مطالعات اخیر دانشمندان نشان از مهارت بالای باکتریهای در انتقال قابلیت مقاومت آنتی‌بیوتیکی دارد. با ما همراه باشید.
نتایج بررسی‌ها حاکی از آنند که در صورت وجود تنها چند باکتری با ژن مقاومت باکتریایی در کلونی، انتقال توانایی مقاومت به تمامی باکتریهای کلونی منتقل خواهد شد! با این حال دانشمندان با درک کامل مکانیسم و استراتژی اشتراک‌گذاری مقاومت آنتی‌بیوتیکی، قادر به عرضه‌ی روش‌های درمانی نوین در مقابله با باکتری‌ها باشند.
در گذشته دانشمندان عقیده داشتند، هر کدام از باکتری‌ها در یک کلونی می‌بایستی با جهشی در ژن خود این قابلیت را به دست بیاورند. با این حال اطلاعات به دست آمده در سالیان اخیر نشان از تأثیر بسیار بیشتر فرآیند جایجایی ژنی دارد.
این در حالیست که پژوهش‌های اخیر حاکی از آنست که باکتریهای خوش‌شانسی که توانایی مقابله با دارو‌ی ضدباکتریایی را دارند با ارسال سیگنال‌های شیمیایی به همسایه‌های دور و نزدیک خود سبب فعال‌سازی ساز و کار‌های دفاعی در سایر باکتری‌ها می‌گردد. این یافته‌ها نشان می‌دهد باکتریهای تک‌سلولی نیز به طور کم و بیش، توانایی رفتار، مشابه با جانداری پر‌سلولی را دارند.
پژوهش صورت گرفته که در ژورنال Nature منتشر شده است، به منظور نشان دادن تأثیر مولکول‌های پیام‌رسانِ اشاره شده در مقاومت آنتی‌بیوتیکی انجام پذیرفته‌است. یقیناً شناخت بهتر مسیر‌های پیام‌رسانی در باکتری‌ها کمک شایانی در توسعه راه‌هایی برای جلوگیری از مقاومت آنتی‌بیوتیکی خواهد کرد.
مقاوت دور بُرد
در سالیان اخیر گزارشات مبنی بر افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی به‌شدت افزایش یافته است. این مقاومت‌ها شامل methicillin-resistant Staphylococcus aureus یا MRSA می‌باشند. دانشمندان به منظور بررسی فرآیند جهش‌های ژنتیکی که موجب مقاومت آنتی‌بیوتیکی می‌گردند، به کشت باکتری E Coli در محیط آزمایشگاهی نمودند.
سپس باکتری‌ها در معرض دوز بالایی از آنتی‌بیوتیک نورفلوکسین (norfloxacin) قرار گرفتند. همچنین بخشی کوچکی از کلونی‌ها نیز به منظور بررسی «حداقل غلظت مهارکننده» یا Minimum Inhibitory Concentration جداسازی شدند. حداقل غلظت مهارکننده به مینیمم مقدار مورد نیاز از آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از رشد باکتری گفته می‌شود.
پژوهشگران با مشاهده پایین‌تر بودن میزان MIC برای اغلب نمونه‌ها نسبت به کلونی‌های اصلی شگفت‌زده شدند. با این حال نتایج نشان از وجود نمونه‌ای با میزان MIC بسیار بالاتر، نسبت به کلونی‌های اصلی داشت.
بررسی‌های بیشتر حاکی از آن بود که تنها ۱٪ از جمعیت باکتریهای جمعیت اصلی توانایی واقعی برای مقاومت در برابر norfloxacin را داشته‌اند. این تعداد اندک از باکتری‌ها نه‌تنها تحت استرس ناشی از آنتی‌بیوتیک قرار نگرفتند، بلکه با ترشح پروتئینی به‌نام «Indole» موجب کمک به سایر باکتری‌ها نیز شده‌اند.
پروتئین Indole با تقویت سیستم‌های دفاعی سلولی، موجب افزایش شانس زنده ماندن سلول‌های مستعد در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شود. پروتئین Indole با فعال‌سازی پمپ‌های سلولی موجب بیرون راندن آنتی‌بیوتیک می‌گردد. این ماده همچنین سبب راه‌اندازی مسیر‌های محافظتی در برابر رادیکال‌های آزاد می‌شود. یکی از اصلی‌ترین راه‌های مقابله آنتی‌بیوتیک‌ها، استفاده از رادیکال‌های آزاد می‌باشد.
با این حال این نوع از مکانیسم تعاونی میان باکتری‌ها در نگاه نخست نوعی کمک به سایرین به نظر می‌رسد، اما دانشمندان در این باره اظهار داشتند، باکتریهای مقاوم با این روش سبب زنده‌ماندن سلول‌های اطراف خود که ممکن است با اشتراک‌گذاری ژن‌های مفید برایشان مفید باشند، می‌گردد.
