غدد پاراتیروئید گرچه کوچک هستند، اما نقش مهمی در سیستم درون‌ریز(اندوکرین) دارند. هدف آن‌ها بسیار مهم است: حفظ استحکام استخوان‌ها، پویایی سیستم عصبی و کمک به انقباض عضلات.
غدد پاراتیروئید شامل چهار غده‌ی خردلی رنگ با عملکرد یکسان هستند و در پشت غده‌ی تیروئید قرار دارند. هر غده‌ی پاراتیروئید تقریباً به اندازه‌ی یک لوبیا است که ۳ تا ۵ میلی‌متر قطر دارد و ۳۰ تا ۶۰ گرم هم وزن آن است.
عملکرد
با وجود این که نام‌های غدد پاراتیروئید و تیروئید مشابه است و نزدیک یکدیگر قرار دارند، عملکرد این دو غده غیرمرتبط است.
کلسیم به دلایل بسیاری مهم است؛ اکثر مردم فکر می‌کنند که این عنصر به استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند، اما علاوه بر این کلسیم در هدایت پیام‌های عصبی و انقباض عضلات نیز نقش دارد.
استخوان‌ها کلسیمی را که می‌تواند در بدن مورد استفاده قرار بگیرد، ذخیره می‌کنند. هنگامی که سطح کلسیم خون پایین می‌آید، غدد پاراتیروئید با ارسال پیام(هورمون PTH یا پاراتورمون) به استخوان‌ها موجب آزادسازی کلسیم به خون می‌شوند. اگر کلسیم توسط رژیم غذایی سالم بازیابی نشود، کمبود کلسیم در استخوان‌ها می‌تواند منجر به زوال استخوان‌ها شود.
هورمون PTH همچنین با اثر بر کلیه‌ها و روده‌ی باریک، موجب ذخیره‌ی کلسیم حاصل از گوارش غذاها و جلوگیری از دفع آن به ادرار می‌شود.
حالات و بیماری‌ها
چندین حالت وجود دارد که می‌تواند بر عملکرد غدد پاراتیروئید تأثیر بگذارد؛ یکی از آن‌ها رشد تومور بر روی غدد است. به طور تقریبی از هر ۱۰۰ نفر ۱ نفر در تمامی سنین و در میان زنان از هر ۵۰ نفر ۱ نفر در طول زندگی خود به تومور این غده دچار می‌شوند. در بیشتر موارد تومور ایجاد شده غیرسرطانی است و توده‌های ایجاد شده آدنومای پاراتیروئیدی نام دارند.
این توده‌ها می‌توانند موجب نوعی بیماری به نام هایپرپاراتیروئیدیسم(Hyperparathyroidism) شوند که در آن غدد پاراتیروئید هورمون PTH را بیش از حد تولید می‌کنند که باعث می‌شود سطح کلسیم در خون بالا رود و این امر می‌تواند موجب اختلالات عملکردی زیادی در بدن شود.
دکتر ملانی گولدفارب(Melanie Goldfarb) جراح غدد می‌گوید:
بیماری پاراتیروئید دلیل قابل درمان سنگ کلیه است. درمان بیماری پاراتیروئید با برداشتن غده‌ی آسیب دیده از بدن می‌گیرد و شما برای همین عملکرد نیاز به نصف یکی از غده‌های پارانیروئید نیاز است. خوشبختانه این عمل مشکل زیادی برای بیمار ایجاد نمی‌کند.
حالات دیگری نیز بر اثر اختلال عملکرد غده‌ی پاراتیروئید به وجود می‌آیند؛ مانند هایپوپاراتیروئیدیسم(Hypoparathyroidism) که در آن میزان تولید هورمون پاراتیروئیدی بسیار کم می‌شود و هایپرکلسمی(Hypercalcemia) که در آن میزان تولید هورمون پاراتیروئیدی بالاست که موجب افزایش سطح کلسیم خون می‌شود. هایپوپاراتیروئیدیسم به ندرت رخ می‌دهد اما به آسانی با قرص‌های خوراکی ویتامین D یا کلسیم قابل درمان است.
هایپرکلسمی نوعاً مورد معالجه قرار نمی‌گیرد تا زمانی که باعث ایجاد مشکل شود و علایم بیماری آشکار شوند. معالجات می‌توانند با استفاده از داروهای مختلفی انجام گیرند: شبه کلسیم‌ها(Calcimimimetics) برای کنترل فعالیت بالای غدد پاراتیروئید، بیس فوسفونات‌‌‌ها(Bisphosphonate) برای بازسازی استخوان‌های تضعیف شده بر اثر هایپرکلسمی و پردنیزون(Prednisone) برای کم‌کردن مقادیر بالای ویتامین D۴. مایعات و مواد ادرار آور ممکن است در مقادیر بالای کلسیم مورد استفاده قرار گیرند تا از مشکلات قلبی یا تخریب سیستم عصبی جلوگیری کنند.
افزایش سلامتی غدد پاراتیروئید
بهترین کاری که یک شخص می‌تواند برای کمک به سلامت غدد پاراتیروئید انجام دهد، داشتن یک رژیم غذایی سالم حاوی کلسیم و ویتامین D است. چرا که ویتامین D به جذب کلسیم کمک می‌کند. منابع خوب کلسیم شامل موارد زیر هستند:
- شیر
- پنیر
- ماست
- کلم پیچ
- شاهی
- اسفناج
- کلم بروکلی
منابع خوب ویتامین D نیز موارد زیر می‌باشند:
- ماهی
- کبد گاو
- قارچ
- شیر غنی‌شده با ویتامین D، غلات و آب پرتقال
البته بهتر است از مصرف مکمل‌های کلسیم خودداری کنید زیرا شواهدی حاکی از ارتباط مصرف این مکمل‌ها با زوال عقل و مشکلات قلبی وجود دارد.
