ماورای نئوداروینیسم؛ دانشمندان ممکن است به گسترش تئوریِ تکامل مدرن بپردازند

اکتشافات جدید برخی دانشمندان را به بحث درباره‌ی مفهوم تئوری مدرن تکامل کشانده است؛ آنان معتقدند نیاز است در نظریه‌ی تکامل تجدید نظر شده و در صورت امکان، با نظریه‌ی تکاملیِ پیشرفته جایگزین شود.
با این حال، این تئوری با ظنِ قوی دانشمندانی روبه‌رو است که پیرو نظریه‌ی مدرن تکاملی هستند.

بسط دادن ایده‌های داروین

برای سالیان متمادی، دانشمندان پیرو تئوری تکاملی که توسط چارلز داروین بناگذاری شده است، بودند. داروین در کتاب منشاء انواع خود، نخستین بار به شکل آکادمیک مکانیسمی با نام انتخاب طبیعی را مطرح کرد که بیان می‌کند ویژگی‌هایی که بهتر با محیط اطراف تطابق یابند، از نسلی به نسل بعد منتقل می‌شوند. بنابراین صفت مورد نظر به تدریج در جمعیت پخش می‌شود.

در عصر نوین، پیشرفت‌ چشمگیر علم ژنتیک سبب شد تا دانشمندان از دیدگاه مدرن به این امر بنگرند و به اصلاح ایده‌ی داروین بپردازند؛ این نسخه‌ی اصلاح شده از نظریه‌ی داروین، تئوری تکامل نئو-داروینی یا نظریه‌ی تکامل مدرن (MES^۱) نامیده می‌شود و بر اساس آن، ژن‌ها مرحله‌ی اساسی مکانیسم تکامل را تشکیل می‌دهند.

مقاله‌ی مرتبط: نظریه‌ تکامل داروین چیست؟

حال یافته‌های جدید به بازسازی این نظریه منجر شده‌اند. اکتشافاتی که اخیراً در انجمنی با نام جریان‌های جدید در بیولوژیِ تکاملی^۲ ارائه شده‌اند پیشنهاد می‌کنند نسخه‌ی جدیدی از نظریه‌ی تکامل با نام  نظریه‌ی تکامل پیشرفته (EES^۳) جایگزین نسخه‌ی پیشین شود. طبق نظریه‌ی تکامل پیشرفته، دانشمندان یکی از فرض‌های اساسی خود با نام تطابق فنوتیپی (phenotypic accommodation) را مطرح کرده‌اند که بر اساس آن، ویژگی‌های فنوتیپی سازگارشده با محیط می‌توانند پیش از تغییرات ژنتیکی رخ دهند.

این دانشمندان مصادیق گوناگونی را برای تئوری مطرح شده یافتند؛ یکی از این مثال‌ها که توسط سونیا سلطان^۴، اکولوژیست تکاملی از دانشگاه Wesleyan ارائه شد، گیاه smartweed بود که در دو محیط جداگانه رشد یافته بود؛ یکی از محیط‌ها غنی از نور خورشید و دیگری از نور کمتری برخوردار بود. این دو گیاه مشابه در محیط مختلف رشد بسیار متفاوتی را داشتند و ویژگی‌هایی متمایز را برای تطابق با محیط زندگی خود کسب کردند.

مفهوم جدیدی برای تکامل

ایده‌ای که در این گردهمایی مطرح شد با شک و ظن بسیاری مواجه شده است؛ خصوصاً از جانب محققانی که طرفدار نظریه‌ی تکامل مدرن هستند، همانند دیوید شوکر^۵ که نتایج پژوهش‌های جدید را مثالی عالی از تکاملی از جنس نئو داروینیسم با سرعت بالا می‌خواند. بسیاری دیگر نیز فرضیه‌ی EES را فاقد اعتبار برای تغییر الگویی که امروزه پذیرفته شده است، می‌دانند.
لازم به ذکر است که داگلاس فوتویما^۶، بیولوژیست دانشگاه Stony Brook از نیویورک که از نظریه‌ی MES طرفداری می‌کند، تئوری EES را دارای ارزش‌هایی برای گسترش افق‌های تازه در تکامل می‌داند. اما طرفداران EES را برای یافتن شواهدی محکم‌تر به چالش می‌کشد.
کوین لالند^۷، بیولوژیست تکاملی از دانشگاه St. Andrews و مدافع EES اظهار دارد که برنامه‌ی آنان شامل پیدا کردن شواهدی محکم می‌شود. او می‌گوید:

همان‌طور که منتقدان ما اظهار دارند، قدم بعد تحقیقات بیش‌تر در این زمینه است. داده‌های حاصل از پژوهش‌های جدید، می‌توانند دید ما را به منشاء انسان و رابطه‌ی او با سایر ارگانیسم‌ها و با سیاره‌مان را بازتر کنند.

^{پی‌نوشت}

^{۱.  Modern Evolutionary Synthesis
۲. New Trends in Evolutionary Biology
۳. Extended Evolutionary Synthesis
۴.  Sonia Sultan
۵. David Shuker
۶. Douglas Futuyma
۷. Kevin Laland}