بی‌خوابی می‌تواند مجموعه‌ای از مشکلات سلامتی را ایجاد کند که دیابت، عدم کارکرد و حتی آلزایمر شناختی از جمله آن‌هایند.
همان‌طور که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) هشدار می‌دهد، خواب نامناسب یکی از مسائل مهم و عمومی در حوزه‌ی سلامت است. CDC همچنین برآورد می‌کند بین ۵۰ تا ۷۰ میلیون نفر در ایالات متحده‌ی آمریکا “اختلال خوابیدن یا بیدار شدن” دارند و به آن‌ها درباره‌ی مشکلات سلامتی عدیده‌ای که این اختلالات می‌توانند ایجاد کنند، هشدار می‌دهد.
علاوه‌بر عوارض منفی شهودی بسیار، مثل کیفیت پایین زندگی یا تولیدکنندگی پایین، بی‌خوابی می‌تواند افراد را در معرض دیابت، افسردگی، فشار خون بالا، چاقی و همچنین سرطان و مرگ قبل از بلوغ قرار دهد.
تحقیقات اخیر، به لیست گفته شده در بالا، یک اختلال دیگر را نیز اضافه کردهاند: آلزایمر. تحقیقاتی که سال قبل منتشر شده‌اند نشان می‌دهند بی‌خوابی چگونه می‌تواند در سیستم گلیمفتیک (glymphatic) مغز، (یک سیستم پاکسازی است که در‌طول خواب و هنگامی‌که مایع مغزی-نخاعی پروتئین‌های غیر‌ضروری و مواد زائد را از فضاهای بین نورون‌ها خارج می‌کند، فعالیت می‌کند) اثر بگذارد.
اکنون تحقیق دیگری که در Neurology منتشر شده است، ارتباط بین اختلالات خواب و مارکرهای زیست‌شناختی آلزایمر را آشکار می‌کند.
همکار تالیف، Barbara B. Bendlin، پی‌اچ‌دی و از دانشگاه Wisconsin-Madison انگیزه‌ی تحقیق را این‌گونه توضیح می‌دهد:
شواهد پیشین نشان داده‌اند خواب می‌تواند بر پیشرفت یا بهبود بیماری آلزایمر به شکل‌های مختلف تاثیر داشته باشد. برای مثال خواب ناکافی یا خواب شکسته می‌توانند به تشکیل پلاک‌های آمیلوئیدی منجر شوند چون سیستم پاکسازی مغز هنگام خوابیدن فعال می‌شود. تحقیقی که ما انجام دادیم هم مارکرهای آمیلوئیدی و هم سایر مارکرهای زیست‌شناختی را در مایع مغزی-نخاعی بررسی کرد.
نشانگرهای زیست‌شناختی آلزایمر کشف شدند
محققان ۱۰۱ نفر را که همگی احتمال بالایی برای ابتلا به آلزایمر داشتند (یا والدینی مبتلا به آلزایمر داشتند و یا اینکه ژن آپولیپوپروتئین E را داشتند که آن‌ها را در معرض ابتلای بیشتر به آلزایمر قرار می‌داد) را بررسی کردند.
تمامی شرکت‌کننده‌ها به طور میانگین ۶۳ سال داشتند و توانایی‌های شناختیشان در حد نرمال بود. علاوه‌بر تهیه‌ی مایع نخاعی، از آن‌ها خواسته شد به یک پرسشنامه درباره‌ی کیفیت خوابشان پاسخ دهند.
مارکرهای زیست‌شناختی آلزایمر شامل شواهدی مبنی بر تشکیل پروتئین‌های آمیلوئید و Tau می‌باشد. آمیلوئید و تائو پروتئین‌های چسبناکی هستند که در مغز افراد مبتلا به آلزایمر به میزان زیادی ساخته می‌شوند. مقادیر از پیش ساخته‌شده‌ی این پروتئین‌ها پلاک‌ها (Plaque) را تشکیل می‌دهند درحالی‌که مقادیر جدیدا تشکیل شده، لخته‌ها و شبکه‌های کوچکی (Tangles) را ایجاد می‌کنند. این ساختارها ارتباط بین نورون‌ها را سد می‌کنند و یا اینکه جلوی رسیدن مواد‌غذایی به نورون‌ها را می‌گیرند و نهایتا تحلیل عصبی را باعث می‌شوند.
براساس آنالیزها، مایع مغزی-نخاعی شرکت‌کننده‌ها شواهدی مبنی بر تشکیل پروتئین‌های آمیلوئید و تائو و تخریب و التهاب سلول‌های مغزی را نشان داد.
بنابراین این تحقیق جدید آشکار کرد افرادی که خواب‌آلود بودن در طول روز، کیفیت خواب پایین یا سایر اختلالات خواب را در خود گزارش کردهاند، نسبت به افرادی که این اختلالات را گزارش نکرده‌اند، در مایع مغزی-نخاعی‌شان مارکرهای زیست‌شناختی بیشتری برای آلزایمر داشته‌اند. این نتایج حتی هنگام دخالت دادن مداخله‌گر‌های بالقوه نظیر استفاده از خواب‌درمانی، تحصیلات، افسردگی و شاخص توده‌ی بدنی (BMI) ثابت ماندند.
اما نویسندگان خاطرنشان می‌کنند تمامی اختلالات خواب با ابتلا به آلزایمر مرتبط نیستند. برای مثال محققان هیچ ارتباطی بین شاخص‌های زیست‌شناختی مایع نخاعی و وقفه‌ی تنفسی انسدادی در خواب پیدا نکردند.
Bendlin می‌گوید:
بسیار مهم است عوامل خطرساز تغییر‌پذیر و تاثیرگذار در آلزایمر را بشناسیم تا به طور متوسط با شناسایی زودهنگام (حدود ۵ سال زودتر) بیماری در افراد در معرض‌خطر، نمونه‌هایی از آن‌را که در ۳۰ سال آینده خواهیم دید ۵/۷ میلیون کاهش دهیم.
این مطالعه روابط علت و معلولی را توضیح نمی‌دهد؛ بنابراین، هنوز معلوم نیست که آیا خوابیدن بر پیشرفت بیماری اثر می‌گذارد یا اینکه بیماری کیفیت خوابیدن را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. تحقیقات بیشتری نیاز است تا رابطه‌ی بین این بیومارکرها و خواب مشخص شود.
Bendlin می‌افزاید:
اقدام زودهنگام در افراد در معرض خطر ابتلا به آلزایمر می‌تواند شروع بیماری در این افراد را به تاخیر انداخته یا از آن جلوگیری کند.
