نوار مغز یا الکتروانسفالوگرام (Electroencephalogram/EEG) تستی برای سنجش فعالیت الکتریکی مغز است که از دیسک‌های فلزی مسطح و کوچک (الکترود) متصل به پوست سر استفاده می‌کند. سلول‌های مغز از طریق ایمپالس‌های الکتریکی درارتباط هستند و فعال دائمی دارند، حتی در زمان خواب. این فعالیت به شکل خطوط موجی بر روی نوار EEG قابل رویت هستند.
EEG یکی از اصلی‌ترین تست‌های تشخیص صرع است. از EEG می‌توان در تشخیص سایر اختلالات مغزی نیز استفاده کرد.
کاربردها و اهداف
EEG تغییراتی در فعالیت مغز را یررسی می‌کند که می‌توانند در تشخیص اختلالات مغزی، به ویژه صرع مفید باشند. با کمک EEG نمی‌توان هوش را اندازه‌گیری مرده، یا به تشخیص بیماری‌های روانی پرداخت. از EEG می‌توان در تشخیص یا درمان اختلالات زیر استفاده کرد:
- صرع یا سایر اختلالات تشنجی
- تومور مغزی
- آسیب سر
- اختلال در عملکرد مغز که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد (آنسفالوپاتی)
- التهاب مغز (آنسفالیت)
- ضربه
- اختلالات خواب
- جنون
هم‌چنین EEG می‌تواند در تائید مرگ مغزی کسی که در کمای طولانی‌مدت است مفید باشد. به‌علاوه، از EEG ادامه‌دار می‌توان در پیدا کردن سطح مناسب بیهوشی برای کسی در کما پزشکی قرار دارد، استفاده کرد.
خطرات
EEG بدون خطر و درد است. گاهاً افراد مبتلا به صرع، به عمد در طول آزمون تحریک تشنجی می‌شوند، اما در صورت نیاز مراقبت‌های پزشکی مناسب ارائه خواهند شد.
روند انجام آزمایش
آماده شدن برای EEG
- موهای خود را شبِ قبل یا روز تست بشویید، اما از هیچ‌گونه کرم مو، اسپری یا ژل استفاده نکید. این فرآورده‌ها می‌توانند مانع اتصال تکه‌های چسبنده، که به چسبیدن الکترودها به پوست سر کمک می‌کنند، شوند.
- از مصرف مواد کافئین‌دار در روز تست خودداری کنید؛ چراکه کافئین می‌تواند بر نتایج آزمون تاثیر بگذارد.
- داروهای معمول خود را مصرف کنید، مگر اینکه دستور مصرف آن، شرایط دیگری را پیشنهاد کند.
- اگر قرار باشد بیمار تست EEG را در خواب بگذراند، ممکن است پزشک، خواب کمتر و یا حتی عدم خواب کامل در شب گذشته را درخواست کند.
در طول آزمایش
مهم‌ترین نکاتی که در پروسۀ انجام این آزمایش شاهد هستیم، عبارتند از:
- اندازه‌گیری سر و نشانه‌گذاری پوست سر آن
- اتصال الکترودها به پوست سر
- بستن چشم‌ها در طول انجام آزمایش
- ضبط هم‌زمان فیلم
پس از آزمایش
EEG عوارض خاصی نداد، اما ممکن است پزشک آرام‌بخش تجویز کند. در این حالت بهتر است از رانندگی در ادامۀ روز پرهیز کنید.
نتایج
نتایج تست برای تفسیر به پزشک ارسال می‌شوند. در این شرایط می‌توانید سوالاتی که احتمالاً در مورد گام‌های بعدی، احتمال تکرار تست و تاثیر نتایج آزمون را با پزشک خود مطرح کنید.
