انواع رشته‌های عصبی

لازم است که برخی سیگنال‌ها به سرعت به دستگاه عصبی مرکزی وارد یا از آن خارج شوند؛ در غیر این صورت آن اطلاعات بی‌فایده خواهند بود. یک نمونه از این اطلاعات، سیگنال‌هایی حسی هستند که در هر لحظه، مغز را از وضیعت پاها طی دویدن مطعع می‌کنند. از طرف دیگر برخی از اطلاعات حسی نظیر سیگنال‌های مربوط  به دردهای طولانی و مبهم لازم نیست به سرعت منتقل شوند و رشه‌های دارای هدایت کند برای این منظور کفایت می‌کنند. قطر رشته‌های عصبی ا ز ۰.۵ میکرومتر تا ۲۰ میکرومتر مفاوت است. هرچه قطر رشته بیشتر باشد، سرعت هدایت بیشتر خواهد بود. محدودۀ سرعت هدایت بین ۰.۵ تا ۱۲۰ متر بر ثانیه است.

طبقه‌بندی عمومی رشته‌های عصبی

در شکل بالا طبقه‌بندی عمومی و طبقه‌بندی اعصاب حسی انواع مختلف رشته‌های عصبی نشان داده شده‌است. در طبقه‌بندی عمومی، رشته‌ها به دو گروه A و C تقسیم می‌شوند و رشته‌های نوع A خود به چندین زیرگروه α، β، γ و δ تقسیم می‌شوند.

رشته‌های نوع A رشته‌های بزرگ و متوسط میلین‌دار در اعصاب نخاعی هستند. رشته‌های نوع C رشته‌های عصبی ک.چک بدون میلین هستند که ایمپالس‌های عصبی را به کندی هدایت می‌کنند. رشته‌های نوع C بیش از نیمی از رشته‌های عصبی حسی در اکثر اعصاب محیطی را اشغال کرده‌اند و همین‌طور در کلیۀ زشته‌های پس‌قاعده‌ای خودکار نیز وجود دارند.

اندازه، سرعت هدایت و عملکرد انواع مختلف رشته‌های عصبی نیز در شکل بالا نشان داده شده‌است. توجه کنید که تعدادی از رشته‌های بزرگ میلین‌دارد می‌توانند ایمپالس‌ها را با سرعت حدود ۱۲۰ متر بر ثانیه منتقل کنند (یا به عبارتی فاصله‌ای که بیشتر از یک زمین فوتبال است را در یک ثانیه طی کنند). برعکس، رشته‌های کوچک‌تر، ایمپالس‌ها را با سرعتی در حدود ۰.۵ متر بر ثانیه منتقل می‌کنند به ط.ری که یک ایمپالس از انگشت پا تا نخاع حدود ۲ ثانیه در راه خواهد بود.

طبقه‌بندی‌های دیگری که از سوی فیزیولوژیستهای متخصص حس به کار می‌رود

روش‌های خاص ثبت ایمپالس، این امکان را فراهم آورده که فیبرهای Aα را به دو زیرگروه تقسیم کنند؛ البته همین روش‌های ثبت نمی‌توانند فیبرهای Aβ و Aγ را به‌سادگی از هم افتراق هند. بنابراین، فیزیولوژیست‌های متخصص حس، اکثرا طبقه‌بندی زیر را یه کار می‌برند.

گروه Ia. رشته‌هایی که از پایانه‌های حلقوی مارپیچی دوک‌های عضلانی می‌آیند (متوسط اندازه قطر آن‌ها حدود ۱۷ میکرومتر بوده و در طبقه‌بندی عمومی از نوع رشته‌های Aα هستند).

گروه Ib. رشته‌هایی که از اندام‌های تاندونی گلژی می‌آیند (متوسط اندازه قطر آن‌ها ۱۶ میکرومتر بوده و در طبقه‌بندی عمومی جزو گروه Aα هستند).

گروه II. رشته‌هایی که اکثرا از گیرندههای لمسی مجزا در پوست و از پایانه‌های گل‌افشان دوک‌های عضلانی می‌آیند (متوسط اندازۀ قطر آن‌ها ۸ میکرومتر است و در طبقه‌بندی عمومی جزو گروه‌های Aβ و Aγ هستند).

گروه III. رشته‌های عصبی مربوط به حس حرارت، لمس و درد دقیق (متوسط قطر آن‌ها ۳ میکرومتر می‌باشد و در طبقه‌بندی عمومی جزو گروه Aδ می‌باشند).

گروه IV. رشته‌ها یبدون میلین مسئول حس‌های درد، خارش،  حرارت و لمس غیردقیق (متوسط قطر ۰.۵ تا ۲ میکرومتر بوده و در طبقه‌بندی عمومی جزو رشته‌های گروه C هستند).