عددی با بیش از ۲۳ رقم قطعاً هیولایی برای خود است. ولی چنین عددی برای ریاضی‌دانان، یک زیبایی غیرقابل وصف است تا یک هیولا! این عدد چیزی نیست جز بزرگترین عدد اول فعلی و ۵۰امین عدد کمیاب مرسن (Mersenne) که توسط گروهی بین‌المللی از علاقه‌مندان به ریاضی کشف شده است.
این عدد بسیار بزرگ که اختصاراً M77232917 نامیده شده؛ حاصل ۲ به توان ۷۷,۲۳۲,۹۱۷ منهای یک می‌باشد. اگر آن‌قدری وقت و منابع۱ داشته باشید که خود به محاسبۀ آن بپردازید، به عددی با ۲۳,۲۴۹,۴۲۵ رقم خواهید رسید. M77232917 نسبت به بزرگترین عدد اول سابق – که در ژانویۀ ۲۰۱۶ کشف شد – در حدود یک میلیون رقم طول بیشتری دارد.
مقالۀ مرتبط: معمای دوشنبه‌شب گاردین (۱): این معمای سیب ردخور ندارد!
این عدد به گروهی از اعداد تحت عنوان “اعداد اول مرسن” تعلق دارد. اصطلاح مرسن از نام یک کشیش فرانسوی به نام مارین مرسن (Marin Mersenne) اقتباس شده، که در قرن هفدهم می‌زیست. مانند تمام اعداد اول، اعداد مرسن نیز تنها بر یک و خودشان بخش‌پذیرند. اما ویژگی شاخص اعداد مرسن، نحوۀ رسیدن به آن می‌باشد. به منظور رسیدن به یک عدد مرسن باید ۲ را به یک توان بسیار بزرگ و طبعاً نامعلوم – که در مورد این عدد ۷۷,۲۳۲,۹۱۷ می‌باشد – رسانده و سپس حاصل را منهای یک کنید. از آن‌جایی که بزرگترین عدد اول سابق، ۴۹امین عدد اول مرسن محسوب می‌شد، کشف این عدد ۲۳ میلیون رقمی توانست تعداد اعضای مرسن را به ۵۰ برساند.
M77232917 در روز باکسینگ (۲۶ام دسامبر) سال گذشته توسط انجمنی به نام Great Internet Mersenne Prime Search – اختصاراً Gimps – شناسایی شد. انجمن گیمپس از توان محاسباتی رایانه‌های تمامی اعضا در سراسر جهان برای رسیدن به اعداد مرسن استفاده می‌کند. طی چند روز بعد، چهار رایانه با نرم‌افزار و سخت‌افزار به‌خصوص مسئولیت تأیید عدد مذکور را داشته‌اند. این چهار رایانه پس از ۳۴ الی ۸۲ ساعت محاسبه توانستند M77232917 را تأیید کنند.
به منظور رسیدن به عدد ۲۳ میلیون رقمی، جاناتان پیس (Jonathan Pace) پنجاه‌ویک ساله رایانۀ خود را به مدت ۶ روز پیاپی و بدون وقفه در اختیار پروژۀ گیمپس قرار داد. این اولین بار است که رایانۀ جاناتان پیس طی ۱۴ سال گذاشته در تاریخ گیمپس، موفق به محاسبۀ یک عدد اول شده است. او هم‌اکنون استحقاق دریافت جایزۀ ۳۰۰۰ دلاری را دارد.
پی‌نوشت
۱. پردازندۀ مورد استفاده برای محاسبۀ عدد مذکور، Intel Core i5-6600 بوده است.
