نوروپاتی دیابتی عارضه‌ی شایع دیابت نوع ۱ و ۲ می‌باشد که به علت سطوح بالا و کنترل‌نشده‌ی قند خون موجب آسیب به اعصاب می‌شود. مطابق با چیزی که انجمن دیابت آمریکا اعلام کرده است، ۶۰ تا ۷۰ درصد بیماران دیابتی اشکالی از نوروپاتی را نشان می‌دهند.
در موارد طولانی‌مدت و شدید نوروپاتی، بیماران شاید از صدمات و عفونت‌ها در نواحی انتهایی و بافت‌های نرم خود رنج ببرند که نیازمند قطع عضو هم باشد. اگر همراه با دیابت فرد از بی‌حسی، خارش، درد یا ضعف هم در دست‌ها یا پاهایش شکایت داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کند؛ چون این‌ها نشانه‌های اولیه‌ی نوروپاتی هستند.
انواع نوروپاتی دیابتی
چهار نوع اصلی از این بیماری در بیماران مبتلا به دیابت دیده می‌شود:
- شایع‌ترین آن‌ها نوروپاتی محیطی می‌باشد؛ یعنی آسیب به اعصابی که از سیستم عصبی مرکزی خارجی شده و به نواحی محیطی بدن می‌روند. انتهاهای عصبی در دست و پاها بیشتر از همه تحت تأثیر قرار می‌گیرند. همانطور که گفته شد این بیماری می‌تواند موجب بی‌حسی، خارش، درد یا ضعف هم در دست و پاها شود. افرادی با نوروپاتی محیطی در قسمت پائینی بدن شاید متوجه آسیب به یکی از پاهای خود نشوند و حتی شاید دردی هم احساس نکنند که این مورد می‌تواند دچار عفونت شود.
- دومین نوع شایع از این بیماری در افراد مبتلا به دیابت، نوروپاتیک اتونومیک است. سیستم عصبی اتونومیک (خودکار) کارهای غیرارادی بدن را بر عهده دارد؛ سیستمی که ما کنترل هوشیارانه روی آن نداریم. بسیاری از اندام‌های بدن با این سیستم کنترل می‌شوند؛ برای مثال، قلب، مثانه و ریه‌ها. به همین دلیل نوروپاتی اتونومیک می‌تواند مجرای گوارشی و ادراری را همانند چشم یا اندام‌های تناسلی درگیر کند. یکی از عوارض سایع این نوع از نوروپاتی در مردان اختلال نعوظ# و ناتوانی جنسی می‌باشد. نوروپاتی قلبی‌عروقی که قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهد یکی از عوامل اصلی مرگ می‌باشد.
- نوع بعدی نوروپاتی که کمتر شیوع دارد، نوروپاتی مجاور (پروگزیمال) می‌باشد که همچنین از آن با عنوان آمیوتروفی دیابتی یاد می‌شود. این نوع از بیماری در افراد مسن‌تر با دیابت نوع ۲ شایع است. این نوع به صورت شایع لگن، ران‌ها و پاها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. آمیوتروفی دیابتی معمولاً یک طرف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- نوع آخر آن نوروپاتی موضعی یا مونونوروپاتی است که با آسیب رسیدن به یک نوع خاص از عصب یا گروهی از اعصاب اتفاق می‌افتد و باعث به وجود آمدن ضعف در آن ناحیه می‌شود. درد این نوع از نوروپاتی می‌تواند بسیار زیاد باشد ولی با گذشت تمایل دارد درد خود را ساکت کند و معمولاً به عوارض درازمدت نمی‌انجامد.
اگر احساس می‌کنید نشانه‌های این بیماری را دارید باید بدانید که صحبت کردن با پزشک در این مورد بسیار مهم است. یکی از داروهای شایع که برای بیماران دیابتی تجویز می‌شود، متفورمین می‌باشد. این دارو می‌تواند سطح B12 را پائین بیاورد که می‌تواند نوعی از نوروپاتی را به وجود آورد.
چه‌چیزی موجب ایجاد نوروپاتی دیابتی می‌شود؟
این بیماری با آسیب عصبی همراه است که با بیشترین احتمال به عوامل زیر بستگی دارد:
- قند خون بالا به مدت‌های طولانی
- صدمه به عروق خونی؛ مثل آسیب‌های ناشی از کلسترول بالای خون
- آسیب مکانیکی، مثل صدمات ناشی از سندرم تونل کارپال#
- عوامل مربوط به سبک زندگی مثل استعمال دخانیات و الکل
نشانه‌های نوروپاتی دیابتی چیست؟
معمولاً نشانه‌های این بیماری به تدریج خود را نشان می‌دهند. در بیشتر موارد اولین علامت احساس “درد و سوزن سوزن شدن” در پاهاست. دیگر علائم شایع آن عبارتند از:
- حساسیت نسبت به لمس
- از دست دادن حس لمس
- دشواری در هماهنگی هنگام راه رفتن
- بی‌حسی یا درد نواحی انتهایی
- درد یا ضایعات ماهیچه‌ای
- حالت تهوع و سوءهاضمه
- اسهال یا یبوست
- سرگیجه در حالت ایستاده
- تعرق شدید
- خشکی آلت تناسلی در زنان و اختلال نعوظ در مردان
- زخم پا
- عفونت‌های پوستی
