نگاه کلی
دژنراسیون ماکولا خشک نوعی بیماری چشم بین افراد بالای ۶۵ سال می‌باشد. این بیماری با تنگ کردن ماکولا (لکه زرد) سبب تاری یا کاهش دید مرکزی می‌شود. لکه زرد قسمتی از شبکیه است که مسئول دید واضح در خط مستقیم دید فرد می‌باشد.
دژنراسیون ماکولای خشک ممکن است ابتدا در یک چشم ایجاد شود و سپس هر دو چشم را درگیر کند. با گذشت زمان دید فرد بدتر می‌شود که می‌تواند اعمال روزانه وی را مختل سازد. اما این بدین معنا نیست که فرد همه‌ی بینایی خود را از دست خواهد داد.
علائم
علائم دژنراسیون ماکولا خشک معمولاً به آرامی و بدون درد پیشرفت می‌کنند. این علائم عبارتنداز:
- تحریف در بینایی مانند خم به نظر رسیدن خطوط راست
- کاهش دید مرکزی در یک یا هر دو چشم
- کاهش شدت یا روشنایی رنگ‌ها
- نیاز به نور بیشتر هنگام مطالعه یا انجام کارهایی که نیاز به دید نزدیک دارند
- کاهش سازگاری با نور پایین به عنوان مثال هنگام ورود به رستورانی کم نور
- افزایش تاری کلمات تایپ شده
- دژنراسیون ماکولا دید محیطی را درگیر نمی‌کند، پس به ندرت سبب کوری کامل می‌شود
- سختی در تشخیص چهره افراد
این بیماری معمولاً هر دو چشم را درگیر می‌کند. اگر فقط یک چشم را درگیر کند، ممکن است فرد متوجه هیچ تغییری در بینایی نشود زیرا دید چشم سالم دید چشم درگیر را جبران می‌کند. همچنین این بیماری بر دید محیطی اثری ندارد، پس به ندرت سبب کوری کامل می‌شود.
دژراسیون ماکولای خشک یکی از دو نوع دژنراسیون ماکولای وابسته به سن می‌باشد. این بیماری می‌تواند پیشرفت کرده و به دژنراسیون ماکولای مرطوب تبدیل شود. نوع خشک شایع‌تر است اما معمولاً به آرامی پیشرفت می‌کند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر فرد دچار موارد زیر شود باید به پزشک مراجعه کنید:
- اگر متوجه تغییراتی در دید مرکزی شود
- اگر توانایی دیدن رنگ‌ها و جزئیات دقیق مختل شود
این تغییرات ممکن است نشانه‌های اولیه دژنراسیون ماکولا باشند، به خصوص اگر فرد بالای ۵۰ سال باشد.
دلایل
علت دقیق دژنراسیون ماکولای خشک مشخص نیست، اما تحقیقات نشان داده‌اند این بیماری ممکن است با دسته‌ای عوامل ارثی و محیطی نظیر استعمال دخانیات و رژیم غذایی مرتبط باشد.
دژنراسیون ماکولای خشک ناحیه لکه زرد را درگیر می‌کند. با گذشت زمان بافت لکه زرد ممکن است نازک شده و پاره گردد.
عوامل خطرزا
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا را افزایش دهند، عبارتنداز:
- سن: این بیماری در افراد بالای ۶۵ سال شایع‌تر است.
- سابقه خانوادگی
- نژاد: این بیماری در افراد سفید پوست شایع‌تر است.
- استعمال دخانیات
- چاقی
- بیماری قلبی عروقی
عوارض
افرادی که دژنراسیون ماکولا سبب از دست رفتن بینایی مرکزی آنها شده است ممکن است دچار افسردگی یا توهمات بینایی شوند(سندرم چارلز بونت). همچنین ممکن است تبدیل به نوع مرطوب شود، که می‌تواند در صورت عدم درمان سبب از دست دادن بینایی شود.
تشخیص
پزشک سوابق پزشکی فرد و خانواده وی را بررسی و چشم وی را به طور کامل بررسی خواهد کرد. برای تأیید تشخیص این بیماری، پزشک ممکن است چندین آزمایش دیگر انجام دهد:
- استفاده از ابزاری ویژه برای بررسی پشت چشم
- آزمایشی برای بررسی نواقص ناحیه مرکزی بینایی
- آنژیوگرافی فلوروسین
- آنژیوگرافی ایندوسیانین گرین
- توموگرافی انسجام نوری
درمان
دژنراسیون ماکولای خشک قابل درمان نیست. اگر بیماری زود تشخیص داده شود، فرد می‌تواند اقداماتی برای کمک به کاهش سرعت پیشرفت علائم انجام دهد، مانند استفاده از مکمل‌های ویتامین، رژیم غذایی سالم و عدم استعمال دخانیات.
جراحی برای کاشت لنزهای تلسکوپیک
یک گزینه برای بهتر شدن دید در افراد خاصی که دچار دژنراسیون ماکولای خشک پیشرفته در هردو چشم هستند، ممکن است جراحی برای کاشت لنزهای تلسکوپیک در یک چشم باشد. لنزهای تلسکوپیک هم دید نزدیک و هم دید دور را بهبود می‌بخشد، اما محدوده دید بسیار باریکی دارد.
