⇒ راهنمای بارداری: هفته‌های سی و هفتم و سی و هشتم
هفتۀ سی و نهم
اکنون برای دیدن فرزندتان هیجان زده‌اید! و هر لحظه احتمال زایمان وجود دارد.
علائم
- انقباضات Braxton Hicks؛ این انقباضات و دردهای ناشی از آن در جلوی شکم شروع شده و با تغییر موقعیت آرام می‌گیرند. باید بدانید که اگر این دردها از بالاترین نقطۀ رحم شروع شوند و به‌طور مکرر و منظم رخ دهند، درد واقعی بوده و نشانۀ زایمان هستند.
- فشار لگن؛ وقتی نوزاد به سمت پایین حرکت کرده و وضعیت مناسب زایمان را به خود می‌گیرد، در ناحیه لگن احساس سنگینی و ناراحتی می‌کنید.
- چون نوزاد به سمت پایین حرکت کرده، با حرکاتش ممکن است به برخی اعصاب حسی فشار آورده و احساس شدید و تندی در ناحیه لگن برایتان وارد شود.
- پلاگ موکوزی و خون‌مانند؛ در این هفته ترشحات مانند موکوز غلیظ بوده و گاهی سایه‌ای از خون در آن دیده می‌شود.
تغییرات مادر
اکنون بدن مادر برای زایمان آماده می‌شود. سرویکس شروع به نرم و تمیز شدن و اتساع یافتن می‌کند.
مهم است که علائم شروع زایمان را بشناسید. از این که مبادا متوجه شروع زایمان نشوید، نگران نباشید، زیرا علائم زایمان بسیار قوی بوده و متفاوت‌تر از آن چیزی است که تاکنون تجربه کرده‌اید. این علائم عبارتند از:
- تخلیۀ مایع. ممکن است به‌جای جاری شدن مایع فراوان، فقط مقداری به آرامی چکه کند. احتمال دارد در این هفته ترشحات نیز آبکی باشد و به‌عنوان پارگی کیسه آمنیوتیک و شروع زایمان تلقی شود؛ اشتباه نگیرید.
- انقباضات منظم؛ اگر به‌طور منظم رخ دهد، فاصلۀ زمانی انقباضات را اندازه بگیرید، اگر رفته رفته کم‌تر شود، در آغاز شروع مرحلۀ زایمان هستید.
در زایمان اول معمولا نوزاد در هفتۀ ۴۱ متولد می‌شود و در بارداری دوم در هفته ۴۰ تمایل به تولد دارد.
تغییرات جنین
جنین اکنون سه الی چهار کیلوگرم وزن و حدود ۴۷ تا ۵۳ سانتی‌متر طول دارد. تمام اندام‌ها به‌خوبی توسعه یافته‌اند. پوست ضخیم‌تر و بی‌رنگ می‌شود، زیرا پوست جدید جایگزین سلول‌های پوست خارجی که پوسته پوسته شده و می‌ریزد، می‌شود. ریه‌ها سورفاکتانت بیش‌تری تولید می‌کنند که کیسه‌های هوایی کوچک را باز نگه داشته و اکنون نوزاد آماده تنفس در محیط خارج رحم است.
بلافاصله پس از تولد، نوزاد گریه می‌کند تا مجاری هوایی تمیز شود و چند دقیقه طول می‌کشد تا الگوی تنفس منظم ایجاد شود. نوزادان تمایل دارند تنفس‌های کوتاه و سریع انجام دهند و گاهی به مدت پنج ثانیه یا بیشتر تنفش خود را متوقف می‌سازند. بلافاصله بعد از تولد نوزاد، پزشک با استفاده از مقیاس Apgar سلامت کلی او را چک می‌کند. مقیاس Apgar برای ارزیابی ضربان قلب، تنفس، تون عضلانی، رفلکس و رنگ‌ها طراحی شده است.
- نوزاد آمادۀ تولد است.
- پوست جدید رشد می‌کند.
- سرویکس آمادۀ زایمان است.
سونوگرافی
هفتۀ چهلم
بعد از ماه‌ها انتظار بالاخره به زمان موعد نزدیک می‌شوید. در این هفته نیز هر لحظه احتمال شروع زایمان وجود دارد. ساکی که برای بیمارستان آماده کرده‌اید را در دسترس قرار دهید.
