ذات‌الریه آتیپیک یا به اصطلاح عام، ذات‌الریه سرپایی بیشتر شبیه نام یک اتفاق وحشتناک علمی‌تخیلی است، اما درواقع کم‌خطرترین نوع ذات‌الریه است و می‌تواند خفیف‌تر از انواع دیگر باشد و اغلب مبتلایان مجبور به بستری‌شدن در بیمارستان نیستند. شاید این نوع ذات‌الریه را داشته‌باشید و هرگز متوجه نشوید.
شاید شبیه سرماخوردگی به‌نظر برسد!
اغلب مبتلایان به ذات‌الریه سرپایی، علائم را مانند حالت خفیف ذات‌الریه توصیف می‌کنند و پزشکان آن را ذات‌الریه آتیپیک می‌نامند زیرا شبیه موارد جدی این بیماری نیست. عفونت ریه می‌تواند علل مختلف باکتریایی، ویروسی، قارچی، شیمیایی و غذاهای استنشاقی داشته‌باشد. ذات‌الریه سرپایی اغلب مربوط به یک باکتری به نام مایکوپلاسما نومونیا است. درست مانند سرماخوردگی شما محبور به استراحت در خانه یا بستری شدن نیستید و احتمالا آنقدر خوب هم نباشید که بتوانیدسرکار بروید و کارهایتان را مانند روال معمول انجام دهید.
چه کسانی مبتلا می‌شوند؟
هر کسی می‌تواند گرفتار این بیماری شود. مایکوپلاسما بیشتر در کودکان، نیروهای نظامی و بزرگسالان کمتر از ۴۰ سال شایع است. افرادی که در محل های شلوغ مانند مدارس، خوابگاه‌ها، سربازخانه‌های نظامی و آسایشگاه زندگی و کار می‌کنند بیشتر در معرض آن قرار می‌گیرند.
اواخر تابستان و پاییز شایع ترین زمان‌های سال برای ابتلا به ذات‌الریه سرپایی است. اما عفونت‌ها می توانند در طول سال اتفاق بیفتند.
آیا این بیماری واگیردار است؟
بله! از طریق سرفه و عطسه اما بسیار آهسته منتقل می‌شود. اگر مبتلا هستید می‌توانید به مدت بیش از ۱۰ روز آن را به دیگران سرایت دهید. به عقیده محققان تماس طولانی و خیلی نزدیک با فرد مبتلا نیاز است تا شما هم بیمار شوید. اما هر ۴ تا ۸ سال یک‌بار به‌طور گسترده شایع می‌شود.
علائم
علائم معمولا ۱۵ تا ۲۵ روز پس از قرار گرفتن در معرض مایکوپلاسما شروع می‌شوند و به‌آرامی طی ۲ تا ۴ روز شدت می‌یابد. علائم شامل موارد زیر است:
- سرفه‌ای که ممکن است همراه اسپاسم خشونت آمیز باشد
- علائم خفیف آنفلوانزا مانند تب و لرز
- گلو درد
- سردرد
- خستگی
- ضعف طولانی‌مدت که معمولا دیرتر از دیگر علائم از بین می‌رود
- بعضی افراد مبتلا عفونت گوش، کم خونی یا بثورات پوستی را هم نشان می‌دهند
- درد قفسه سینه هنگام نفس عمیق
تشخیص
پزشک پس از صحبت با بیمار و تست فیزیکی از او بیماری را تشخیص می‌دهد. با او دربارۀ علائم خود و مدت زمان درگیری‌تان سخن بگویید. او احتمالا سوالاتی درمورد محل کار شما و وضعیت ابتلا اطافیانتان می‌پرسد، با استوتوسکوپ به صدای قفسه‌سینه گوش می‌دهد؛ همچنین احتمالا یک رادیوگرافی از قفسه سینه و آزمایش خون درخواست کند.
تست خونی وجود دارد که مایکوپلاسما را تشخیص می‌دهد که فقط در صورت اپیدمی شدن بیماری در منطقه درخواست می‌شود. تست دیگری می‌تواند افزایش نوعی ماده ایمنی به‌نام آگلوتین‌های سرماخوردگی را تشخیص دهد. این تست به‌طور قطعی ابتلا به ذات‌الریه سرپایی را نشان نمی‌دهد، اما می‌تواند احتمال آن را مطرح کند.
درمان
بسیاری از داروهای بدون نسخه که برای سرماخوردگی و سرگیجه استفاده می‌شوند، نمی‌توانند همه علائم شما را ازبین‌ببرند.پس از ملاقات با پزشک او تصمیم می‌گیرد که آیا شما نیاز به آنتی بیوتیک دارید یا نه. در صورت شروع مصرف، باید در عرض چند روز احساس بهتری داشته باشید.
در مورد هر نوع دارویی که مصرف می‌کنید یا قصد استفده از آن را دارید، به پزشک اطلاع دهید. مصرف مقدار زیاد مایعات و استراحت زیاد و کافی را فراموش نکنید.
آیا احتمال دارد بیش از یک‌بار مبتلا شوم؟
ممکن است! احتمالا برای مدتی مصون خواهد بود اما زمان دقیق آن نامشخص است. اما در دفعات بعدی شدت بیماری کمتر است.
پیشگیری
نمی توانید کاملا جلوگیری آن را بگیرید زیرا واکسنی برای عفونت‌های مايکوپلاسما وجود ندارد. اما می‌توانید کارهایی برای کاهش شانس ابتلا انجام دهید از جمله:
۱. ورزش کنید، یک رژیم متعادل داشته‌باشید و به اندازه کافی بخوابید. انجام این کارها موجب حفظ سلامتی بدن شما و توانایی بهتر برای مقاومت در برابر عفونت می شود.
۲. دست‌های خود را مرتبا بشویید، زیرا یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از گسترش میکروب‌ها است.
۳. سیگار نکشید. سیگار به ریه‌ها آسیب میزند و احتمال عفونت در ریه‌های آسیب‌دیده بیشتر است.
۴. هنگام سرفه یا عطسه، دهانتان را با آستین خود پوشانید و از دیگران هم بخواهید که همین کار را انجام دهند. سرفه و عطسه راه های اصلی انتقال عفونت هستند.
