با ارجاع به مطالعه جدیدی که در آن آشکار شده است که چگونه سلولهای پوست فرد می‌توانند بمنظور ترمیم آسیب عصبی حاصل از بیماری MS مورد استفاده قرار گیرند، یک قدم به درمان شخصی سازی شده‌ای برای این بیماری نزدیکتر شده‌اسم.
در این مطالعه که به رهبری دانشمندان دانشگاه کمبریج انگلستان انجام شد، سلولهای پوستی را از موشهای بالغ مبتلا به multiple sclerosis (MS) استخراج کرده و سپس آنها را به سلولهای بنیادی عصبی (NSCs) باز برنامه ریزی کردند.
این “سلولهای بنیادی عصبی القا شده” (iNSCs) به مایع مغزی- نخاعی (CSF) موشها پیوند زده شد.
سپس، این سلولها باعث کاهش التهاب شده و آسیب وارده به سیستم عصبی مرکزی (CNS) را ترمیم کردند.
مولف ارشد مطالعه، دکتر استفانو لوچینو از دپارتمان علوم اعصاب بالینی دانشگاه کمبریج، و تیمش بر این باورند که استراتژی آنها می‌تواند درمان امیدوارکننده‌ای برای MS و دیگر بیماری‌های عصبی فراهم آورد.
محققان این پژوهش، یافته‌های خود را در نشریه‌ی Cell Stem Cell منتشر کردند.
MS، یک بیماری عصبی پیش رونده است که بر اساس تخمینها، بیش از ۲.۳ میلیون نفر در سراسر جهان از آن رنج می‌برند.
با این که دلایل دقیق MS هنوز هم آشکار نیستند، به نظر می‌رسد “یک پاسخ غیرطبیعی سیستم ایمنی” در آن دخیل است. این پاسخ منجر به التهاب در CNS می‌شود که تخریب میلین را در پی دارد. میلین ماده‌ی چربی است که فیبرهای عصبی را محافظت می‌کند.
در نتیجه، فیبرهای عصبی آسیب می‌بینند. این رخدادها، پیام رسانی عصبی را مختل ساخته و علائم عصبی MS را سبب می‌شوند. این علائم شامل انقباض‌های خودبخودی در صورت یا اندامها، مشکلات حرکتی، مشکلات تعادلی و هماهنگی است.
استفاده از سلولهای بنیادی برای درمان MS
مطالعه قبلی به بررسی استفاده از NSCs بمنظور درمان MS پرداخته بود. NSCs سلولهای بنیادی هستند که قابلیت تبدیل شدن به انواع دیگر سلولها در CNS (مانند نورونها و سلولهای گلیال) را دارا هستند.
با این حال، موانعی بر سر راه این استراتژی واقع است. مطابق آنچه دکتر لوچینو و همکارانش اذعان دارند، NSCs از رویان استخراج می‌شود، و بهمین دلیل اخذ آنها بمقدار زیاد بمنظور ادامه روند درمان بالینی، سخت خواهد بود.
این مورد هم ممکن است که NSCs مشتق از رویان توسط سیستم ایمنی بعنوان عوامل خارجی تلقی شده و سعی در نابودی آنها داشته باشد.
بهمین خاطر محققان توجه خود را به iNSCs منعطف ساخته‌اند iNSCs، انواعی از NSCs هستند که با باز برنامه ریزی سلول پوست انسان بالغ ایجاد می‌شوند. مهمتر از آن، به این دلیل که این سلولها از خود بیماران اخذ خواهد شد، خطر حمله سیستم ایمنی نیز بطور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
بمنظور بررسی اینکه آیا iNSCs می‌توانند درمان عملی برای MS باشند، دکتر لوچینو و همکارانش آنها را در موشهای بالغ آزمایش کردند که بصورت ژنتیکی بمنظور ایجاد شرایط MS دستکاری شده بودند.
تیم، سلولها را از پوست موش اخذ کرده و آنها را به iNSCs باز برنامه ریزی کردند. سپس این iNSCs را به مایع مغزی- نخاعی موش پیوند زدند.
مطالعه، یافته‌های امیدوارکننده‌ای را آشکار می‌سازد
محققان یافتند که این استراتژی، منجر به کاهش سطح سوکسینات گردید. سوکسینات متابولیتی است که طبق یافته تیم تحقیق، در بیماری MS افزایش می‌یابد. افزایش میزان سوکسینات باعث تحریک میکروگلیاها (نوعی سلول گلیال که در CNS یافت می‌شوند) بمنظور آغاز التهاب می‌گردد که آسیب به عصب را در پی دارد.
با کاهش سطح سوکسینات، iNSCs باعث باز برنامه ریزی میکروگلیاها شد که کاهش التهاب و آسیب مغز و نخاع را در پی داشت.
درست است که مطالعات بالینی انسانی بمنظور تایید iNSCs بعنوان یک درمان مناسب برای MS مورد نیاز است، ولی این مطالعه یقینا امیدوارکننده است.
دکتر استفانو لوچینو گفت: “مطالعه روی موشها نشان می‌دهد که سلولهای باز برنامه ریزی شده یک بیمار می‌تواند راهی برای درمان شخصی سازی شده‌ی بیماری‌های التهاب مزمن فراهم آورد؛ از جمله انواع تهاجمی آنها مانند MS.”
دکتر لوچینو افزود: “این مطالعه منحصرا امیدوارکننده است. زیرا این سلولها نسبت به سلولهای بنیادی عصبی مرسوم، بیشتر در دسترس هستند و خطر بروز پاسخ ایمنی علیه آنها وجود ندارد.”
مقاله مرتبط: موفقیتی جدید در درمان بیماری MS
