تعریف
کبدی که از اندازه‌ی طبیعی بزرگ‌تر باشد می‌تواند نشانه‌ی انواع مختلفی از بیماری‌ها باشد.
کبد عضوی است در سمت راست قسمت‌فوقانی شکم، که بزرگترین عضو بدن می‌باشد. وزن کبد یک فرد بالغ تقریباً ۱.۵ کیلوگرم می‌باشد.
بسیار غیرطبیعی است که فردی بدون‌داشتن یک بیماری اساسی کبد بزرگی داشته‌باشد.
علائم و نشانه‌ها
به‌خودی‌خود، یک کبد بزرگ معمولاً هیچ نشانه‌ای ندارد.
علائم و نشانه‌های بیماری‌هایی که معمولاً بزرگ‌شدگی کبد ایجاد می‌کنند عبارتنداز:
- درد در قسمت راست و بالای شکم
- خستگی
- درد عضلانی
- حالت تهوع
- کم‌شدن اشتها و ازدست دادن وزن
- زردشدن پوست و سفیده‌ی چشم
دلایل
شایع‌ترین دلایل بزرگ‌شدگی کبد عبارتنداز:
- بیماری کبد‌الکلی
- سیروزکبدی
- کبدچرب
- هپاتیت A,B,C,D,E
- سرطان کبد
عواملی که کمتر شایع هستند:
- برخی از انواع سرطان‌خون
- بیماری‌های ژنتیکی مانند بیماری ویلسون یا هموکروماتوزیس
- مشکلات قلبی‌عروقی مانند تنگی دریچه میترال یا بیماری قلبی مادرزادی
- عفونت‌ها مانند آبسه‌کبدی یا عفونت‌های انگلی
- آسیب ناشی از برخی سموم
عوامل خطرزا
عواملی که ممکن‌است خطر ابتلا به مشکلات کبدی را افزایش دهد، عبارتنداز:
- استفاده زیاد از مشروبات الکلی
- دوزهای زیاد داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌ها
- برخی گیاهان دارویی مانند سنفیتون یا دارواش
آزمایش‌ها و تشخیص
یک کبد بزرگ ممکن‌است برای مدتی طولانی مدت توجه قرارنگیرد. غالباً، بزرگ‌شدگی کبد تا زمانی‌که شما برای بیماری‌هایی که عامل بزرگ‌شدگی کبد هستند به پزشک مراجعه‌نکرده‌اید، کشف نشده باقی می‌ماند.
برای تشخیص اولیه پزشک با نوک‌انگشت خود زیر قفسه‌سینه راست را فشار می‌دهد تا اندازه و حساسیت آن به لمس را تشخیص دهد. باتوجه به منشأ بیماری کبد بزرگ‌شده می‌تواند نرم، سفت یا نامنظم باشد.
برای اندازه‌گیری دقیق نیاز به عکس‌برداری است که معمولاً با یک سونوگرافی از شکم شروع می‌شود و اگر نیازی به جزئیات بیشتر شد، سی‌تی اسکن یا MRI صورت می‌گیرد.
آزمایش‌های دیگری که برای تشخیص علت به کار می‌روند شامل:
- آزمایش خون
- الاستوگرافی تشدید مغناطیسی
- نمونه‌برداری از کبد
درمان
درمان بزرگ‌شدگی کبد با توجه به نوع بیماری ایجاد‌کننده یا عامل آن، متفاوت است. برخی از علل معمول آن مانند کبدچرب، با یک رژیم‌غذایی سالم، ورزش منظم و کاهش‌وزن بهبود می‌یابد.
پیشگیری
- رژیم‌غذایی سالمی داشته‌باشید
- الکل را درحد اعتدال استفاده کنید
- هنگام استفاده از ویتامین‌ها یا مکمل‌های دارویی به طریقه مصرف توجه‌کنید
- کاهش تماس با موادشیمیایی
- حفظ وزن مناسب
