نگاه کلی
بیماری هاشیموتو نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن غده تیروئید را مورد تهاجم قرار می‌دهد.
التهاب ناشی از بیماری هاشیموتو، تیروئیدیت لنفاتیک مزمن نام دارد، که موجب کاهش فعالیت تیروئید (هایپوتیروئیدیسم) می‌شود. این بیماری شایع‌ترین علت هایپوتیروئیدیسم در ایالات متحده میباشد. این عارضه در درجه اول زنان میان سال را درگیر می‌کند اما در مردان و زنان از هر سنی می‌تواند ایجاد شود.
علائم
فرد در ابتدا متوجه علائم و نشانه‌های بیماری هاشیموتو نخواهد شد، یا ممکن است متوجه تورم در جلوی گردن شود. این بیماری معمولاً به آرامی و طی سال‌ها پیشرفت می‌کند و سبب آسیب مزمن تیروئید می‌شود، که منجر به کاهش سطح تیروئید خون می‌شود. علائم و نشانه‌ها عمدتاً همان علائم هایپوتیروئیدیسم هستند.
علائم و نشانه‌های بیماری هاشیموتو عبارتنداز:
- خستگی و تنش
- افزایش حساسیت به سردی
- یبوست
- خشکی پوست
- پف کردن صورت
- نازک شدن ناخن
- ریزش مو
- بزرگی زبان
- افزایش غیرعادی وزن
- درد و سفتی عضلات
- درد و سفتی مفاصل
- ضعف عضلانی
- خونریزی قاعدگی بیش از حد یا طولانی (منوراژی)
- افسردگی
- افت حافظه
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر فرد دچار علائم زیر شود باید به پزشک مراجعه کند:
- خستگی بدون علت
- خشکی پوست
- رنگ پریدگی و پف صورت
- یبوست
همچنین اگر فرد شرایط زیر را داشته باشد، باید برای بررسی دوره‌ای عملکرد تیروئید به پزشک مراجعه کند:
- اگر تیروئید خود را جراحی کرده باشد (تیروئیداکتومی)
- اگر توسط ید رادیواکتیو یا داروهای ضدتیروئید درمان شده باشد
دلایل
بیماری هاشیموتو یک اختلال خود ایمنی میباشد که در دستگاه ایمنی بدن آنتی‌بادی‌هایی برای تخریب غده تیروئید می‌سازد. پزشکان علت حمله سیستم ایمنی به غده تیروئید را نمی‌دانند. برخی دانشمندان اظهار می‌دارند یک ویروس یا باکتری این پاسخ را روشن می‌کند، در حالیکه برخی دیگر عقیده دارند یک اختلال ژنتیکی ممکن است در این فرایند نقش داشته باشد.
ترکیبی از عوامل ارثی، سن و جنس ممکن است احتمال ابتلای فرد را تعیین کنند.
عوامل خطرزا
این عوامل می‌توانند خطر ابتلا به بیماری هاشیموتو را افزایش دهند:
- جنس: زنان بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند.
- سن: بیماری هاشیموتو ممکن است در هر سنی ایجاد شود.
- وراثت: اگر افراد خانواده فرد مبتلا به هاشیموتو باشند یا دیگر بیماری‌های خود ایمنی باشند، احتمال ابتلای وی بیشتر است.
- قرارگیری در معرض اشعه رادیواکتیو: افرادی که در معرض سطوح بالای رادیواکتیو قرار بگیرند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری هاشیموتو هستند.
عوارض
اگر هایپوتیروئیدیسم ناشی از بیماری هاشیموتو بدون درمان رها شود، می‌تواند منجر به تعدادی از بیماری‌ها شود:
گواتر: تحریک مداوم تیروئید به تولید بیشتر هورمون ممکن است سبب بزرگی این غده شود، که به آن بیماری گواتر می‌گویند.
مشکلات قلبی: این بیماری ممکن است با افزایش خطر بیماری‌های قلبی در ارتباط باشد، زیرا مقادیر بالای LDL می‌تواند در افراد هایپوتیروئید رخ دهد. اگر بدون درمان رها شود ممکن است منجر به بزرگی قلب و احتمالاً نارسایی قلب شود.
مشکلات روانی: مشکلاتی مانند افسردگی یا کاهش میل جنسی ممکن است رخ دهد.
میگزدم: این بیماری نادر و مرگبار ناشی از هاشیموتو درمان نشده میباشد. علائم آن شامل خواب آلودگی همراه با رخوت عمیق و ناخودآگاه می‌باشند.
کمای میگزدم ممکن است توسط سرما، داروهای مسکن، عفونت یا استرس‌های دیگر واده به بدن آغاز شود. میگزدم نیاز به درمان اورژانسی دارد.
نقایص هنگام تولد: نوزادانی که از مادران مبتلا به هایپوتیروئیدیسم ناشی از هاشیموتو به دنیا بیایند، خطر بیشتری برای ابتلا به نقایص نوزادی مانند کام شکاف‌دار دارند.
اگر فرد قصد بارداری داشته باشد باید قبل از آن از سلامت تیروئید خود مطمئن شو.
تشخیص
تشخیص بیماری هاشیموتو بر مبنای علائم فرد و نتایج آزمایشات خون که سطح هورمون تیروئید و TSHرا معین می‌کنند میباشد. این آزمایش‌ها عبارتنداز:
تست هورمون: اندازه گیری هورمون‌های غده تیروئید و هیپوفیز. اگر فعالیت تیروئید کم باشد، مقدار هورمون‌های تیروئید کم و هورمون‌های هیپوفیز زیاد خواهد بود.
تست آنتی‌بادی: برای یافتن آنتی‌بادی‌های علیه غده تیروئید
به دلیل اینکه تست TSH بهترین روش تشخیص میباشد، پزشک در ابتدا آن را انجام خواهد داد و در صورت لزوم تست تیروئید انجام خواهد گرفت.
درمان
درمان بیماری هاشیموتو شامل مراقبت و دارو درمانی است. اگر شواهدی مبنی بر اختلال هورمون وجود نداشته باشد، و تیروئید به طور طبیعی عمل کند، پزشک یک رویکرد صبر و مشاهده را پیشنهاد خواهد داد. اگر نیاز به دارو درمانی باشد، ممکن است تا پایان عمر وی ادامه یابد.
هورمون‌های مصنوعی
اگر تولید هورمون مختل شود، فرد باید درمان جایگزینی را توسط هورمون‌های مصنوعی انجام دهد. این روش شامل استفاده روزانه از داروی لووتیروکسین است.
درمان با لووتیروکسین اغلب تا پایان عمر انجام می‌گیرد. اما چون دز مصرفی ممکن است تغییر کند، پزشک باید هر سال یک بار سطح TSH را بررسی کند.
مطالب مرتبط:
