یک روز گرم است و شما از دمای هوا کلافه شدهاید. سپس سر و کله ابرهای چاق و چله تیره پیدا میشود. هوا تغییر می کند و ناگهان قطرههای تپل باران شروع به باریدن روی زمین میکنند. سپس بوی آن به مشام شما میرسد؛ بوی عالی باران تازه. برای بیشتر ما دوستداشتنی است، اما این واقعا چه چیزی است؟ علم جواب این سوال را دارد.
باکتریها را سرزنش کنید
ممکن است دنیا پر از مسائل جدیتر باشد، مانند درمان سرطان یا کاهش تغییرات اقلیمی. اما دانشمندان زمانی پیدا کردند تا فقط به این سوال پاسخ بدهند که چرا باران این بو را دارد. اول یک گروه از دانشمندان استرالیایی به این مساله پرداختند. سپس دانشمندان دانشگاه ام آی تی کار خود را در دهه گذشته بنا نهادند. خوشبختانه برای تیم لوگان کنجکاو، استاد علوم جوی از دانشگاه تگزاس A&M، اخیرا تمام نتایج را برای “مکالمه” گردآوری کردهاست.
برای پاسخ به این سوال که چه چیزی باعث بوی باران تازه میشود؟ او مینویسد، در یک کلمه خلاصه میشود، petrichor. اما petrichor چیست؟
این اصطلاح به فرایند شیمیایی مربوط میشود که وقتی آب باران با زمین خشک تماس پیدا میکند، اتفاق میافتد. لوگان توضیح می دهد که مرطوبکردن زمین، ترکیبات شیمیایی، از جمله چیزهایی مانند روغنهای گیاهی را آزاد میکند. اما مهمترین عنصر تولید بوی petrichor، یک نوع الکل به نام ژئوشن است.
چیزی که نیست در بطریهای الکل خوراکی یافت شود. در عوض، ژئوشن توسط باکتری که در خاک زندگی میکند تولید میشود.
بنابراین باران و خاک، به معنی ژئوشن است که باعث ایجاد بوی باران تازه میشود. اما چرا فقط باران تازه؟ چرا این بویی مشابه یک دوش سریع نیست؟ به نظر می رسد خشکی، باکتری های تولید کننده ژئوشیمین را که مسئول تجزیه مواد ارگانیک در خاک هستند، کند میکند. با این حال، چند قطره باران را اضافه کنید و باکتری ها را به دنده بالا برسانید و ژئوشن بیشتری تولید کنید.
وقتی که قطرههای باران به زمین برخورد میکنند، از ترکیبات ژئوشن به فرم آئروسل استفاده میکنند. بینی شما ژئوشن را تشخیص میدهد و این بوی باران تازه بدون تردید است.