نگاه کلی
سیفلیس یک عفونت باکتریایی است که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. شروع بیماری با یک زخم بدون‌درد معمولاً روی اندام‌های جنسی، راست‌روده یا دهان است.سیفلیس از فردی‌‌به‌فرد دیگر ازطریق تماس پوست یا غشای مخاطی با این زخم‌ها منتقل می‌شود.
پس از عفونت اولیه، باکتری سیفلیس می‌تواند سال‌ها به‌صورت نهفته در بدن فرد بماند تا اینکه دوباره فعال شود. سیفلیس ابتدایی بعضاً با تزریق یک پنی‌سیلین قابل درمان است. سفلیس اگر درمان نشود می‌تواند آسیب شدیدی به قلب، مغز و دیگر اعضای فرد مبتلا واردکند و نیز می‌تواند مرگبار باشد یا از مادر به جنین انتقال یابد.
علائم و نشانه‌ها
سیفلیس مراحلی دارد، و علائم هر مرحله متفاوت می‌باشد. اما ممکن‌است مراحل هم‌پوشانی داشته‌باشند، و بعضاً علائم به ترتیب ظاهر نمی‌شوند. فرد ممکن‌است آلوده به سیفلیس باشد و سال‌ها متوجه هیچ نشانه‌ای نشود.
سیفلیس اولیه
اولین نشانه‌ی سیفلیس زخمی به‌نام شانکر کوچک است. زخم در جایی که باکتری وارد بدن شده، ظاهر می‌شود. گرچه اغلب افراد آلوده با سیفلیس فقط یک شانکر دارند، برخی بیماران چندین زخم دارند. شانکر معمولاً ۳هفته پس از مواجهه با باکتری ایجاد می‌شود. بیشتر افراد متوجه شانکر نمی‌شوند زیرا دردی ندارد و ممکن‌است داخل واژن یا رکتوم مخفی باشد. شانکر پس از ۳تا۶ هفته خود‌به‌خود التیام می‌یابد.
سیفلیس ثانویه
چند هفته پس از التیام شانکر، فرد ممکن‌است دچار جوش‌هایی در تنه شود ولی به تدریج کل بدن را فرا می‌گیرد(حتی کف دست و پا). این جوش معمولاً خارش‌دار نیست و ممکن‌است همراه با زخم‌هایی زگیل مانند در دهان یا ناحیه تناسلی باشد. برخی افراد ممکن‌است دچار ریزش مو، درد عضلانی، تب، گلودرد یا تورم غدد لنفاوی شوند. این علائم ممکن‌است در چند هفته ناپدید شوند یا مکرراً تا یک سال تکرار می‌شود.
سیفلیس نهفته
سیفلیس فرد درمان نشود، بیماری از مرحله‌ی دوم بع مرحله‌ی نهان وارد می‌شود، که فرد هیچ علائمی ندارد. این مرحله می‌تواند برای چندین سال ادامه یابد. علائم امکان دارد هرگز دوباره برنگردند یا امکان دارد وارد مرحله سوم شود.
سیفلیس ثالثیه
تقریباً ۱۵تا۳۰ درصد افرادی آلوده با سیفلیس که درمانی دریافت نمی‌کنند، بیماری آن‌ها وارد مرحله سوم می‌شود. در مراحل پایانی، بیماری ممکن‌است موجب آسیب مغز، اعصاب، چشم‌ها، قلب، عروق خونی، کبد، استخوان‌ها و مفاصل شود. این مشکلات ممکن‌است سال‌های بسیاری پس از عفونت درمان نشده، رخ می‌هد.
دلایل
دلیل بیماری سیفلیس نوعی باکتری به‌نام ترپونما پالیدوم. معمول‌ترین شیوه انتقال از طریق ارتباط با زخم فرد آلوده حین رابطه جنسی می‌باشد. باکتری از طریق شکاف‌ها یا خراش‌های کوچک موجود در پوست یا غشای موکوزی وارد می‌شود. سیفلیس درطول مراحل اولیه و ثانویه مسری می‌باشد، گرچه ممکن‌است در اوایل دوره کمون نیز مسری باشد.
با احتمال کمتر، سیفلیس می‌تواند از مادر به نوزاد درطول حاملگی یا هنگام زایمان منتقل شود.
سیفلیس نمی‌تواند از طریق استفاده از توالت، وان حمام، لباس یا ظرف غذای مشترک، منتقل شود.
عوامل خطرزا
فرد با انجام اعمال زیر خطر ابتلای بالاتری خواهد داشت:
- داشتن رابطه جنسی محافظت‌نشده
- داشتن روابط جنسی متعدد
- اگر مردی همجنسگرا باشد
- اگر آلوده به HIV باشد
عوارض
بدون درمان، سیفلیس می‌تواند منجر به آسیب کل بدن شود. سیفلیس هم‌چنین خطر عفونتHIV را افزایش می‌دهد و می‌تواند منجر به عوارضی در زنان حامله شود. درمان می‌تواند از عوارض بعدی جلوگیری کند اما نمی‌تواند آسیب‌های اتفاق افتاده را جبران کند.
عوارض این بیماری شامل:
- تومورهای کوچک
- مشکلات عصبی مانند سکته، التهاب پرده‌های مغزی، از دست دادن شنوایی، بی‌اختیاری ادرار
- مشکلات قلبی-عروقی
- افزایش خطر ابتلا به ایدز
- مشکلاتی در حاملگی و زایمان
تشخیص
سیفلیس می‌تواند با نمونه‌برداری های زیر تشخیص داده شود:
خون: آزمایش خون می‌تواند با اعلام حضور آنتی‌بادی‌هایی که علیه سیفلیس وجوددارند، بیماری را تشخیص دهد.
مایع مغزی-نخاعی: اگر فرد مشکوک به مشکلات عصبی ناشی از سیفلیس باشد، پزشک ممکن‌است نمونه‌برداری از مایع مغزی-نخاعی را از طریق روشی به‌نام تزریق کمری انجام دهد.
درمان
اگر سیفلیس در مراحل ابتدایی تشخیص داده‌شود به سادگی قابل درمان است. درمان ارجح در تمامی مراحل پنی‌سیلین می‌باشد.
اگر عفونت فرد کمتر از یک سال آلوده باشد، تزریق تنها یک پنی‌سیلین می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. اما اگر مدت عفونت بیشتر باشد نیاز به دزهای بیشتری است.
اگر زنان حامله در طول حامگی خود پنی‌سیلین دریافت کنند، نوزادان آنان نیز پس از تولد نیاز به پنی‌سیلین دارند.
پیشگیری
هیچ واکسنی برای سیفلیس وجود ندارد. باری پیشگیری از انتقال این بیماری کافیست به توصیه‌های زیر عمل کنید:
- تنها با یک فردی رابطه جنسی داشته باشید(تک همسری)
- از کاندوم استفاده کنید
- از مواد مخدر دوری کنید
