پس از صدمهی مغزی بر اثر جراحت، التهاب میتواند در مغز منتشر شده و آسیب طولانی مدت ایجاد کند. اکنون با پژوهشهایی که بر روی موشها انجام شده، پژوهشگران شیوهی انتشار این التهابها را یافته اند.
پژوهشگران می گویند التهاب از طریق آزادسازی کیسههایی از سلول های ایمنی که حاوی مواد شیمیایی هستند، منتشر میشود؛ این کیسهها که میکروپارتیکل (Microparticle) نام دارند، میتوانند در مغز منتشر شده و التهاب را در جای دورتری نسبت به محل اولیهی آسیب ایجاد کنند.
به گفتهی دکتر آلن فیدن (Alan Faden)، نورولوژیستی از دانشگاه مریلند، اسکن های مغزی نشان داده اند که التهاب می تواند به جایی دورتر از محل وارد شدن آسیب اصلی منتشر شود و در بررسی های دیگری که از طریق اتوپسی انجام شده، مشخص گشته است که بیمارانی که از ناحیه ی سر دچار آسیب شدهاند اما سالهای بعد به دلایل دیگری از دنیا رفتهاند، دارای التهاب مزمن و طولانی مدت بودهاند.
اما التهاب چگونه منتشر میشود؟
تیم پژوهشی دکتر فیدن با بررسی میکروپارتیکلها در موشها، متوجه شدند که در موشها با جراحت مغزی میزان میکروپارتیکلها در خون افزایش مییابد. همهی میکروپارتیکلها مانند اثر انگشت، دارای نشانههای اختصاصی هستند و نوع سلولی که آنها را تولید کردهاست را نشان می دهند؛ در این مورد خاص، میکروپارتیکلها از سلولهای ایمنی در مغز آمده بودند.
در مرحلهی بعدی، محققان اثرات میکروپارتیکلها را بر روی این نوع از سلولهای ایمنی که میکروگلیا (Microglia) نام دارند، بررسی کردند؛ در آزمایشگاه، محققان میکروپارتیکل را از مغز موش ها استخراج کرده و به ظرفهای پتری حاوی سلولهای میکروگلیای معمولی اضافه نمودند. میکروپارتیکل ها موجب فعال سازی میگروگلیاها و در نتیجه آزادسازی میکروپارتیکل از این سلول ها شدند.
در نهایت آنها میکروپارتیکلها را به مغز موشهای سالم تزریق کردند و دیدند که به التهاب مغزی موشها منجر شد؛ هم در نزدیکی محل تزریق و هم در جاهای دیگر مغز. در مجموع از این آزمایشات نتیجه گیری شد که میکروپارتیکلهای آزادشده از سلولهای میکروگلیا پس از یک جراحت مغزی، میتوانند در مغز انتشار یافته و میکروگلیاهای بیشتری را فعال نمایند.
این یافتهها در آینده میتوانند بسیار سودمند باشند. برای مثال، دانشمندان میتوانند پس از صدمه از ناحیهی سر، میکروپارتیکلها را از خون افراد از نقاط مختلف جمع آوری کنند و از آن به عنوان یک مارکر برای تعیین میزان شدت آسیب بهره ببرند. دکتر فیدن گفت:
میکروپارتیکل ها به قدری کوچک هستند که می توانند از سد خونی-مغزی عبور کنند و بنابراین بین خون و مغز در گردش هستند.
به علاوه، میکروپارتیکل ها میتوانند به عنوان اهداف دارویی نیز مطرح شوند. به این معنی که با هدف قرار دادن آنها با داروهای مختلف، میتوان از فعالسازی سلولهای ایمنی توسط آنها جلوگیری کرد.