غدد بزاق در انسان شامل ۳ جفت غده بناگوشی، زیر زبانی و تحت فکی واقع در اطراف حفره دهانی میباشند. بطور میانگین بزاق تولید شده توسط انسان بالغ روزانه بین ۱ تا ۲ لیتر میباشد.
سلولهای ترشحکننده بزاق در این غدد از نوع سروزی، موکوسی و مختلط میباشند. همچنین مجاری رابط، مخطط و بین لبولی مایع مترشحه را سرانجام به مجرای اصلی هر غده وارد کرده و به دهان میریزند. این مایع با مرطوب ساختن محیط داخلی دهان موجب تسهیل تکلم میگردد. در بعضی موارد، بزاق هنگام خواب از دهان بیرون میریزد. این حالت ممکن است به علت مشکلات گوارشی باشد.
مشاهده و یا رسیدن بوی دلنشین شکلات به سیستم بویای موجب فعالسازی مسیرهای پیامرسانی ویژه و دستور مغز برای ترشح بزاق میشود. در این پیام رسانی به طرز جالبی هر دو سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک شرکت دارند. بطور دقیقتر؛ ایمپالسهای سمپاتیک رسیده به غدد بزاقی موجب ترشحات پروتئینی بزاق میشود در حالیکه تحریکات پاراسمپاتیک سبب ترشحات آبکی این غدد میگردد. ترشح بزاق در کودکان بیشتر از افراد بالغ میباشد؛ زیرا فعالیت غده های بزاقی در سالهای ابتدایی زندگی بسیار زیاد میباشد.
بزاق به طور عمده از مواد زیر تشکیل شده است:
۱) آب
۲) لاکتوفرین (پروتئین حفاظتی)
۳) لیزوزیم (آنزیم حفاظتی)
۴) آمیلاز (هضم اولیه آمیلوز با اتصال آلفا ۱ به ۴)
منبع: LiveScience