میگرن موجب دردی شدید و آزاردهنده یا حس تکان‌دهنده‌ای می‌شود که معمولاً در یک سمت سر رخ می‌دهد. این سردرد اغلب با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا همراه است. حملات میگرنی می‌توانند سبب دردی جدی برای ساعات تا روزها گردد و درد چنان شدید باشد که فرد را به ناتوانی بکشاند.
نشانه‌های هشدار دهنده که با نام آئورا یا پیش‌درآمد شناخته می‌شوند، امکان دارد قبل یا حین سردرد پیش بیاید. این نشانه‌ها شامل فلاش‌های نوری، نقاط کور یا مورمور شدن در یک سمت صورت، بازو یا پا می‌باشد
داروها می‌توانند از برخی میگرن‌ها پیشگیری کرده و درد آن‌ها را کاهش دهند. درباره‌ی گزینه‌های درمانی مختلف با پزشک خود صحبت کنید. داروهای صحیح در ترکیب با درمانهای خانگی و تغییرات سبک زندگی شاید کمک‌کننده باشند.
نشانه‌ها
میگرن‌ها اغلب در کودکی، نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شوند. این نوع سردردها شاید از طریق ۴ مرحله پیشرفت کنند: علائم اولیه (پیشرو)، پیش‌درآمد (آئورا)، سردرد و علائم ثانویه (پسرو). امکان دارد همه‌ی این مراحل تجربه نشوند.
علائم اولیه (پیشرو)
یک یا دو روز قبل از میگرن، شاید تغییری نامحسوس به‌وجود بیاید که درباره‌ی میگرن هشدار می‌دهد:
- یبوست
- تغییرات خلق‌وخو، از افسردگی گرفته تا ناامیدی
- گرایش به غذا
- سفتی گردن
- افزایش تشنگی و ادرار کردن
- خمیازه‌های مکرّر
پیش‌درآمد (آئورا)
پیش‌درآمد (آئورا) می‌تواند قبل یا در حین میگرن رخ دهدو بیشتر افرادی که میگرن دارند، آئورا را تجربه نمی‌کنند. آئوراها نشانه‌های سیستم عصبی اند. آن‌ها معمولاً اختلالات بینایی هستند؛ مثل فلاش‌های نوری یا بینایی مواج و زیگ‌زاگ.
برخی اوقات پیش‌درآمدها اختلالات حس لمس، حرکتی یا گفتاری اند. عضلات در این حالت ضعیف‌تر شده یا شاید بیمار حس کند که کسی او را لمس می‌نماید. هر کدام از این نشانه‌ها معمولاً تدریجاً شروع می‌شوند، در طول چندین دقیقه به‌وجود می‌آیند و ۲۰ تا ۶۰ دقیقه به طول می‌انجامند. نمونه‌هایی از پیش‌درآمد میگرن عبارتند از:
- پدیده‌های بینایی، مثل دیدن اشکال متفاوت، نقاط روشن یا فلاش‌های نوری
- از دست دادن بینایی
- احساس فرو رفتن سوزن در بازو یا پا
- ضعف یا بی‌حسی در صورت یا در یک طرف بدن
- دشواری در تکلم
- شنیدن صدا یا موسیقی
- حرکات تند و سریع و بدون کنترل
برخی اوقات میگرن همراه با پیش‌درآمد در ارتباط با ضعف در اندام می‌باشد (میگرن همی‌پلژیک)
حمله
میگرن در صورت عدم درمان، معمولاً از ۴ تا ۷۲ ساعت به طول می‌انجامد. تناوبی که سردردها با آن اتفاق می‌افتند بین افراد متفاوت است. شاید میگرن نادر باشد یا چندین نوبت در یک ماه رخ دهد. در طول وقوع آن شاید موارد زیر تجربه شود:
- درد در یک یا هر دو سمت سر
- دردی که با احساس آزاردهنده یا تکان همراه باشد.
