هورمونها انتقالدهندههای شیمیایی هستند که عملکرد سلولها ودرنهایت ارگانهای بدن را تحتتاثیرقرار میدهند. برخی اوقات، تغییرات سطح این مواد در خون کاملا طبیعی است؛ مانند قبل از قاعدگی، درزمان بارداری یا یائسگی. با اینحال، برخی بیماریها یا مواد دارویی میتوانند سطح هورمونها را تغییر دهند. در ادامه، با رایجترین علائم عدم تعادل هورمونی آشنا خواهیدشد.
عادت ماهیانهی نامنظم:
بروز عادت ماهیانه معمولا هر ۲۱ -۳۵ روز رخ میدهد. یکی از رایجترین علل نامنظم بودن این دورهها، مقادیر آنرمال هورمونهای استروژن و پروژسترون در بدن است. درصورتی که نزدیک به زمان یائسگی هستید، این شرایط انتظار میروند اما درغیر این صورت، عادت ماهیانهی نامنظم میتواند نشاندهندهی برخی بیماریها مانند سندروم تخمدان پلیکیستیک باشد. توصیه میشود برای حصول اطمینان، با پزشک خود مشورت کنید.
مشکلات خواب:
ابتلا به بیخوابی یا عدم برخورداری از کیفیت مناسب خواب، ممکناست به علت عملکرد نادرست هورمونها باشد. پروژسترونی که توسط تخمدانها آزاد میشود، نقش مهمی در تعیین کیفیت خواب دارد؛ درصورتی که مقدار آن در بدن کمتر از حد طبیعی باشد، فرد در بهخواب رفتن به مشکل برخواهد خورد. کمبود استروژن نیز موجب گرگرفتگی و عرقکردن شبانه میشود که به خواب رفتن را دشوار میکنند.
آکنهی مزمن:
بروز آکنه پیش از عادت ماهیانه یا ضمن آن، امری طبیعی است. اما نوع مزمن آن میتواند به علت عدم تعادل هورمونی باشد. افزایش میزان آندروژن (هورمون مردانه ای که در هر دوجنس وجود دارد) میتواند موجب فعالیت بیشاز اندازهی غدد چربی در پوست شود. چربی اضافه یا انسداد منافذ پوست و تجمع آن در سطح زیرین، موجب بروز آکنه است.
ضعف حافظه:
دانشمندان از نحوهی اثرگذاری هورمونها روی حافظه اطلاعات دقیقی ندارند اما میدانند استروژن و پروژسترون توانایی ایجاد اختلال در حافظه را دارند. این تاثیر میتواند بهعلت ایجاد اختلال در عملکرد نوروترنسمیترهای مغزی باشد.
اختلال در حافظه یا تمرکز در زمان پیش از یائسگی یا پس از آن، امری طبیعی است اما در سایر مواقع، میتواند نتیجهی مشکلات هورمونی مانند بیماریهای تیروئیدی باشد.
مشکلات گوارشی:
روده دارای سلولهای کوچک رسپتور است که به استروژن و پروژسترون پاسخ میدهند. زمانی که میزان این هورمونها دستخوش تغییرات شدیدی میشود، ممکن است متوجه تغییراتی در نحوهی گوارش غذاها شوید. معمولا اسهال، درد معده، نفخ و تهوع پیش از عادت ماهیانه یا ضمن آن تجربه میشوند.
خستگی:
خستگی مداوم یکی از رایجترین علائم عدمتعادل هورمونی است. پروژسترون بیشاز اندازه میتواند سبب خوابآلودگی فرد شود. همچنین درصورتی که تیروئید کمتر از حد نرمال هورمونهای خودرا تولید کند، سطح انرژی فرد کاهش مییابد. این تغییر عملکرد تیروئید در آزمایشی ساده با نام پنل تیروئید مشخص میشود.
نوسان خلق و افسردگی:
محققان معتقدند تغییرات سریع سطح هورمونها میتوانند با تغییر نوروترنسمیترهایی نظیر سروتونین، دوپامین و نوراپینفرین، باعث ایجاد حس افسردگی شود.
سایرهورمونهایی که مسیر نوروترنسمیترها را طی میکنند، مانند اپینفرین، هم در حالت روحی شما تاثیر دارند.
تغییرات اشتها و افزایش وزن:
افزایش پروژسترون میتواند سبب افزایش اشتها شود. همچنین استروژن میتواند سطح لپتین بدن را که اصلیترین هورمون تنظیم اشتها است را تحت تاثیرقرار دهد.
سردرد:
عوامل زیادی در ایجاد سردرد نقش دارند اما برای برخی زنان، تغییر سطح استروژن میتواند علت آن باشد. بههمین علت، بروز سردرد پیش از عادت ماهیانه یا پس از آن، امری طبیعی تلقی میشود. سردردهای منظم در ماه میتوانند علامتی برای تغییرات هورمونی باشند.
تغییرات سینهها:
کاهش استروژن میتوانند سبب کاهش تراکم بافت سینهها شود و برعکس؛ افزایش آن موجب افزایش تراکم این بافت و گاهی ایجاد کیست یا توده شود. درصورتی که هیچیک ازعلائم ذکرشده را ندارید و تنها متوجه تغییراتی در بافت سینه شدهاید، ضروری است پزشک خود را مطلع کنید چراکه از علائم اولیهی سرطان سینه نیز میباشد.