تعریف
تریشینوزیس یا به عبارت دیگر تریشینلوزیس، نوعی عفونت کرم لوله‌ای می‌باشد. کرم لوله‌ای برای زندگی و تولیدمثل از بدن یک میزبان استفاده می‌کند.
علائم
علائم شکمی می‌توانند پس از ۱ تا ۲ روز پس از عفونت رخ دهند. علائم دیگر معمولاً ۲ تا ۸ هفته پس از عفونت آغاز می‌شوند. شدت علائم معمولاً به تعداد لاروهای مصرف شده در غذای آلوده بستگی دارد.
موارد خفیف تریشینوزیس- یعنی مواردی که تعداد اندکی انگل در بدن بیمار وجود دارد- ممکن است هیچ علامت قابل ملاحضه‌ای نداشته باشند. گاهی علائم با حرکت انگل در بدن پیشرفت می‌کنند.
علائم و نشانه‌های اولیه
فرد لاروهای تریشینلا را که در یک کیست قرار گرفته اند می‌بلعد. ترشحات گوارشی فرد کیست را از بین می‌برد و سبب آزاد شدن انگل در بدن می‌شوند. سپس لارو دیواره روده کوچک را سوراخ می‌کند و در آنجا تبدیل به کرم بالغ می‌شود. در این مرحله فرد ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- اسهال
- شکم درد
- خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
علائم و نشانه‌های ثانویه
تقریباً یک هفته پس از عفونت، کرم‌های ماده بالغ لارو تولید می‌کنند که از طریق دیواره روده وارد جریان می‌شوند و در نهایت وارد عضلات یا سایر بافت‌ها می‌شوند. این تخریب بافتی می‌تواند سبب موارد زیر شود:
- تب بالا
- درد عضلانی
- تورم پلک‌ها یا صورت
- ضعف
- سردرد
- حساسیت به نور
- چشم صورتی
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر بیماری فرد خفیف و بدون علامت باشد، نیازی به مداخله درمانی نیست. اگر فرد یک هفته پس از مصرف گوشت خوک یا حیوانات وحشی متوجه مشکلات گوارشی یا درد عضلانی و تورم شود، باید با پزشک خود مشورت کند.
دلایل
افراد با خوردن گوشت کامل پخته نشده دچار تریشینوزیس می‌شوند- به ویژه گوشت خوک، خرس، فیل دریایی یا اسب- که با لارو کرم لوله‌ای تریشینلا آلوده شده‌اند. در طبیعت، حیوانات با خوردن دیگر حیوانات آلوده به این کرم آلوده می‌شوند. اسب و خوک با خوردن زباله‌هایی که حاوی گوشت آلوده است، آلوده می‌شوند.
عوامل خطرزا
عوامل خطرزای تریشینوزیس عبارتنداز:
- فرآوری نامناسب گوشت: فرد با خوردن گوشت کامل پخته نشده مبتلا می‌شود
- مناطق روستایی: این بیماری در این مناطق شایع‌تر است
- مصرف گوشت حیوانات وحشی و غیرتجاری: امروزه گوشت حیوانات وحشی منبع اصلی بیماری به شمار می‌روند، زیرا نظارتی روی آن‌ها وجود ندارد.
عوارض
جز در موارد شدید، عوارض ناشی از تریشینوزیس نادر هستند. در آلودگی‌های شدید، لارو می‌تواند به اعضای حیاتی بدن مهاجرت کند و سبب عوارض خطرناک و حتی مرگبار شود، عوارضی مانند:
- میوکاردیت
- انسفالیت
- مننژیت
- ذات‌الریه
تشخیص
لاروهای تریشینلا مانند دیگر کرم‌های لوله‌ای بیشتر به عضله می‌روند تا روده کوچک، به همین سبب آزمایشات مدفوع معمولاً شواهدی از انگل را نشان نمی‌دهند. تشخیص اولیه مبتی بر علائم و نشانه‌ها می‌باشد مانند تورم پلک‌ها، التهاب عضلات و تب.
برای تأیید تشخیص، پزشک ممکن است از آزمایش‌های زیر کمک بگیرد:
- آزمایش خون: افزایش تعداد نوعی از گلبول‌های سفید به نام ائوزینوفیل‌‌ها یا تشکیل آنتی‌بادی‌های ضد انگل ناشی از وجود بیماری است
- نمونه‌برداری از عضلات: یک تکه کوچک از عضله برداشته می‌شود و زیر میکروسکوپ از نظر وجود لارو کرم بررسی می‌شود
درمان
تریشینوزیس معمولاً خطرناک نیست و اغلب پس از چندین ماه خود به خود بهبود می‌یابد. گرچه، خستگی، درد خفیف، ضعف و اسهال ممکن است برای ماه‌ها یا سال‌ها ادامه داشته باشد. عفونت‌هایی که علامت دارند ممکن است به درمان دارویی پاسخ دهند.
- داروهای ضد انگل: داروهای ضد انگل خط اول درمانی برای تریشینوزیس می‌باشند. اگر عفونت در مرحله روده‌ای تشخیص داده شود، داروی آلبندازول یا مبندازول می‌توانند موثر باشند.
- مسکن‌ها: پس از مرحله‌ی عضلانی، مسکن‌ها ممکن است برای درد عضلانی تجویز شوند.
- کورتیکواستروئید‌‌ها: پزشک ممکن است برای کنترل التهاب داروهای استروئیدی تجویز کند.
پیشگیری
بهترین دفاع علیه تریشینوزیس فرآوری مناسب گوشت است. می‌توان نکات زیر را برای جلوگیری از تریشینوزیس بکار برد:
- از گوشت کامل پخته نشده بپرهیزید
- دیگر روش‌های فرآوری گوشت مانند دودی کردن این انگل را از بین نمی‌برد
- چرخ گوشت را پس از استفاده کامل تمیز کنید
