سندرم آلیس در سرزمین عجایب (Alice in Wonderland syndrome) بیماری نادر روانی است که باعث بروز موقت تحریف در ادراک و حواس پرتی می‌شود. شما ممکن است حس کنید اشیاء بزرگ‌تر یا کوچکتر از آنچه که واقعاً هستند، می‌باشند. همچنین ممکن است احساس کنید که اتاق – یا مبلمان آن- در حال تغییر اندازه هستند و دورتر یا نزدیک‌تر از آنچه واقعاً می‌باشند، بنظر می‌رسند.
این حالت‌ها نتیجه مشکلی در ارتباط مغز با چشم و یا توهم نیستند. آن‌ها ناشی از تغییرات در نحوه درک محیطی که در آن قرار دارید و ادراک مغز از بدنتان می‌باشد.
این سندرم می‌تواند چندین حس، از جمله بینایی، لامسه و شنوایی را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین ممکن است فرد احساس ادراک زمانی خود را نیز از دست بدهد، یعنی ممکن است به نظر برسد که زمان سریع‌تر یا کندتر از آنچه که فکر می‌کند، می‌گذرد.
این سندرم در درجه‌ی اول کودکان و جوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اکثر افراد در طی بزرگ شدن، علایم ادراک منحرف شده را نشان می‌دهند، اما ممکن است علائم در سنین بزرگسالی نیز شروع شود.
این سندرم همچنین به عنوان سندرم Todd نیز شناخته شده است. زیرا نخستین بار در سال ۱۹۵۰ توسط دکتر جان تاد، یک روانپزشک انگلیسی، شناسایی شد. وی خاطر نشان کرده است که علائم و نشانه‌های این سندرم بسیار شبیه به اتفاقاتی است که شخصیت آلیس لیدل در رمان لوئیس کارول ” آلیس در سرزمین عجایب” تجربه کرده است.
سندرم آلیس در سرزمین عجایب چگونه خود را نشان می‌دهد؟
علائم سندرم آلیس در سرزمین در هر فرد متفاوت است. آنچه شما تجربه می‌کنید ممکن است با علائم فرد دیگر مبتلا به این بیماری متفاوت باشد. علائم بطور معمول فقط چند دقیقه طول می‌کشد اما گاهاً ممکن است بعضی از این علائم تا نیم ساعت نیز طول بکشند.
در طی این زمان ممکن است یک یا چند مورد از علائم رایج زیر را تجربه کنید:
میگرن
در افرادی که سندرم آلیس در سرزمین عجایب را تجربه می‌کنند احتمال ابتلا به میگرن بیشتر است. برخی از محققان و پزشکان معتقدند سندرم آلیس در سرزمین عجایب در واقع یک نشانه حسی اولیه از میگرن است ولی بعضی دیگر معتقدند این سندرم ممکن است زیرمجموعه نادری از میگرن باشد.
انحراف ادراکی
اگر احساس می‌کنید که اشیاء نزدیک شما در حال بزرگ‌تر شدن هستند یا اینکه فاصله‌ی آن‌ها نسبت به فاصله‌ی واقعی در حال کمتر شدن می‌باشد، شما در حال تجربه پلوپسیا (pelopsia) هستید. عکس این حالت، تلوپسیا (teleopsia) است، یعنی احساسی که اشیا نسبت به واقعیت کوچکتر یا دورتر از شما هستند.
انحراف ادراک زمانی
برخی از افراد مبتلا به سندرم آلیس درسرزمین عجایب ادراک زمانی خود را از دست می‌دهند. آن‌ها ممکن است احساس کنند که زمان حرکت سریع‌تر یا کندتر از واقعیت دارد.
انحراف ادراک صدا
هر صدا، حتی صداهای آرام، به نظر بلند و مزاحم می‌رسد.
از دست دادن کنترل اندام یا از دست دادن هماهنگی حرکت اندام‌ها
این علامت زمانی اتفاق می‌افتد که فرد احساس می‌کند ماهیچه‌ها به طور غیر آگاهانه عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، ممکن است فرد احساس کند که کنترل عضلاتش را از دست داده است. به این ترتیب، احساس تغییر در واقعیت می‌تواند بر روی نحوه حرکت یا راه رفتن فرد تأثیر بگذارد. یعنی ممکن است احساس عدم هماهنگی داشته باشد یا اینکه حرکت به شیوه‌ی نرمالی که سابقاً داشت، بنظر مشکل برسد.
چه چیزی باعث سندرم آلیس در سرزمین عجایب می‌شود؟
اینکه چه چیزی باعث این سندرم می‌شود هنوز مشخص نیست، اما پزشکان در حال تلاش برای درک بهتر آن هستند. آن‌ها می‌دانند که این سندرم مشکلی مربوط به چشم نیست، همینطور توهم یا بیماری ذهنی یا عصبی نیز نمی‌باشد.
محققین معتقدند فعالیت الکتریکی غیرمعمول در مغز موجب جریان خون غیرطبیعی به قسمت‌هایی از مغز می‌شود که محیط اطراف را پردازش می‌کنند و تجسم بصری را تولید می‌کنند. این فعالیت الکتریکی غیر معمول ممکن است به چندین علت باشد.
مطالعه‌ای نشان داد که ۳۳ درصد افراد مبتلا به سندرم آلیس در سرزمین عجایب دارای عفونت بودند. دو مورد ضربه به سر و میگرن که ۶ درصد از بیماران را شامل می‌شد، دیده شد. اما در بیش از نیمی از موارد برای سندرم آلیس در سرزمین عجایب، علت شناخته شده‌ای وجود نداشت.
