نگاه کلی
دژنراسیون ماکولای مرطوب (تباهی لکه زرد مرطوب) یک بیماری مزمن چشم می‌باشد که سبب تاری دید یا ایجاد نقطه‌ای کور در ناحیه بینایی می‌شود. این بیماری در حالت کلی ناشی از رگ‌های خونی غیرطبیعی می‌باشد که مایعات یا خون را به ماکولا(لکه زرد) می‌برند. لکه زرد قسمتی از شبکیه است که مسئول دید مرکزی می‌باشد.
دژنراسیون ماکولای مرطوب یکی از دو نوع دژنراسیون ماکولای وابسته به سن است. نوع دیگر آن که دژنراسیون ماکولای خشک نام دارد، شایع‌تر و شدت آن کمتر است.
علائم
علائم دژنراسیون ماکولای مرطوب معمولاً ناگهان ظاهر می‌شوند و به سرعت بدتر می‌شوند. این علائم عبارتنداز:
- تحریف در بینایی مانند خم به نظر رسیدن خطوط راست
- کاهش دید مرکزی در یک یا هر دو چشم
- کاهش شدت یا روشنایی رنگ‌ها
- نقطه تار یا کور در ناحیه بینایی
- غلظت در دید کلی فرد
- شروع ناگهانی و بدتر شدن علائم
- دژنراسیون ماکولا دید محیطی را درگیر نمی‌کند، پس به ندرت سبب کوری کامل می‌شود.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر فرد دچار موارد زیر شود باید به پزشک مراجعه کنید:
- اگر متوجه تغییراتی در دید مرکزی شود
- اگر توانایی دیدن رنگ‌ها و جزئیات دقیق مختل شود
این تغییرات ممکن است نشانه‌های اولیه دژنراسیون ماکولا باشند، به خصوص اگر فرد بالای ۵۰ سال باشد.
دلایل
علت دقیق دژنراسیون ماکولای مرطوب مشخص نیست، اما در افرادی ایجاد می‌شود که قبلاً دچار دژنراسیون ماکولای خشک بوده‌اند. ۱۰ درصد از مبتلایان به دژنراسیون ماکولای مرتبط با سن، نوع مرطوب آن را دارند.
دژنراسیون ماکولای مرطوب به روش‌های مختلفی ایجاد می‌شود:
- از دست دادن بینایی ناشی از رشد غیرعادی رگ‌های خونی
- از دست دادن بینایی ناشی از تجمع مایع در پشت چشم
عوامل خطرزا
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا را افزایش دهند، عبارتنداز:
- سن: این بیماری در افراد بالای ۶۵ سال شایع‌تر است.
- سابقه خانوادگی
- استعمال دخانیات
- چاقی
- بیماری قلبی عروقی
عوارض
افرادی که دژنراسیون ماکولا سبب از دست رفتن بینایی مرکزی آنها شده است ممکن است دچار افسردگی یا توهمات بینایی شوند(سندرم چارلز بونت)
تشخیص
پزشک سوابق پزشکی فرد و خانواده وی را بررسی و چشم وی را به طور کامل بررسی خواهد کرد. برای تأیید تشخیص این بیماری، پزشک ممکن است چندین آزمایش دیگر انجام دهد:
- استفاده از ابزاری ویژه برای بررسی پشت چشم
- آزمایشی برای بررسی نواقص ناحیه مرکزی بینایی
- آنژیوگرافی فلوروسین
- آنژیوگرافی ایندوسیانین گرین
- توموگرافی انسجام نوری
تست ساده‌ی چشمی که به تشخیص بیماری‌های نورودژنراتیو کمک می‌کند
درمان
درمان‌هایی در دسترس هستند که ممکن است به کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کنند، ناحیه بینایی فعلی را حفظ کنند و در صورت درمان سریع قسمتی از بینایی از دست رفته بازمی‌گردد.
داروهایی برای توقف رشد عروق خونی غیرطبیعی
برخی داروها با مسدود کردن اثرات سیگنال‌های رشدی که بدن برای تشکیل رگ‌های جدید می‌فرستد، ممکن است به توقف رشد رگ‌های خونی کمک کنند. این داروها اولین خط درمانی همه‌ی مراحل دژنراسیون ماکولای مرطوب هستند.
داروهایی که برای درمان دژنراسیون ماکولای مرطوب استفاده می‌شوند، عبارتنداز:
- بواسیزوماب
- رانیبیزوماب
- افلیبرسپت
پزشک این داروها را به چشم آسیب دیده تزریق می‌کند. برای حفظ اثر دارو فرد باید این تزریقات را هر ۴ هفته انجام دهد.
استفاده از نور برای فعال کردن داروی تزریق شده(فوتودینامیک تراپی)
در این روش دارویی به نام ورتپورفین به یکی از رگ‌های بازو تزریق می‌شود، که از این طریق به چشم می‌رود. پزشک، نوری متمرکز را از طریق لیزری مخصوص به رگ‌های خونی چشم می‌تاباند. این عمل، داروی تزریق شده را فعال می‌کند و سبب بسته شدن رگ‌های خونی می‌شود.
فوتودینامیک تراپی بینایی را بهبود می‌بخشد و میزان از دست رفتم بینایی را کاهش می‌دهد. فرد در طول زمان ممکن است به درمان‌هایی مکرر نیاز داشته باشد، زیرا رگ‌های خونی درمان شده ممکن است دوباره باز شوند.
استفاده از لیزر برای از بین بردن رگ‌های خونی غیرطبیعی(فوتوکواگیولیشن)
خون‌ریزی تحت ملتحمه ( پارگی عروق چشم)
