الیگودندروگلیوما نوعی تومور است که در مغز یا نخاع بروز می‌کند. این تومور از سلول‌هایی در مغز و نخاع تحت عنوان الیگودندروسیت ایجاد می‌شود. این سلولها در شرایط عادی ماده‌ای تولید می‌کنند که حفاظت از سلولهای عصبی را بر عهده دارد. الیگودندروگلیوما در هر سنی می‌تواند دیده شود؛ اما اغلب بزرگ‌سالان را درگیر می‌کند. از علائم و نشانه‌های این عارضه می‌توان به تشنج‌ها و سردردها اشاره کرد. احساس ضعف و ناتوانی در بخشی از بدن که تحت کنترل سلولهای عصبی درگیر می‌باشد نیز در این عارضه محتمل است. درمان الیگودندروگلیوما معمولاً شامل برداشت تومور با جراحی است؛ اما در صورت تهاجمی بودن تومور یا احتمال بروز مجدد، استفاده از سایر روش‌های درمانی نیز توصیه می‌شود.
تشخیص
از تست‌های مورداستفاده برای تشخیص الیگودندروگلیوما موارد زیر را می‌توان نام برد:
- معاینه‌ی نورولوژیکی: طی معاینه‌ی نورولوژیکی، پزشک در ارتباط با علائم و نشانه‌های موجود سوال کرده و بینایی، شنوایی، تعادل، هماهنگی حرکتی، نیرو و انعکاس‌های بدن بیمار را ارزیابی می‌کند. وجود اختلال در یک یا تعدادی از این موارد، ناحیه‌ای از مغز را که احتمالاً تومور درگیر کرده است، مشخص می‌سازد.
- تست‌های تصویربرداری: این تست‌ها در تعیین موقعیت و اندازه‌ی تومور مغزی، به پزشک کمک می‌کنند. اغلب برای تشخیص تومورهای مغزی، MRI انجام می‌شود؛ گاهی نیز همراه با MRI، تصویربرداری‌های تخصصی آن نیز صورت می‌گیرد. از این جمله می‌توان به MRI عملکردی، MRI توأم با تزریق وریدی و اسپکتروسکوپی تشدید مغناطیسی اشاره کرد. گاهی دیگر تست‌های تصویربرداری شامل CT اسکن و برش‌نگاری نشر پوزیترون (PET) نیز برای تشخیص الیگودندروگلیوما به کار گرفته می‌شوند.
- برداشت نمونه‌ی بافتی برای آزمایش (بیوپسی): بیوپسی می‌تواند بر اساس شرایط خاص بیمار و موقعیت تومور، قبل از جراحی برداشت الیگودندروگلیوما یا حین آن، توسط یک سوزن انجام گیرد. نمونه‌ی برداشته‌شده از بافت مشکوک به‌منظور تعیین انواع سلولها و میزان تهاجم آن‌ها، در آزمایشگاه ارزیابی می‌شود. تست‌های تخصصی سلولهای سرطانی، نوع جهش‌های صورت گرفته در آن‌ها را مشخص می‌سازد. این امر به کسب پیش‌آگهی مرتبط با عارضه و تعیین گزینه‌های درمانی موجود کمک می‌کند.
درمان
موارد زیر از جمله درمان‌های موجود برای این عارضه می‌باشند:
- جراحی برداشت تومور: در این مورد، جراح مغز (نوروجراح) برای برداشت حداکثر مقدار ممکن از الیگودندروگلیوما بدون درگیر کردن بافت سالم مغز، اقدام می‌کند. تکنیک‌های تخصصی جراحی هم‌چون جراحی مغزی در حالت هوشیار، می‌توانند به حصول اطمینان از عدم آسیب بافت سالم مغزی حین جراحی کمک کنند. در صورت باقی‌ماندن سلولهای سرطانی یا خطر بالای بروز مجدد تومور، روش‌های درمانی دیگری نیز معمولاً پس از جراحی توصیه می‌شود.
- شیمی درمانی: در شیمی‌درمانی از داروهایی برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده می‌شود. داروهای شیمی‌درمانی در حالت قرص یا به صورت تزریقی از وریدهای ناحیه‌ی بازو، وارد بدن می‌شوند. این روش درمانی، اغلب پس از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقی‌مانده به کار گرفته شده و در رابطه با سرطان‌های مهاجم می‌تواند در ترکیب با رادیوتراپی انجام گیرد. برای افرادی که نمی‌توانند تحت عمل جراحی قرار بگیرند، رادیوتراپی و شیمی‌درمانی احتمالاً به‌عنوان درمان اولیه محسوب می‌شوند.
- رادیوتراپی: رادیوتراپی از پرتوهای پرانرژی مانند پرتوهای X یا پروتون‌ها برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده می‌کند. برای انجام رادیوتراپی، بیمار بر روی صفحه‌ای دراز کشیده و دستگاهی در اطراف حرکت می‌کند. این دستگاه پرتوها را به سمت نقاط دقیقی از مغز هدایت می‌کند. گاهی انجام رادیوتراپی پس از جراحی توصیه شده و ممکن است در ترکیب با شیمی‌درمانی انجام گیرد.
- آزمایش‌های بالینی: منظور از آزمایش‌های بالینی، مطالعه‌ی درمان‌های جدید می‌باشد. این مطالعات شانس امتحان جدیدترین گزینه‌های درمانی را به همراه دارند؛ هرچند ممکن است از عوارض جانبی این روش‌ها، اطلاعاتی در دست نباشد. در ارتباط با امکان شرکت در این آزمایش‌ها، از پزشک خود سوال کنید.
- مراقبت تسکینی: مراقبت تسکینی نوعی مراقبت تخصصی پزشکی بوده که تمرکز آن بر روی تسکین درد و علائم یک بیماری جدی است. متخصصین طب تسکینی با بیمار، خانواده‌ی او و سایر پزشکان بیمار به‌منظور تأمین حمایت مکملِ برنامه‌ی درمانی، همکاری می‌کنند. این نوع مراقبت می‌تواند ضمن درمان‌های تهاجمی هم‌چون جراحی، شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی مورد استفاده قرار گیرد.