- حساسیت به نور، صداها و برخی اوقات بو و لمس
- حالت تهوع و استفراغ
- تاری دید
- سردرد و بی‌حالی، برخی اوقات به‌دنبال آن غش کردن
علائم ثانویه (پسرو)
فاز نهایی (post-drome) پس از حمله‌ی میگرن رخ می‌دهد. شاید احساس کنید تخلیه شده‌اید ولی برخی احساس خوشحالی هم تجربه کرده‌اند. به‌مدت ۲۴ ساعت شاید موارد زیر را تجربه کنید:
- گیجی
- غم و اندوه
- سرگیجه
- ضعف
- حساسیت به نور و صدا
زمان مراجعه به پزشک
میگرن‌ها اغلب تشخیص داده نشده و درمان هم نمی‌شوند. اگر به طور منظم علائم و نشانه‌های حملات میگرنی را دارید، حملات و درمان آن‌ها را ثبت کنید. سپس با پزشک برای صحبت درمورد آن‌ها ملاقات کنید. حتی اگر سابقه‌ی سردرد داشته باشید برای بررسی تغییر الگوی آن‌ها یا احساس متفاوت و ناگهانی‌شان با پزشک صحبت نمائید.
در صورت مشاهده‌ی علائم و نشانه‌های زیر که نشان از جدی بودن مشکل دارد فوراً به اورژانس بروید:
- سردرد ناگهانی و شدید مثل یک رعدوبرق
- سردرد با تب، سفتی گردن، گیجی ذهنی، تشنج، دوبینی، ضعف، بی‌حسی یا دشواری در حرف زدن
- سردرد پس از آسیب به سر، مخصوصاً در صورت بدتر شدن سردردها
- سردردی مزمن که با سرفه، زور زدن، کشیدن یا حرکتی ناگهانی بدتر شود.
- سردردی جدید برای افراد بالای ۵۰ سال
دلایل
با این که دلایل میگرن به خوبی درک نشده ولی به نظر می‌آید ژنتیک و عوامل محیطی نقش داشته باشند. میگرن‌ها شاید بر اثر تغییرات در ساقه‌ی مغز و برهمکنش‌های آن با عصب تری‌ژمینال (سه‌قلو) به‌وجود بیاید که مسیر عمده‌ای برای حس درد است.
بر هم خوردن تعادل بین مواد شیمیایی مغز (شامل سروتونین که به تنظیم درد در سیستم عصبی کمک می‌کند) نیز در این بین درگیر می‌باشد. محققان هنوز در حال مطالعه‌ی نقش سروتونین در میگرن هستند.
در طی حملات میگرنی سطوح سروتونین افت می‌کند. این امر شاید باعث شود عصب تری‌ژمینال موادی به نام نوروپپتیدها را آزاد نماید که به لایه‌ی پوشاننده‌ی خارجی مغز (مننژ) می‌روند. نتیجه‌ی این عمل دردهای میگرنی خواهد بود. نوروترنسمیترهای دیگر نیز در دردهای میگرنی نقش ایفا می‌کنند؛ شامل پپتید مرتبط با ژن کسی‌تونین (CGRP).
محرّک‌های میگرن
شماری از عوامل به عنوان محرک‌های میگرن شناخته می‌شوند:
- تغییرات هورمونی در زنان: به نظر می‌آید نوسانات استروژن در بسیاری از زنان محرک سردرد است. زنانی که سابقه‌ی میگرن دارند اغلب بلافاصله پس از عادات ماهیانه‌شان سردرد گزارش می‌کنند؛ زمانی که افت عمده‌ای در سطح استروژن دارند. بقیه نیز گرایش افزایش‌یافته‌ای به داشتن میگرن در بارداری و یائسگی نشان می‌دهند. داروهای هورمونی، مثل ضدبارداری‌های خوراکی و درمان جایگزینی هورمون نیز شاید میگرن را بدتر کند. اگرچه برخی زنان هم هنگام مصرف این داروها کمتر میگرن را تجربه می‌کنند.
- غذاها: پنیرهای کهنه، غذاهای پرنمک و فرآوری‌شده شاید محرک میگرن باشند. از دست دادن وعده‌ی غذایی یا روزه گرفتن هم می‌تواند حملات میگرنی را تحریک نماید.
- افزودنی‌های غذایی: شیرین‌کننده‌ی آسپارتام و نگه‌دارنده‌ی مونوسدیم گلوتامات (MSG) که در بسیاری از غذاها یافت می‌شوند شاید میگرن را تحریک کنند.
- نوشیدنی‌ها: الکل، به‌ویژه شراب و نوشیدنی‌های با کافئین بالا شاید محرک میگرن باشند.
- استرس: استرس در محیط کار یا خانه
- محرک حسی: نور درخشان و تابش خیره‌کننده‌ی آفتاب می‌توانند موجب میگرن شوند، همچنین صدا به همراه دارند. بوهای قوی شامل اُدکلن، رقیق‌کننده‌های رنگ، دود دست‌دوم سیگار نیز می‌توانند محرک میگرن باشند.
- تغییرات در الگوی خواب و بیداری: از دست دادن ساعات خواب یا خوابیدن بیش از حد شاید در برخی افراد تحریک‌کننده‌ی میگرن باشد؛ مثل jet lag
- عوامل بدنی: فشار واردن آوردن زیاد بر بدن، شامل فعالیت جنسی نیز شاید میگرن به‌وجود بیاورد.
- تغییرات محیطی: تغییرات در آب‌وهوا یا فشار هوا
- داروها: ضدبارداری‌های خوراکی و گشاد‌کننده‌های عروقی، مثل نیتروگلیسیرین
عوامل خطر
چندین عامل می‌توانند خطر داشتن میگرن را افزایش دهند:
- سابقه‌ی خانوادگی: اگر کسی با میگرن در اعضای خانواده وجود داشته باشد، شانس به‌وجود آمدن در بقیه‌ی اعضای خانواده نیز زیاد است.
- سن: میگرن می‌تواند در هر سنی شروع شود اما اغلب در نوجوانی این اتفاق می‌افتد و در دهه‌ی سوم زندگی نیز به اوج خود می‌رسد و بعد از آن کمتر و خفیف‌تر می‌شود.
- جنسیت: شانس ابتلای زنان به میگرن ۳ برابر بیشتر است. در کودکی ولی بیشتر پسربچه‌ها درگیر می‌شوند؛ با این حال پس از بلوغ این دختران هستند که بیشتر در خطرند.
- تغییرات هورمونی: اگر زنی میگرن داشته باشد، شاید سردردها قبل یا دقیقاً بعد از قاعدگی شروع شوند. همچنین در طول بارداری و یائسگی در میگرن‌ها تغییر ایجاد می‌شود ولی بعد از یائسگی تدریجاً بهبود می‌یابند. برخی زنان گزارش کرده‌اند که میگرنشان در طول حاملگی شروع یا بدتر شده است. برای بسیاری، در طول مراحل بعدی حاملگی حملات کمتر اتفاق می‌افتند. اغلب میگرن پس از زایمان برمی‌گردد.
عوارض
برخی اوقات تلاش‌های فرد برای کنترل درد میگرن موجب مشکلاتی می‌شود:
- مشکلات شکمی: برخی مسکن‌ها به نام داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مثل ایبوپروفن (Advil, Motrin IB)، شاید موجب درد، خونریزی، زخم و دیگر عوارض شکمی شوند؛ مخصوصاً اگر دُزهای بزرگ یا به صورت طولانی مصرف شوند.
- سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو: مصرف داروهای سردرد تجویزی یا بدون نسخه برای بیش از ۱۰ روز در ماه به‌مدت ۳ ماه یا دُزهای بالا شاید سردردهای بازگشتی جدی‌ای را تحریک کنند. این سردردها با توقف اثر تسکینی مسکن‌ها و شروع آن‌ها به ایجاد سردرد آغاز می‌شوند. پس از این اتفاق مسکن‌های بیشتری مصرف می‌شود که فرد را به دور باطل خواهد کشاند.
- سندرم سروتونین: سندرم سروتونین نادر است و عارضه‌ای می‌باشد که به طور بالقوه با افزایش سروتونین در سیستم عصبی رخ می‌دهد. با این که خطر بسیار پائین است ولی مصرف زیاد داروهای میگرن، مثل تریپتان‌ها و ضدافسردگی‌های مهارکننده‌ی انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) یا مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRIs) شاید خطر سندرم سروتونین را افزایش دهد. این داروها به صورت طبیعی سطوح سروتونین را بالا می‌برند و امکان دارد ترکیب آن‌ها با یکدیگر به سطوح بسیار بالای سروتونین در بدن بیانجامد.