علائم
در چند هفتۀ آخر بارداری، علائمی که تاکنون داشته‌اید را ممکن است دوباره تجربه کنید.
- گرفتگی عضلات پا
- مشکل خواب
- خستگی
- انقباضات
- اضطراب
تغییرات مادر
در این هفته پزشک سلامتی و پوزیشن نوزاد را بررسی می‌کند. در بعضی بیمارستان‌ها بعد هفتۀ ۴۱ با القا کردن باعث شروع زایمان می‌شوند. بهترین زمان است تا با پزشک خود دربارۀ مزایا و معایب زایمان القایی مشورت کنید. تا آخر هفتۀ ۴۱ فرصت زایمان طبیعی (زایمانی که خود به خود آغاز شود نه به‌صورت القایی) دارید. اگر می‌خواهید زایمان به‌طور طبیعی آغاز شود، موارد زیر را انجام دهید:
- پیاده‌روی
- خوردن غذاهای مغذی و مایعات؛ رحم از عضله تشکیل شده و برای داشتن عملکرد موثر به انرژی کافی نیاز دارد. گرسنگی و تشنگی حالتی استرسی هستند که موجب ترشح آدرنالین شده و آدرنالین نیز سبب سرکوب ترشح اکسی‌توسین می‌شود. اکسی‌توسین عامل تسهیل انقباضات رحمی می‌باشد.
- رعایت پوزیشن مناسب؛ سعی کنید به‌صورت عمودی و قائم بنشینید نه به‌صورت خمیده و دولا. ورزش‌های متوسط و ملایم به داشتن حالات فیزیکی خوب کمک می‌کند و باعث می‌شود نوزاد در موقعیت مناسب برای زایمان مستقر شود.
تغییرات جنین
اکنون سه الی چهار کیلوگرم وزن و ۴۷ تا ۵۳ سانتی‌متر طول دارد. اکثر مراحل تکاملی جنین کامل شده است، اما موها به ضخیم شدن و ناخن‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند. همۀ نوزادان با دو ناحیۀ نرم (fontanelles) بر روی سر متولد می‌شوند. در این قسمت‌ها جمجمه به‌طور کامل جوش نخورده است که این سبب نزدیک شدن استخوان‌ها بهم و کمک به عبور از کانال زایمانی باریک می‌شود. اگر نوزاد از مسیر واژن به دنیا آید، ممکن است سرش بدشکل به‌نظر برسد. این طبیعی است و چند روز بعد از تولد به حالت گرد خود بازمی‌گردد. اگرچه نقاط نرم یک سال یا بیشتر طول می‌کشد تا کاملا بسته شوند.
نوزاد اکنون تمام مهارت‌های لازم برای واکنش و پاسخ به شما را دارد و با بیش از ۷۰ مهارت طبیعی و رفلکس که به رشدش در خارج رحم کمک می‌کند، متولد خواهد شد. نوزاد بعد تولد به‌طور غریزی به دنبال نوک پستان مادر برای تغذیه خواهد بود. همچنین زمانی‌که شی‌ای در کف دستش قرار گیرد انگشتانش را دور آن می‌بندد.
- مادر آمادۀ زایمان است.
- نوزاد دارای وزن و طول طبیعی است.
- جمجمه انعطاف‌پذیر است.
سونوگرافی
رژیم غذایی و مکمل‌های لازم
غذاهای مغذی بخورید و آب فراوان بنوشید.
فعالیت‌های مفید و مضر
هم اکنون که منتظر فرارسیدن زایمان هستید، به حرکات جنین نیز توجه داشته باشید؛ درصورت کاهش حرکات حتما به پزشک خود اطلاع دهید. جنین تا زایمان باید فعال باشد و کاهش فعالیت می‌تواند نشانۀ مشکلی باشد. سعی کنید وسیله‌ای برای انتقال شما به بیمارستان در دسترس باشد، چراکه هرلحظه احتمال شروع زایمان وجود دارد.
برای القای شروع زایمان از از تحریک نوک پستان، خوردن روغن کرچک که ضدیبوستی قوی است و مصرف داروهای گیاهی، مخصوصا بدون اطلاع پزشک، خودداری کنید.
راهنمای بارداری: هفته‌ی زایمان ⇐
منابع:
