امروزه در ایالات متحده در حدود ۲.۵ میلیون مرد از سرطان پروستات رنج میبرند. این بیماری دومین علت شایع مرگ و میر به علت سرطان در میان مردان میباشد. در این مقاله به بررسی مواردی از قبیل، نشانه های بیماری، آخرین درمان های روز دنیا پرداخته و در مورد نحوه درمان آن توضیح خواهیم داد.
پروستات غدهای گرد و کوچک در زیر مثانه جنس مذکر آدمی میباشد. وظیفه این غده، ترشح موادی به مجرای میزراه میباشد. همچنین سرطان پروستات دوم سرطان شایع در ایالات متحده است. همه ساله در حدود ۳۰۰۰۰ مرد آمریکایی بر اثر این بیماری جان خود را از دست میدهند.
چه چیز عامل سرطان پروستات است؟
مانند تمامی سرطانها مراحل اولیه ایجاد سرطان پروستات بر اثر تقسیم غیر کنترل شدهی سلولهای این غده است. به طور عادی، سلولهای بدن بعد از طی زمان مفید خود طی فرایندی به نام آپوپتوز (مرگ برنامهریزی شدهی سلولی) از بین میروند، اما این پروسه در سلولهای سرطانی با مشکل مواجه شده و سلول ها نه تنها از بین نمیروند بلکه تقسیم شده و سلولهای جدید ایجاد میکنند. همچنین به دلیل ایجاد تغییراتی در ساختارهای متصل کننده سلول به محل اصلی خود در روند این نوع بیماریها، سلولهای سرطانی از مکان خود جدا شده و توسط جریان خون یا لنف به مکانهای دیگر برده میشوند. این پدیده در علم پزشکی متاستاز (Metastasis) نام دارد. یکی از موارد شایع و بسیار خطرناک، متاستازهای سیستم عصبی هستند که در آن ها بافتهای عصبی نیز درگیر خواهند شد. علت خطرناک بودن این نوع متاستاز مشکل دسترسی سیستم ایمنی و همچنین داروهای درمانی به این سلولها میباشد که دلیل اصلی آن وجود سد خونی مغزی است.
نحوه تشخیص سرطان پروستات
برای تشخیص سرطان پروستات، پزشکان از آزمایشی با هدف بررسی آنتیژن مخصوص پروستات استفاده میکنند. این آنتیژن به اصطلاح PSA یا Prostate-specific antigen نامیده میشود. با بررسی افزایش غلظت این ماده در خون میتوان در مورد احتمال وجود سرطان پروستات قضاوت کرد. مقدار این ماده در صورت عفونت، التهاب، بزرگ شدگی و یا سرطان پروستات افزایش مییابد.
برای تشخیص اولیه پزشکان ممکن است از تست مقعدی دیجیتالی (DRE) برای مردان بالای ۵۰ سال و همچنین افرادی با فاکتورهای خطر استفاده کنند.
معیار گلیسون چیست؟
نتایج نهایی دو تست DRE و PSA میتوانند در قالب عددی به نام معیار گلیسون گزارش شوند. هرچه میزان این عدد بالاتر باشد، احتمال انتشار یا متاستاز سلولهای سرطان پروستات به بافتهای اطراف بیشتر خواهد بود.
نشانههای سرطان پروستات چیست؟
شایعترین نشانه های سرطان پروستات شامل موارد زیر میشود:
۱) مشکل در دفع ادرار
۲) تکرر ادرار
۳) کاهش قدرت در دفع ادرار
۴) ورم پا ها
۵) حس ناراحتی در ناحیه لگن و مقعد
۶) درد هنگام انزال
موارد نام برده شده مشابه علائم هایپرپلازی خوشخیم پروستات است. هایپرپلازی خوش خیم پروستات، شایعترین علت انسداد ادراری است که در میان مردان رخ میدهد. این بیماری هایپرتروفی خوش خیم پروستات نیز نامیده میشود. البته این علایم ممکن است نشان دهنده بیماریهای دیگری مانند پروستاتیت، سرطان پروستات و عفونت دستگاه ادراری نیز باشند. آزمایش دیجیتال رکتال (DRE) و آزمون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) برای رد بیماریهای دیگر موثر خواهند بود.
چه کسانی در معرض خطراند؟
سن: این نوع سرطان در میان مردان بالای ۶۵ سال بسیار شایع میباشد. اما پیشنهاد میشود افراد بالای ۵۰ سال برای چک کردن وضعیت خود به پزشک مراجعه داشته باشند.
نژاد: مردان آمریکایی آفریقایی احتمال بالاتری برای ابتلا به این بیماری دارند.
سابقه خانوادگی: در صورت وجود اقوامی با سابقه سرطان پروستات توجه ویژهتری به موضوع سرطان پروستات داشته باشید.
اضافه وزن: پژوهشهای آماری صورت گرفته نشان از بالاتر بودن احتمال وقوع سرطان پروستات در مردان چاق به نسبت سایر افراد دارد.
نکته حائز اهمیت در مورد بررسی های مربوط به پروستات، تفسیر درست نتایج آزمایشات خواهد بود. برای مثال بالا بودن میزان PSA تنها به دلیل وجود سرطان پروستات نیست و ممکن است در اثر عفونت، التهاب و یا بزرگ شدگی غده باشد. لذا لازم است نتایج توسط متخصصین مورد بررسی قرار گرفته و موجب ایجاد نگرانی نگردد.
روشهای درمانی کلاسیک سرطان پروستات
۱) پروستاتکتومی یا برداشت غده پروستات
۲) پرتو درمانی
۳) شیمی درمانی
۴) هورمون درمانی: در این روش از تولید تستسترون در بدن جلوگیری میشود. زیرا این هورمون یکی از عوامل رشد غده پروستات میباشد.
۵) براکی تراپی: در این روش دانه های رادیواکتیو در نزدیکی تومور قرار داده شده و موجب از بین بردن سلولهای سرطانی میگردند.
۶) فریز کردن بافت برای از بین بردن سلولهای سرطانی
۷) درمان فراصوت: در این روش با استفاده از امواج فراصوت و گرم کردن بافت پروستات، موجب از بین رفتن سلولهای سرطانی پروستات میشوند.
امروزه روشهای نوینی برای درمان سرطان پروستات در دست آزمایش میباشند. از جمله این روش ها میتوان به واکسن تولید شده در سال ۲۰۱۰ اشاره نمود که توسط اداره کل غذا و دارو آمریکا مورد تایید قرار گرفت. این واکسن برای درمان سرطان پروستات در مراحل پیشرفته توسعه یافته بود. از دیگر روش ها میتوان به درمان فراصوتی با فوکوس شدت بالا اشاره کرد. در این روش از امواج هدف گیری شده فراصوت برای درمان سلولهای سرطانی استفاده میشود.
در انتها لازم به ذکر است، مانند هر بیماری دیگری تشخیص زودهنگام سرطان پروستات میتواند موجب درمان کامل آن گردد. این در حالیست که درمان مراحل پیشرفته بیماری با مشکلات فراوان و عوارض جانی بسیاری همراه خواهد بود. پس برای اطمینان از وضعیت خود با توجه به شرایط، ارتباط موثر و معقول با پزشکان الزامی خواهد بود.
منبع: healthline