تریپتان‌ها و SSRIs یا SNRIs شاید با هم تجویز شوند اما مهم است که همیشه مراقبت نشانه‌های سندرم سروتونین مثل تغییرات شناختی، رفتاری و کنترل عضلانی (حرکت‌های بدون کنترل) باشید.
تریپتان‌ها داروهایی شامل سوماتریپتان (Imitrex) یا زولمی‌تریپتان (Zomig) می‌باشند. از برخی SSRIs رایج هم سرتالین (Zoloft)، فلوکستین (Sarafem, Prozac) و پاروکستین (Paxil) را می‌توان نام برد. SNRIs هم شامل دولوکستین (Cymbalta) و ونلافاکسین (Effexor XR) است.
همچنین برخی بیماران میگرنی عوارض زیر را نیز تجربه می‌کنند:
- میگرن مزمن: اگر میگرن بیش از ۱۵ روز در ماه به‌مدت ۳ ماه متوالی وجود داشته باشد به آن میگرن مزمن می‌گویند.
- میگرن طولانی یا پیوسته (Status migrainosus): افرادی که این عارضه را دارند، حملات شدیدی را تجربه می‌کنند که بیش از ۳ روز طول می‌کشد.
- پیش‌درآمد پیوسته بدون سکته‌ی مغزی: معمولاً پیش‌درآمد یا آئورا پس از حمله‌ی میگرنی از بین می‌رود اما برخی اوقات می‌تواند برای بیش از یک هفته پس از آن به طول بیانجامد. نشانه‌های آن شاید شبیه نشانه‌های خونریزی در مغز (سکته‌ی مغزی) اما بدون علائم خونریزی، آسیب بافتی یا دیگر مشکلات در مغز باشد.
- سکته‌ی مغزی بر اثر میگرن: نشانه‌های پیش‌درآمدی که بیش از یک ساعت به طول بیانجامند، می‌توانند هشداری از عدم خونرسانی به ناحیه‌ای از مغز باشند (سکته‌ی مغزی) و باید مورد ارزیابی قرار بگیرند. پزشکان از تصویربرداری‌های عصبی برای تشخیص خونریزی در مغز استفاده می‌کنند.
تشخیص
اگر شما میگرن یا سابقه‌ی خانوادگی آن را داشته باشید، پزشک بر اساس این سابقه، نشانه‌ها و آزمایش‌های فیزیکی و عصبی به وجود آن پی خواهد برد.
- تست‌های خون: این آزمایش‌ها برای پی بردن به مشکلات عروق خونی، عفونت‌های مغز و نخاع و سموم موجود در سیستم است.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): اسکن‌های MRI به پزشک در تشخیص تومورها، سکته‌های مغزی، خونریزی در مغز، عفونت‌ها و دیگر مشکلات سیستم عصبی کمک می‌کنند.
- توموگرافی کامپیوتری (CT): این اسکن‌ها به تشخیص تومور، عفونت‌ها، آسیب عصبی، خونریزی در مغز و دیگر مشکلات پزشکی که موجب سردرد می‌شوند کمک می‌کنند.
- بزل نخاعی (پونکسیون کمری): این نمونه‌برداری از مایع مغزی‌نخاعی برای بررسی عفونت‌ها، خونریزی و دیگر عوارض مغزی انجام می‌شود. در این روش سوزن نازکی از بین مهره‌های کمری برای برداشت CSF وارد فضای اطراف نخاع می‌شود.
درمان
درمانهای میگرن به منظور توقف نشانه‌ها و جلوگیری از حملات آینده صورت می‌گیرند. داروهای زیادی برای درمان میگرن وجود دارند. همچنین برخی دارو برای درمان عوارض دیگر نیز به تسکین یا پیشگیری از میگرن کمک می‌کنند. داروهای میگرنی به دو دسته‌ی عمده تقسیم می‌شوند:
- داروهای مسکن درد: این داروها برای بهبود نشانه‌ها در طی حملات مصرف می‌شوند.
