بازیهای پرورش‌دهنده ذهن میان افراد بسیاری معمول است، بزرگترها در تلاشند تا ذهن خود را پایا نگه دارند و جوانان به دنبال رقابت و سرگرمی‌اند. اما آیا بازی‌ها ارزش دارند که وقت و انرژی خود را صرف آن‌ها کنیم؟ این سوال بحث برانگیزی است!
چه تحقیقاتی در این زمینه صورت گرفته؟
تحقیقات علمی که به تازگی در مورد تمرین‌های ذهنی صورت گرفته دلیل محکمی برای بدبینی ما به این تمرین‌هاست. کشمکش‌هایی میان هفت گروه محقق وجود دارد، آن‌ها بیش از ۳۵۰ برگه آزمایش شامل میزان تأثیر روش‌های مختلف پرورش ذهن را مورد مطالعه قرار دادند. مدارک نشان می‌دهد که حتی در بهترین حالت تاثیرات کم بوده‌است، این در حالی است که بسیاری از برگه‌ها دارای روش‌های اشتباهی بودند که خواننده را با سوالات هدایت‌کننده به سمت جواب‌هایی که خود می‌خواستند راهنمایی می‌کرد. مهم‌تر از همه، آن‌ها دریافتند که “تأثیرات انتقالی” – پتانسیل تمرینات مشخص برای گسترش تأثیرات مثبت ذهنی- درحقیقت وجود ندارند.
سوال بحث برانگیز
محققان ترغیب شدند تا کشفیات خود را به صورت نامه‌هایی، که توسط چند محقق تأیید شده بود، برای دیگران ارسال کرده تا نظرات آن‌ها را نیز جویا شوند. اولین پاسخ که از دانشگاه استنفورد دریافت شد گویای آن بود که هیچ مدرکی مبنی بر تأثیر مثبت تمرین‌های پرورش ذهن وجود ندارد با این حال ممکن است نکات مثبتی نیز وجود داشته‌باشد.
Cognitive Training Data وبسایتی است که توسط پروفسور مغز و اعصاب دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو اداره می‌شود؛ او سعی در گسترش آگاهی در مورد تمرینات ذهنی را دارد. مثال نقض اظهارات دانشگاه استنفورد سریعاً توسط این وبسایت بیان‌شد، آن‌ها معتقد‌اند که تحقیقات بیشتری نیاز است تا به نتیجه قطعی برسیم اما اظهار نمودند که تمرین‌های ذهنی تأثیر مثبت دارند.
عمیق‌تر بنگریم!
اگر سطحی نگرانه به موضوع بیندیشیم خواهیم دید، مدارک به طور ذاتی تأثیر مثبت بازی بر مغز و تأثیر انتقالی تمرین‌های ذهن را تأیید می‌کنند. اما وقتی عمیق‌تر بررسی می‌کنیم، بسیاری از آزمایشاتی که برای اثبات تمرین‌های ذهنی و ادراک طراحی شده‌اند، دارای طراحی ضعیفی هستند و در مواردی همچون واحد کنترل، ارائه نتایج کامل و مرز پیش‌آزمون‌ها معیوب هستند. این بدین معناست که مطالعاتی که پیشرفت را نشان می‌دهد میزان آن را راضی کننده و یا تحت تأثیر عوامل خارجی ارزیابی می‌کنند. اما برخلاف تصور بسیاری از افراد حتی آن‌هایی که از استاندارد‌ها پیروی می‌کردند نتوانستند ثابت کنند که تمرین‌های مغز می‌تواند ذهن را درمان کند. اگر شما بازی تخته‌نرد را هر روز انجام دهید به شما کمک می‌کند تا در تخته‌نرد بهتر باشید، وقتی بازی را به دفعات انجام بدهیم، ذهن ما تنها موفق به کسب مهارت بهتر در انجام این بازی شده است! پس کشفیاتی که می‌گوید بازیهای ذهنی تأثیرات مثبت کلی دارد نیز صحیح نخواهند بود.
جمع بندی
در این مطلب هیچگونه تأثیر بدی در مورد بازیهای ذهنی ذکر نشده‌است، اما میزان درک و اطلاعات ما بر اساس دانش امروز به حدی نیست که بخواهیم در مورد آن اظهار نظر قطعی کنیم، با این حال هنوز هم راه‌هایی برای پرورش مغز وجود دارد، راه رفتن در پارک، خواندن کتاب، یادگرفتن زبانی جدید و یا دنبال کردن علایق خود روش‌هایی هستند که بسیار بهتر از بازیهای ویدئویی به شما در پرورش مغز کمک خواهند کرد.
