این یک واقعیت شناختهشده است که نمک بیش از حد، باعث افزایش فشار خون میشود. اما تحقیقات جدید، باکتریهای روده را در این مورد موثر میداند و خبرهای خوبی را برای ما به همراه دارد: پروبیوتیکهای روده میتوانند اثرات مضر نمک اضافی را معکوس کنند!
بخش اعظم مطالعات موجود هشدار میدهد که مصرف زیاد سدیم، به طرز چشمگیری باعث افزایش احتمال ابتلا به فشار خون میشود.
در اینجا ما مطالعاتی را گزارش میکنیم که نشان میدهند نمک بیش از حد میتواند شانس نارسایی قلبی را دو برابر کند و حتی مصرف کم نمک هم ممکن است شما را در معرض خطر بیماریهای قلبی-عروقی قرار دهد.
اما مطالعات جدید عنصر کلیدی دیگری را به این موارد اضافه میکنند: باکتریهای روده!
محققان موسسهی تکنولوژی ماساچوست (MIT) در کمبریج به همراه محققان موسسات مختلف در آلمان، اثرات یک رژیم پرنمک را بر موارد خاصی از باکتریهای مفید روده آزمایش کردهاند.
Nicola Wilck از مرکز پزشکی مولکولی Max-Delbruck در برلین، نویسندهی ارشد این مطالعه است و یافتههای این مطالعه در ژورنال Nature به چاپ رسیده است.
همچنین Dominik Muller از مرکز پزشکی مولکولی Max-Delbruck و Ralf Linker از دانشگاه Friedrich-Alexander در ارلانگن، به طور مشترک تحقیقات را رهبری کردند.
مطالعهی نمک، باکتریهای روده و فشارخون
Muller و همکارانش به ترتیب دو گروه از موشها را با یک رژیم پرنمک و یک رژیم معمولی طی یک دورهی ۱۴ روزه تغذیه کردند.
بیش از %۴ رژیم پرنمک، شامل سدیم کلرید بود. (این مقدار، میزان نمکی موجود در غذاهای مصرفی ماست!) در حالی که فقط %۰.۵ رژیم معمولی را سدیم کلرید تشکیل داده بود.
آنالیز مدفوع نشان داد موشی که از رژیم پرنمک استفاده کرده بود، فاقد باکتری مفیدی به نام Lactobacillus murinus بود. به علاوه این موش تعداد سلولهای Th-17 بیشتری داشت؛ این سلولها نوعی سلولهای پیش-التهابی کمککننده به سلولهای T هستند.
سلولهای کمککنندهی T-cell بخشی از سیستم ایمنی ما هستند و به ایجاد یک پاسخ پیش-التهابی یا ضدالتهابی علیه عاملی خارجی در بدن کمک میکنند. این سلولها helper نامیده میشوند؛ زیرا به سایر سلولها کمک میکنند تا پاسخ ایمنی را تحریک کنند.
سرانجام در آزمایش توصیفشده در این مطالعه، جوندگانی که با رژیم غذایی پرنمک تغذیه شده بودند، فشار خون بالا داشتند.
به طور قابل توجهی، هنگامی که به جوندگان دارای فشار خون بالا دوزهایی از باکتریهای پروبیوتیک شامل باکتری Lactobacillus تجویز شد، همان طور که فشار خون کاهش یافت، سلولهای پیش-التهابی کمککنندهی T نیز کاهش یافتند.
به منظور تحقیق بیشتر، محققان یک مطالعهی آزمایشی بر روی انسان انجام دادند؛ به این ترتیب که به مدت دو هفته به رژیم غذایی ۱۲ نفر، به طور روزانه ۶۰۰۰ میلیگرم سدیم کلرید اضافه کردند.
پروبیوتیکها میتوانند اثرات مضر نمک را معکوس کنند
Muller و همکارانش دریافتند اضافه کردن نمک به رژیم غذایی انسان، همان تاثیراتی را ایجاد میکند که در موش به وجود آورده بود: فشار خون بالا، تعداد بالای سلولهای Th-17 و فقدان باکتری مفیدی به نام Lactobacillus murinus.
مقاله مرتبط: نمک زیاد در رژیم غذایی ، قاتل باکتری های مفید روده ای!
با این حال جالب است که اگر افراد به مدت یک هفته قبل از شروع مصرف رژیم پرنمک، پروبیوتیکهای در دسترس را مصرف کنند، سطح فشار خون و باکتریهای Lactobacillus شان در حد نرمال باقی میماند.
در تحقیق قبلی، اثرات نمک بیش از حد بر سلولهای Th-17 نشان داده شده است؛ ولی این که چگونه این سلولهای ایمنی باعث افزایش فشار خون میشوند، هنوز مشخص نشده است.
نویسندهی همکار به نام Eric Alm، مدیر مرکز انفورماتیک میکروبیومی و درمان MIT در این باره میگوید:
ما در حال یادگیری این موضوع هستیم که سیستم ایمنی کنترل زیادی بر بدن دارد؛ کنترلی فراتر از آنچه ما به عنوان ایمنی از آن انتظار داریم!
او میگوید:
مکانیزمهایی که سیستم ایمنی از طریق آنها این کنترل را اعمال میکند، هنوز ناشناخته است. با این حال اگر شما بتوانید این مکانیزمها را پیدا کنید و جزئیات مولکولی کامل را کشف کنید، با احتمال بیشتری میتوانید مردم را به رژیمهای غذایی سالم سوق دهید.
همچنین او توصیه میکند که این یافتهها با یک دانهی نمک به دست میآید:
من فکر میکنم قطعا وعدهای در توسعهی پروبیوتیکها وجود دارد که احتمالا میتواند برخی اثرات رژیم پرنمک را مورد هدف قرار دهد. اما مردم نباید فکر کنند که میتوانند به راحتی فست فود بخورند و سپس با مصرف پروبیوتیک اثرات آن را خنثی کنند!