- داروهای پیشگیری‌کننده: این داروها به صورت منظم و اغلب روزانه برای کاهش شدت و تناوب میگرن مصرف می‌شوند.
داروهای مسکن درد
این داروها را بلافاصله بعد از تجربه‌ی علائم و نشانه‌های میگرن برای گرفتن بهترین نتایج باید مصرف کرد. استراحت یا خواب در اتاقی تاریک پس از مصرف این داروها کمک‌کننده است. این داروها عبارتند از:
مسکن‌ها: آسپرین یا ایبوپروفن (Advil, Motrin IB) و استامینوفن (Tylenol) برای میگرن‌های خفیف. داروهای ترکیبی مخصوص میگرن از ترکیب استامینوفن، آسپرین و کافئین (اکسدرین میگرن) نیز برای تسکین درد مناسب اند. این داروها به‌تنهایی برای میگرن‌های شدید کارایی ندارند. در صورت مصرف زیاد و طولانی، این داروها می‌توانند به زخم‌ها، خونریزی‌های معدی‌روده‌ای و سردردهای بازگشتی منجر شوند. مسکن تجویزی ایندومتاسین می‌تواند میگرن را خنثی نماید؛ این دارو برای کسانی که حالت تهوع دارند به شکل شیاف هم موجود است.
تریپتان‌ها: این داروها اغلب برای درمان میگرن مصرف می‌شوند. این داروها عامل تنگی عروق و مسدود کردن مسیرهای درد در مغز هستند. تریپتان‌ها به طور مؤثری می‌توانند درد و نشانه‌ها را کاهش دهند. تریپتان‌ها به شکل قرص، اسپری و تزریقی وجود دارند. سوماتریپتان (Imitrex)، ریزاتریپتان (Maxalt)، آلموتریپتان (Axert)، ناراتریپتان (Amerge)، زولمی‌تریپتان (Zomig)، فرواتریپتان (Frova) و التریپتان (Relpax) از جمله‌ی تریپتان‌ها هستند. عوراض جانبی این داروها واکنش به محل تزریق، حالت تهوع، سرگیجه، خواب‌آلودگی و ضعف عضلانی است. برای کسانی که در خطر حملات قلبی و سکته‌ی مغزی اند این داروها پیشنهاد نمی‌شوند. ترکیب سوماتریپتان و ناپروکسن سدیم تأثیرگذارتر است.
ارگوت‌ها: داروهای ترکیبی ارگوتامین و کافئین (Migergot, Cafergot) تأثیر کمتری نسبت به تریپتان‌ها دارند. نشان داده شده است که ارگوت‌ها بیشترین تأثیر را در کسانی دارند که میگرنشان بیشتر از ۴۸ ساعت طول می‌کشد. بیشترین تأثیر این داروها بلافاصله پس از شروع نشانه‌های میگرن است. ارگوتامین شاید حالت تهوع و استفراغ مربوط به میگرن را بدتر کند و شاید موجب سردردهای بازگشتی نیز گردد. دی‌هیدرواگوتامین (D.H.E. 45, Migranal) ارگوتی است که بالاترین تأثیر و کمترین عوارض جانبی را داراست. این دارو در شکل‌های اسپری و تزریقی کمترین احتمال سردرد بازگشتی را نیز داراست.
داروهای ضد حالت تهوع: این داروها معمولاً در ترکیب با دیگر داروها مصرف می‌شوند. کلروپرامازین، متوکلوپرامید (Reglan) و پروکلرپرازین (Compro) از جمله‌ی این داروها هستند.
داروهای مخدّر: نارکوتیک‌ها، مخصوصاً کدئین برخی اوقات برای بیمارانی که نمی‌توانند تریپتان و ارگوت مصرف کنند، تجویز می‌شوند. این داروها اعتیادآورند و فقط در صورت عدم پاسخ به دیگر داروها پیشنهاد می‌شوند.
گلوکوکورتیکوئیدها (پردنیزون، دگزامتازون): این داروها شاید برای تسکین بیشتر با دیگر داروها ترکیب شوند ولی بخاطر عوارض جانبی معمولاً از آن‌ها پرهیز می‌شود.
