گورخرماهی که سلولهای تومور یک بیمار در آن کاشته شده‌است، می‌تواند باعث هدایت درمان سرطان شود
هشت سال پیش، ریتا فیور، زیست‌شناس رشد، پی‌برد مادرش که در آن زمان به درمان سرطان نیاز داشت، داروهای متفاوتی براساس هیچ پروتکل خاصی از بیمارستانی که انتخاب کرده‌است، دریافت می‌کند. فیور، ناراحت شد. او می‌گوید:
تو نمی‌دانی که استفاده از داروی A بهتر است یا داروی B. این یک مشکل بزرگ است.
اکنون، او در حال بررسی مشکل به کمک یک ماهی است.
مقاله مرتبط: کشف ابزار جدیدی که می‌تواند منجر به بهبود روند بررسی مطالعات سرطانی شود
این هفته، فیور و همکارانش در the Champaliamaud Centre for the unknown در لسیبون پرتغال، رشد سلولهای تومور انسانی کاشته‌شده در لارو گورخرماهی را گزارش کردند. هر ماهی، به یک مدل منحصربفرد سرطان یک بیمار و یک بستر آزمایش برای درمان‌ها مبدل شد. “آواتار”های سرطان مشابهی نیز به کمک موش ساخته شدند، ولی رویکرد استفاده از ماهی، ممکن است سریعتر و کم هزینه‌تر باشد که آن را برای بیماران بیشتری قابل دسترس می‌سازد. لئونارد زون، استاد دانشکده پزشکی هاروارد در بوستون که از ماهی بمدت بیش از یک دهه برای مطالعه نحوه بوجودآمدن سرطان استفاده کرده‌است، می‌گوید:
گورخرماهی، می‌تواند دارای قابلیت منحصربفردی( برای درمان سرطان ) باشد
برای تشکیل آواتارهای موش، محققان تعدادی از سلولهای سرطانی یک بیمار را در موشهایی که فاقد یک سیستم ایمنی طبیعی هستند، جای می‌دهند و نحوه ازبین‌بردن تومورها را توسط داروهای مختلف در حیوانات، بررسی می‌کنند. ولی آواتارهای موش، برای تشکیل، پرهزینه هستند و معمولا مدت زمانی بین دو تا شش ماه برای نتیجه‌گیری نیاز دارند.
گورخرماهی‌ها، به موجودات آزمایشگاهی که گسترده موردآزمایش قرار می‌گیرد تبدیل شده، کم هزینه‌تر هستند و سریعتر رشد می‌کنند ولی نسبت به جوندگان، از لحاظ تکاملی، از انسان فاصله بیشتری دارند. بنابراین، فیور و همکارانش ابتدا تصمیم گرفتند بررسی کنند که آیا تومورهای انسانی رفتار مشابهی را در گورخرماهی نشان می‌دهند. زمانی که دانشمندان، سلولهای سرطان کولورکتال انسان را به جنینهای گورخرماهی وارد کردند و به آنها اجازه دادند بمدت چهار روز رشد کنند، تومورهای تشکیل‌شده، ۳ نشانه از تومورهای خالص انسانی را بروز دادند: تقسیم سریع سلولی، تشکیل عروق خونی برای تامین مواد مغذی، و توانایی گسترش به دیگر مناطق بدن.
سپس تیم، هر دو مایع ترکیبی شیمی‌درمانی را که عموما برای سرطان کولورکتال استفاده می‌شود، به آب محل زندگی ماهی‌ها اضافه کردند و دریافتند تعدادی از تومورها کوچک شدند و تعدادی دیگر تغییری نکردند. این نتیجه نشان می‌دهد آواتارهای ماهی می‌توانند بین داروهای کارآمد و ناکارآمد، تمایز قائل شوند. سپس محققان سلولها را از ۵ بیمار مبتلا به سرطان کولورکتال به جنینهای گورخرماهی مختلفی تزریق کردند و ماهی‌ها را با دوز مشابه ترکیب داروی شیمی‌درمانی که بیماران دریافت می‌کردند، تحت درمان قرار دادند. تیم تحقیق، در نشریه the Proceedings of the National Academy of Sciences گزارش می‌دهد که در ۴ مورد از ۵ مورد، پاسخ تومورهای رشد یافته در آواتارهای گورخرماهی‌ها، به طور صحیحی، عقب نشینی تومورهای بیماران را در طی ۳ تا ۶ ماه پس از عمل جراحی، پیش‌بینی کرد.
مقاله مرتبط: انواع روش‌های درمانی سرطان
بخاطر زمان موردنیاز برای تشکیل آواتارهای سرطان موش، فیور می‌گوید:
پزشکان معمولا از آنها برای انتخاب یک روش درمانی جایگزین درصورت عدم موفقیت روش درمانی اولیه استفاده می‌کنند. ولی تمامی مراحل برای تولید آواتارهای ماهی، از کاشت تومور تا بررسی نتایج، تنها ۲ تا ۳ هفته زمان می‌برد، بنابراین آنها می‌توانند برای انتخاب روش درمان اولیه یک بیمار، مفید باشند.
زون می‌گوید: او و همکارانش، اولین افرادی نیستند که سعی به تولید آواتارهای سرطان گورخرماهی می‌کنند، ولی فعالیت آنها، متقاعدکننده‌ترین پژوهش تابحال است.
ریچارد وایت، انکولوژیست مرکز سرطان the Memorial Sloan Kettering، در شهر نیویورک پیش‌بینی می‌کند آینده‌ی شخصی‌سازی درمان سرطان، ماهی‌ها هستند. او می‌گوید:
” مزیت (استفاده از ماهی‌ها) ساده است – تعداد.” تولید آواتارهای موش برای هزار بیمار، امکان‌پذیر نیست “ولی انجام آن با ماهی‌ها، آسان است.”
هنوز، زون به این نکته اشاره می‌کند تمام داروهای انسان در گورخرماهی، پاسخ نمی‌دهند. بنابراین
” ما به مطالعه بیشتر بیماران در یک دید گسترده برای مشاهده اینکه این رویکرد چگونه عمل می‌کند، نیاز داریم.”
فیور و همکارانش برای انجام این پژوهش با گروه بزرگتری از بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال و بیماران مبتلا به انواع دیگر سرطان مانند سرطان سینه، برنامه‌ریزی می‌کنند.
فیور می‌گوید:
در پی این خواهیم بود اگر به ماهی‌ها، داروی مشابه داروی بیماران دهیم، آیا نتایج مشابهی خواهیم گرفت یا نه.
