تخمک لقاح یافته با وجود لانه گزینی درون رحم، سبب ایجاد جنین در کیسه حاملگی نمیشود. بنا به پژوهشهای صورت گرفته در حاملگی هایی که به صورت تخمک پوچ تظاهر میکنند سلول تخم اولیه و یا سلولهای حاصل از تقسیم آن دچار مشکلات ژنتیکی میباشد.
توجه داشته باشید برای تشکیل جنین باید مراحل تقسیم سلولی سلول زیگوت در زمانهای خاصی انجام گیرد.که سرانجام به ایجاد تودهای ۵۸ سلولی میانجامد. این توده بخشی از ساختار جفت و همچنین کل ساختار جنین را تشکیل خواهد داد. حال اگر اختلالاتی در کروموزومهای سلولهای تشکیلدهنده جنین ایجاد شود، این سلولها از مسیر طبیعی تقسیم سلولی خارج میشود. تا جایی که روند بارداری صرفا به تشکیل کیسه اولیه جنینی ختم میشود.
حاملگی پوچ ممکن است برخی علائم حاملگی مانند تأخیر در قاعدگی و حتی تست بارداری مثبت را نیز به همراه داشته باشد. علت این موضوع افزایش سطح هورمون گونادوتروپین کوریونی (hCG) است. در ادامه جفت به رشد ادامه می دهد و برای مدت کوتاهی بدون جنین بقای خود را حفظ میکند. سطح هورمونهای بارداری به بالا رفتن ادامه میدهند که سبب ایجاد حس بارداری در فرد میشود.
اما با توقف رشد جفت و افت سطح هورمونهای مربوطه، علائم حاملگی نیز فروکش میکند. در این زمان ممکن است گرفتگی عضله جزئی غیر عادی و خونریزی کم ایجاد دیده شود. حاملگی پوچ معمولاً تا وقتی که سونو گرافی کیسه جنینی خالی را نشان بدهد قابل تشخیص نخواهد بود.
علت
با وجود ابهامات زیاد درباره علت این پدیده، بارداری پوچ به عنوان رخدادی طبیعی در نظر گرفته میشود. حاملگی پوچ علت ۵۰٪ سقط جنین سه ماهه اول است. وقتی تخمک توسط اسپرم بارور میشود سلول ها شروع به تقسیم میکنند، بخشی به جنین و بخشی به جفت.
موثرترین عامل شناخته شده در بروز حاملگی های پوچ، اختلالات سلول تخم همراه با ناهنجاری های کروموزومی است که ممکن است بر اثر بالا بودن سن مادر یا پدر به وجود آید.
تشخیص
امروزه با وجود سونوگرافی های دقیق، تشخیص این نوع حاملگی در مراحل ابتدایی ممکن شده است. البته باید توجه داشت در حاملگی طبیعی هم ممکن است در سونوگرافی اولیه (بخصوص اگر خیلی زود انجام شده باشد) اثری از جنین دیده نشود و ساک حاملگی خالی باشد. گرچه در چنین وضعیتی، تکرار سونوگرافی حدود هفت تا ۱۰ روز بعد، وجود جنین را اثبات خواهد کرد. حاملگی پوچ سرانجام به سقط خوبخودی (miscarriage) منجر میشود.