داروهای پیشگیری‌کننده
در صورت داشتن ویژگی‌های زیر، بیمار مناسب این داروهاست:
- اگر بیش از ۴ حمله‌ی ناتوان‌کننده در یک ماه تجربه شود.
- اگر حملات بیشتر از ۱۲ ساعت به طول بیانجامند.
- اگر داروهای مسکن کارایی نداشته باشند.
- اگر علائم و نشانه‌ها شامل پیش‌درآمدی طولانی یا بی‌حسی و ضعف باشد.
داروهای پیشگیری‌کننده می‌توانند از تناوب، شدت و طول میگرن‌ها بکاهند و شاید تأثیرگذاری سایر داروهای مسکن را نیز افزایش دهند. معمولاً چند هفته تا مشاهده‌ی اثرات این داروها زمان لازم است. شاید تجویز پزشک بر مصرف روزانه‌ی دارو باشد؛ شاید هم فقط هنگام بروز محرکی قابل‌پیش‌بینی مثل قاعدگی مصرف شود.
این داروها بالطبع همیشه جلوی سردرد را نمی‌گیرند و برخی از آن‌ها عوارض جانبی جدی نیز به همراه دارند. اگر نتایج رضایت‌بخش باشد، شاید پزشک برای مشاهده‌ی برگشت احتمالی میگرن‌ها، مصرف‌شان را کاهش دهد.
شایع‌ترین داروها برای پیشگیری از میگرن عبارتند از:
- داروهای قلبی‌عروقی: بتابلاکرها که به طور وسیعی برای درمان فشار خون بالا و بیماری شریان کرونری مصرف می‌شوند، شاید تناوب و شدت میگرن‌ها را کاهش دهند.
- پروپرانولول (Inderal LA, Innopran XL)، متوپرولول تارترات (Lopressor) و تیمولول (Betimol) برای پیشگیری از میگرن تأییدیه گرفته‌اند ولی بقیه‌ی بتابلاکرها هم مصرف می‌شوند. شاید چند هفته از مصرف این داروها بگذرد ولی تفاوتی حس نکنید.
اگر سن شما بالای ۶۰ است، تنباکو استعمال می‌کنید یا به برخی عوارض قلبی و عروقی مبتلا هستید، شاید پزشکان پیشنهاد دیگری برای مصرف دارو داشته باشند.
دیگر کلاس داروهای قلبی‌عروقی (مسدودکننده‌های کانال کلسیمی) که برای فشار خون بالا مصرف می‌شوند نیز شاید در پیشگیری از نشانه‌های میگرن مؤثر باشند. وراپامیل (Calan, Verelan) یکی از این داروهاست که شاید از پیش‌درآمد میگرن جلوگیری نماید. علاوه بر این، داروی مهارکننده‌ی آنزیم مبدل آنژیوتانسین، لیزینوپریل (Zestril) نیز شاید در کاهش طول و شدت میگرن‌ها مؤثر باشد.
- ضدافسردگی‌ها: ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای شاید در پیشگیری از میگرن، حتی در افرادی که افسردگی ندارند، مؤثر ظاهر شوند. ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای شاید تناوب میگرن‌ها را با تحت تأثیر قرار دادن سطوح سروتونین و دیگر مواد شیمیایی در مغز کاهش دهند. آمیتریپتیلین تنها دارو از این گروه است که برای پیشگیری از میگرن تأیید شده ولی دیگر داروهای این دسته هم شاید بخاطر عوارض جانبی کمی که دارند مورد استفاده قرار گیرند.
این داروها می‌توانند موجب خواب‌آلودگی، خشکی دهان، یبوست، افزایش وزن و دیگر عوارض جانبی شوند.
دیگر کلاس دارویی به نام مهارکننده‌های بازجذب انتخابی سروتونین برای پیشگیری از میگرن تأیید نشده‌اند. اثر این داروها حتی شاید منفی هم باشد.
با این حال مطالعات پیشنهاد می‌کنند که داروی مهارکننده‌ی بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین، ونلافاکسین (Effexor XR) شاید در پیشگیری از میگرن کمک کند.