اگر چه تحقیقات بیشتری لازم است، اما میگرن علت اصلی این سندرم در بزرگسالان شناخته می‌شود. عفونت یکی از دلایل اصلی ابتلا به سندرم آلیس در سرزمین عجایب در کودکان محسوب می‌شود.
سایر علل احتمالی عبارتند از:
•استرس
•داروی ضد سرفه
•استفاده از داروهای هالوژنیک (hallucinogenic)
•صرع
•سکته مغزی
•تومور مغزی
آیا شرایط مرتبط یا سایر عوامل خطر‌زا وجود دارد؟
چندین حالت با این سندرم مرتبط است. موارد زیر ممکن است شما را در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار دهد:
میگرن: سندرم آلیس در سرزمین عجایب ممکن است یک نوع نشانه یا یک هشدار برای ابتلا به نوعی از میگرن باشد. بعضی از پزشکان همچنین معتقدند این سندرم ممکن است زیرمجموعه‌ای از میگرن باشد.
عفونت‌ها: حمله‌های سندرم ممکن است یک نشانه اولیه ویروس اپشتاین-بار (EBV epstein-bar virus) باشد. این ویروس می‌تواند باعث منوونوکلئوز عفونی شود.
ژنتیک: در صورت وجود سابقه‌ی خانوادگی میگرن و سندرم آلیس در سرزمین عجایب، ممکن است خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری نادر وجود داشته باشد.
سندرم آلیس در سرزمین عجایب چگونه تشخیص داده می‌شود؟
هیچ تستی وجود ندارد که بتواند به تشخیص سندرم آلیس در سرزمین عجایب کمک کند. پزشک شما ممکن است با تشخیص سایر موارد و توضیحات احتمالی علائم شما، این بیماری را تشخیص دهد. برای تشخیص این مورد، پزشک ممکن است از موارد زیر استفاده کند:
اسکن MRI تصاویر بسیار دقیقی از اندام‌ها و بافت‌ها، از جمله مغز بردارد.
الکتروانسفالوگرافی (EEG) می‌تواند فعالیت الکتریکی مغز را اندازه‌گیری کند.
پزشک به کمک آزمایش خون می‌تواند ویروس‌ها یا عفونت‌هایی را که می‌توانند نشانه‌هایی از سندرم باشد، مانند EBV را تشخیص دهد.
سندرم آلیس در سرزمین عجایب ممکن است، به این دلیل که حمله‌ها اغلب تنها چند ثانیه یا چند دقیقه طول می‌کشند تشخیص داده نشده باقی بماند. پس بدین ترتیب ممکن است هیچگاه موجب نگرانی افراد مبتلا به آن نشوند. خصوصاً در مورد کودکان این قضیه بارز‌تر است.
ماهیت فوری این حمله‌ها همچنین باعث شده است که پزشکان در خصوص مطالعه سندرم آلیس در سرزمین عجایب و درک بهتر اثرات آن دچار مشکل شوند.
چه گزینه‌های درمانی در دسترس هستند؟
درمانی برای سندرم آلیس در سرزمین عجایب وجود ندارد. اگر شما یا فرزندتان علائم بیماری را دارید، بهترین راه استراحت کردن است تا علائم خود به خود برطرف شوند. همچنین نکته مهم این است که به خود یا عزیزانتان این اطمینان را بدهید که این نشانه‌ها آسیب رسان نمی‌باشند.
درمان آنچه پزشک به عنوان علت زمینه‌ای ایجاد حملات بیماری به آن مشکوک است، به جلوگیری از ایجاد حمله‌های بعدی کمک زیادی خواهد کرد، مثلاً اگر از میگرن رنج می‌برید، درمان آن به پیشگیری از ابتلا به سندرم آلیس در سرزمین عجایب کمک می‌کند. به همین ترتیب، درمان عفونت می‌تواند علائم را متوقف کند.
اگر استرس نقش پر رنگی در ایجاد بیماری داشته است، مراقبه و آرامش داشتن به کاهش علائم کمک می‌کند.
آیا سندرم آلیس در سرزمین عجایب عوارض جدی در پی دارد؟
سندرم آلیس در سرزمین عجایب اغلب با گذشت زمان بهتر می‌شود و به ندرت عوارض و مشکلاتی را در پی داشته است.
اگرچه این سندرم پیش آگهی ؟؟؟ برای میگرن نیست، اما اگر تجربه حملات این سندرم را داشته باشید، احتمال بیشتری برای پیشرفت میگرن خواهید داشت. بر اساس یک مطالعه، یک سوم از افراد بدون سابقه سردرد میگرنی پس از تجربه ی علائم این سندرم، دچار سر درد میگرنی شدند.
چشم انداز بیماری چگونه است؟
با این که علائم این بیماری می‌تواند منجر به سردرگمی فرد شود اما آسیب رسان نبوده و همچنین نشان از یک مشکل جدی نیز نمی‌باشند.
حمله‌های سندرم آلیس در سرزمین عجایب می‌تواند چندین بار در روز برای چند روز پیاپی تکرار شود و پس از آن ممکن است هیچ نشانه‌ای را به مدت چند هفته یا چند ماه به وقوع نپیوندد.
احتمالاً با گذشت زمان و افزایش سن علائم و حملات بیماری کمتر خواهد شد. این سندرم ممکن است تا زمان رسیدن به سن بلوغ به طور کامل از بین برود.
