یک شرکت استارت‌آپ طی اقدامی جنجال‌برانگیز به دنبال جمع‌آوری مغز انسان است. این شرکت که نکتوم (Nectome) نام دارد اعلام کرده است که اطلاعات موجود در مغز را برای همیشه ذخیره‌سازی خواهد نمود. افراد علم‌دوست، بیماران لاعلاج و کسانی که قصد خودکشی دارند می‌توانند روی یکی از تخت‌های نکتوم به آرزوی خود برسند.
این شرکت در نظر دارد تمامی اطلاعات موجود در مغز این افراد را در فضای ذخیره سازی ابری بارگذاری کرده و آن را تا ابد حفظ نماید. نکتوم برای این که بتواند در این کسب و کار جنجال‌برانگیز موفق ظاهر شود، باید خودکشی دلپذیری را به مشتریان خود ارائه کند! نکتوم از نوعی فناوری بسیار پیشرفته برای نگهداری از بافت زنده استفاده می‌کند که این شرکت را قادر خواهد ساخت مغزهای دریافتی را تا مدت زمانی طولانی حفظ کرده و اطلاعات موجود در هر مغز را سیناپس به سیناپس و در مقیاس میکروسکوپی روی دیتا سرور خود آپلود نماید.
هدف از این کار، بازآفرینش مغز افراد می‌باشد؛ که امکان بازسازی خاطره‌ها، درک شخصیت و منعکس نمودن درس‌های آموخته شده از تجربیات زندگی را فراهم می‌کند. نکتوم در وبسایت خود به مراجعه‌کنندگان می‌گوید: “اگه بهتون بگیم می‌تونیم از مغزتون پشتیان تهیه کنیم چی؟”. پیشنهاد فوق‌العاده‌ای به نظر می‌رسد ولی فرآیند رسیدن به این هدف در نهایت با مرگ متقاضی تکمیل خواهد شد. نکتوم برای این کار به مغز تازه نیاز دارد که فقط مجاز است آن را از دو قشر دریافت کند: بیماران لاعلاج و افرادی که قصد پایان دادن به زندگی خود را دارند.
مقاله مرتبط: حافظه؛ از توالی سیناپسی تا خاطره‌سازی
رابرت مک‌اینتایر (Robert McIntyre)، از بنیان‌گذاران نکتوم، که خود دانش‌آموختۀ MIT است به دنبال سرمایه‌گذار برای ایدۀ جنجالی خود است. این شرکت تا کنون یک کمک هزینه ۱ میلیون دلاری از انستیتو ملی سلامت روان دریافت کرده است. بنیان‌گذاران نکتوم وارد همکاری گسترده‌ای با ادوارد بویدن (Edward Boyden) شده‌اند. بویدن متخصص علوم عصبی در دانشگاه MIT است که روشی برای نگهداری از مغز خوک (در خارج از بدن) و مدل‌سازی کامپیوتری از اطلاعات موجود در سیناپس‌های آن طراحی نموده است.
نکتوم در واقعیت نیز نشان داده است که می‌تواند از پس ادعای خود بربیاید. این شرکت قادر بوده است مغز یک خانم مسن را از طریق سرماداری به کمک آلدئید (Aldehyde-stabilized cryopreservation) تثبیت و نگهداری نماید. این در حالی است که ۲/۵ ساعت از مرگ وی گذشته بود. فرآیند آماده‌سازی مغز جهت نگهداری در حدود ۶ ساعت زمان می‌برد. مغز طی این فرآیند توسط تجهیزات خاصی به ورقه‌های بسیار نازک برش داده می‌شود تا امکان مطالعۀ آن در زیر میکروسکوپ الکترونی فراهم گردد. نکتوم ثابت کرده که می‌تواند بافت مغز را در مقایس نانومتر حفظ نموده و شبکۀ سیناپسی غنی بین نورونی را نیز با جزئیات کامل نقشه‌برداری کند. چنین نقشۀ جامعی که اتصالات نورون‌های مغزی را نشان می‌دهد، کانکتوم (connectome) نامیده می‌شود. با استفاده از این نقشه عصبی می‌توان مغز مرده را به صورت مجازی دوباره به حیات بازگرداند. به این ترتیب، اطلاعات ذخیره شده در مغز متوفی تا مدت زمان دلخواه حفظ می‌شود.
مقاله مرتبط: به دنبال مدارهایی که ما را به‌وجود آورده‌اند
این هدف بزرگ تنها با استفاده از مغز تازه امکان‌پذیر خواهد بود و به همین دلیل است که شرکت نکتوم امکان مرگ آسان را برای متقاضیان خود فراهم کرده است. در ایالاتی که اتانازی (euthanasia، به‌مرگی) در آن قانونی است، بیماران می‌توانند از طریق امکانات بیمارستانی به زندگی خود پایان دهند. بیماری که از درمان‌ناپذیر بودن بیماری‌اش آگاهی دارد می‌تواند روی یکی از تخت‌های مخصوص نکتوم خوابیده و پس از تزریق شدن ترکیبات شیمیایی به مغزش، دیگر هیچ‌گاه بیدار نشود. پزشک در این فرآیند بیمار را وارد بیهوشی عمومی می‌کند. گردش خون و تبادل گاز در بدن بیمار تا مدتی معین از طریق بای پس قلبی ریوی (Cardiopulmonary bypass) ادامه می‌یابد. پزشک در ادامه ترکیبات شیمیایی مورد نیاز برای تثبیت بافتی (embalming chemicals) را از طریق شریان کاروتید وارد بدن بیمار می‌کند. این روش در کالیفرنیا قانونی است.
کسانی که می‌ترسند پس از مرگ به فراموشی سپرده شوند، این فناوری را بسیار رضایت‌بخش توصیف خواهند نمود. اگر بیمار بداند که پس از مرگ به نوعی در این دنیا حضور خواهد داشت، ترس او از مرگ نیز کاهش خواهد یافت. با این حال کاری که نکتوم قصد انجامش را دارد از اساس بحث‌برانگیز است. حفظ اطلاعات مغز و بارگذاری آن روی کامپیوتر می‌تواند در آینده به ظهور انسان‌های مجازی (آواتار) بینجامد. این در حالی است که نکتوم به نام علم مردم را تشویق به انجام این کار می‌کند. بنیادهای این‌چنینی ممکن است از طریق همکاری با شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های سلامت، عمداً از وضعیت بیمار قطع امید کرده و وی را به اهدای عضو تشویق کنند. اگر اهدای مغز سود خوبی داشته باشد، دلیلی برای احیا کردن چنین بیمارانی وجود نخواهد داشت.
اساساً پروژۀ جنجالی نکتوم، طرحی در راستای کاهش جمعیت است. این شرکت در حال تدارک دیدن لیست انتظار برای متقاضیان آتی خود است. متقاضیان جهت پیوستن به این پروژه باید ابتدا مبلغ ۱۰ هزار دلار پول در صندوق نکتوم به ودیعه بگذارند (که قابل بازپرداخت می‌باشد). تاکنون حداقل ۲۵ نفر در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند. یکی از متقاضیان آتی، یک سرمایه‌گذار ۳۲ ساله است که باور دارد تمام مغزها در آینده نزدیک روی فضای ذخیره سازی ابری قرار خواهند گرفت.
توجه داشته باشید که پروژه فوق طی چند سال آتی عملی خواهد شد و فعلاً چیز زیادی در کار نیست. برای مشاهدۀ رودمپ نکتوم به وبسایت این شرکت مراجعه کنید.