- داروهای ضد-تشنج: برخی داروهای ضد-تشنج، مثل والپروات (Depacon) و توپیرامات (Topamax) به نظر می‌آید تناوب میگرن را کاهش می‌دهند. در دُزهای بالا، این داروها شاید موحب عوارض جانبی شوند. والپروات سدیم شاید موجب حالت تهوع، رعشه، افزایش وزن، ریزش مو و سرگیجه گردد. محصولات والپروات نباید در زنان حامله یا آن‌هایی که تصمیمش را دارند مصرف شوند. توپیرامات شاید موجب حالت تهوع، اسهال، کاهش وزن، مشکل در یادآوری و تمرکز شود.
- اُنابوتولینوم‌توکسینA (بوتاکس): نشان داده شده است که سم بوتولینوم در درمان میگرن‌های مزمن در بزرگسالان مؤثر است. در این پروسه، اُنابوتولینوم‌توکسینA درون عضلات پیشانی و گردن تزریق می‌شوند. اگر مؤثر واقع شد باید هر ۱۲ هفته یکبار تکرار شود.
- مسکن‌ها: مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، مخصوصاً ناپروکسن (Naprosyn)، شاید از میگرن‌ها پیشگیری کرده و نشانه‌ها را کاهش دهد.
طب جایگزین
- طب سوزنی
- بیوفیدبک: در صورت توانایی در کنترل پاسخ‌های بدنتان، مانند استرس و تنش عضلانی بهتر می‌توانید با میگرن مقابله کنید.
- ماساژدرمانی: نشان داده شده که ماساژ تناوب میگرن‌ها را کاهش می‌دهد.
- رفتاردرمانی شناختی: این نوع از روان‌درمانی به شما آمورش می‌دهد که چگونه رفتار و تفکرات‌تان بر این که چگونه درد را می‌پذیرید، تأثیر می‌گذارد.
- داروهای گیاهی، ویتامین‌ها و مواد معدنی: شواهدی از تأثیرگذاری داروهای گیاهی بابونه‌ی گاوی (feverfew) و گیاه سایبان (butterbur) وجود دارد که می‌توانند از شدت میگرن‌ها بکاهند ولی نتایج مطالعات درهم است. بخاطر نگرانی‌های طولانی‌مدت سلامتی مصرف گیاه سایبان پیشنهاد نمی‌شود.
- دُز بالایی از ویتامین B2 (ریبوفلاوین) شاید از میگرن پیشگیری کرده و تناوب سردردها را کاهش دهد.
- مکمل کوآنزیم Q10 شاید تناوب میگرن را کاهش دهد ولی مطالعات بزرگ‌تری نیاز است.
- به دلیل سطوح پائین منیزیم در برخی بیماران، مکمل‌های این ماده‌ی معدنی برای درمان میگرن تجویز می‌شوند ولی نتایج درهم اند.
سبک زندگی و درمانهای خانگی
- ورزش‌های شل‌کننده‌ی عضلات را تمرین کنید.
- خواب‌تان را کنترل کنید، نه کم باشد و نه زیاد.
- استراحت و ریلکس کنید.
- از سردردهای خود یادداشت‌برداری کنید.
پیشگیری
پزشکان توصیه می‌کنند برای جلوگیری از میگرن باید از محرک‌های آن اجتناب کرد ولی این موضوع همیشه امکان‌پذیر یا مؤثر نیست. برخی تغییرات سبک زندگی و کنارآمدن با میگرن می‌توانند اثرگذار باشند:
- تحریک عصب سوپرا اوربیتال بین پوستی (t-SNS): این دستگاه شبیه هدبندی با الکترودهاست که اخیر برای پیشگیری از میگرن توسط FDA تأیید شده است.
- کنار آمدن با محرک‌ها را یاد بگیرید: در برنامه‌ای موسوم به (LTC) آن‌هایی که کم‌کم در معرض محرک‌ها قرار گرفتند توانستند از محذک‌ها حساسیت‌زدایی کنند. این برنامه شاید با رفتاردرمانی شناختی هم همراه شود.
- اثرات استروژن را با ترک داروهایی مثل ضدبارداری‌های خوراکی و درمان جایگزینی هورمون با مشورت پزشک کاهش دهید.
- برنامه‌ی روزانه‌ی همیشگی داشته باشید.
- منظم ورزش کنید.
